 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
قرار است ويليام برنز، فرد شماره‌ی سه وزارت خارجه‌ی آمريکا، در مذاکرات اتمی در ژنو ميان نمايندگان گروه ۵+۱ و سعيد جليلی، نماينده‌ی جمهوری اسلامی شرکت کند. تصميم آمريکا در اين مورد، نقطه‌ی عطفی در مذاکرات اتمی تلقی می‌شود.
اتفاق تازه
"نيويورک تايمز" نشستن دو نماينده‌ی بلندپايه از آمريکا و ايران را در پشت يک ميز در روز شنبه‌ی آينده، بالاترين سطح تماس ميان آمريکا و ايران از زمان اشغال سفارت ايالات متحده در تهران در سال ۱۹۷۹ و قطع روابط ديپلماتيک دو کشور توصيف کرده است. در اين فاصله مراودات پنهان و آشکاری ميان دو کشور وجود داشته، از جمله در ماجرای موسوم به "ايران-گيت" در زمان رياست جمهوری علی خامنه‌ای، که اينک "رهبر انقلاب" است، و به صورت علنی و رسمی در مذاکرات سال گذشته در عراق در حد سفيران.
همان هنگام که مذاکرات بغداد بر سر امنيت عراق آغاز شد، ناظران نفس انجام گفت‌وگو ميان دو کشور را به مثابه آغاز پايان خصومت‌های بحران‌زا ميان تهران و واشينگتن تلقی کردند.
اکنون اتفاق تازه‌ای افتاده است، چيزی که در شامگاه دوشنبه‌ی گذشته محمود احمدی‌نژاد، رئيس جمهور اسلامی ايران، بدان اشاره‌ای کلی کرده بود. او گفته بود که در آينده‌ی نزديک در رابطه با آمريکا اتفاقاتی رخ خواهد داد.
به قصد "شنيدن"
سطح اصلی مذاکرات هسته‌ای با ايران، مذاکراتی است که گروه کشورهای ۵+۱ با جمهوری اسلامی پيش می‌برند. اين گروه شامل اعضای دايمی شورای امنيت بعلاوه‌ی آلمان می‌شود. با اينکه آمريکا جزو گروه است، اما تا کنون نماينده‌ی آن در مذاکرات حضور نداشته است. حال ويليام برنز، معاون وزير خارجه‌ی آمريکا، می‌خواهد در مذاکرات شرکت کند. البته تبيين رسمی قضيه در واشنيگتن به اين صورت است که برنز فقط قصد "شنيدن" مذاکرات را دارد و ملاقات جداگانه‌ای با سعيد جليلی نخواهد داشت.
هر دو طرف: حفظ مواضع
يکی از مقامات وزارت خارجه‌ی آمريکا گفته است که ويليام برنز در نشست ژنو به نشان پشتيبانی از گروه کشورهای شش‌گانه شرکت می‌جويد و در اين نشست بر موضع قبلی آمريکا تأکيد می‌کند. نکته‌ی اصلی در موضع آمريکا مخالف اکيد اين کشور با انجام غنی‌سازی اورانيوم در ايران است.
جمهوری اسلامی نيز در اين روزها مدام در اين مورد اعلام موضع کرده و غنی‌سازی را حق خود خوانده است. در نامه‌ای به امضای منوچهر متکی، وزير خارجه‌ی ايران، که مخاطب آن گروه ۵+۱ است و پاسخ تهران به بسته‌ی پيشنهادی اين گروه تلقی می‌شود، بر اين موضوع تأکيد شده است. در اين نامه که متن آن در يک نشريه‌ی فرانسوی منتشر شده، آمده است که دولت ايران هيچ قصدی برای تغيير مسير خود ندارد.
با وجود همه‌ی اين‌ها ناظران هم در مواضع آمريکا و هم در مواضع ايران انعطاف می‌بييند. دولت ايران به پشت ميز مذاکره با گروه ۵+۱ بازگشته و بسته‌ی پيشنهادی اين گروه را قابل فکر دانسته است. آمريکا نيز ضمن افزايش فشارهای تحريمی بر ايران و تهديد در اين مورد که در قبال ايران گزينه‌های مختلفی را در نظر می‌گيرد، راه ديپلماسی را برگزيده و با طرح موضوع روابط مستقيم با ايران، گام تازه‌ای را در اين مسير برداشته است.
بازتاب موضوع در ايران
شواهد آشکاری وجود دارند حاکی از آنکه جمهوری اسلامی بر آن است مذاکره با آمريکا را به عنوان يک پيروزی توصيف کند و از اين اتفاق در سياست خارجی، در تبليغات داخلی بهره برد. يک مقام نظامی ايرانی تا آنجا پيش رفته که تحولات در روابط ايران و آمريکا را ناشی از نمايش اقتدار نظامی از سوی حکومت ايران توصيف کرده است. به گفته سرتيپ نصرالله عزتی، معاون وزارت دفاع ايران، آزمايش موشکی اخير باعث شد که «جمهوری اسلامی با دست پر در پای ميز مذاکرات حضور يابد.» اين در حالی است که ناظران غربی اين آزمايش را فقط حرکتی تبليغی تلقی کردند و به آن به لحاظ نظامی بهای ويژه‌ای ندادند.
خبر حضور نماينده‌ی آمريکا در مذاکرات ژنو را "ايرنا"، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، با عنوان «عقب نشينی امريکا از پيش شرط خود برای گفتگو با ايران» منتشر کرده است. در تفسير سياسی اين خبرگزاری در مورد اين خبر آمده است که تا کنون اسرائيل باعث شده است روابط کشور تيره بماند و ميان تهران و واشينگتن ارتباط مستقيمی برقرار نشود. پيشتر، آن کسانی که در ايران طرفدار تنش‌زدايی در روابط دو کشور بودند، به پشتيبانی از آمريکا و اسرائيل متهم می‌شدند، آيا اکنون دارد زمانه عوض می‌شود؟ آيا از اين پس مخالفان مذاکره با آمريکا، آن گونه که در تفسير ايرنا آمده است، متأثر از "صهيونيسم" خوانده خواهند شد؟
