هاشمي رفسنجاني، احمدي نژاد يا هيچكدام؟‌ شهروند در گفت و گو با سياستمداران در داخل و خارج ايران

بني صدر: به ننگ انتخاب ميان يك بي سر و پا و آن ديگري كه سمبل 25 سال فساد و ترور و سركوب است، تن در ندهيم

انصاري راد: مردم خود را در مقابل دو برنده اي ميبينند كه ساليان دراز نسبت به هر دو نظر مساعد نداشته اند

محمد ملكي: اينها از فاشيسم ميترسانند در حالي كه مملكت ما 26 سال است دچار فاشيسم است. احمدي نژاد نوچه مقامات بالا است

علي افشاري: ترديد دارم كه شكاف ميان هاشمي و احمدي نژاد از اين ديدگاه كه يكي مدافع فاشيسم و ديگري مخالف آن باشد خيلي جدي باشد

محمدعلي عموئي: يك ائتلاف سياسي ــ نظامي ــ امنيتي شكل گرفته است

فريبرز رئيس دانا: اين انتخابات "تله اي" نخ نما است كه افرادي چون من درون آن نمي افتيم

عبدالله مومني: بين اين دو تفاوتهايي وجود دارد، اما اين تفاوتها در حدي نيست كه ما را به شركت در انتخابات اقناع كند.

مهدي فتاپور: مقاومت جنبش مدني موجود در جامعه به احمدي نژاد اجازه تحقق آمال هايش را نخواهد داد.

خسرو شمیرانی
[email protected]

انتخابات نهمين رياست جمهوري اسلامي به دور دوم كشيده شد. روز جمعه بخشي از مردم ايران راي خود را به درون صندوقها ريختند. طبق آمار وزارت كشور كه بسياري از سياستمداران از جمله برخي از كانديداها و چهره هاي مطرح جمهوري اسلامي ترديد خود را نسبت به آن اعلام كرده اند، 63 درصد واجدان شرايط در انتخابات شركت كردند. از میان هشت کاندیدا، هاشمي رفسنجاني و محمود احمدي نژاد به عنوان نفر اول و دوم به رقابت در دور دوم روانه شدند.
در حالي که محمود احمدي نژاد نماينده بنيادگراترين بخش نيروهاي اقتدارگرا معرفي ميشود، اصلاح طلبان حكومتي همچون سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي و جبهه مشاركت اسلامي با طرح خطر فاشيسم راي دادن به هاشمي رفسنجاني، رقيب و مخالف ديروزي خود را تبليغ ميكنند.
در راستاي برخورد ديدگاه هاي مختلف، شهروند با 8 تن از سياستمداران در داخل و خارج ايران گفت و گوهايي را به ثمر رساند كه نتيجه آن در زير آمده است.
در اينجا از آقايان ابوالحسن بني صدر، علي افشاري، حسين انصاري راد، فريبرز رئيس دانا، محمدعلي عمويي، مهدي فتاپور، محمد ملكي و عبدالله مومني، براي وقتي كه در اختيار ما گذاشتند، تشكر ميكنيم.
خ. ش

ابوالحسن بني صدر اولين رئيس جمهوري ايران:
به نظر ميآيد اين آقايان مقايسه اي صوري ميان وضعيتي كه چندي پيش در فرانسه پيش آمد و وضعيت درون ايران انجام ميدهند. اينجا نيروهاي سياسي فرانسوي براي جلوگيري از قدرت گيري لوپن متحدا به شيراك راي دادند. برخي نيروها با فاشيست قلمداد كردن احمدي نژاد، رفسنجاني را ارجح ميشمارند، در صورتي كه مقايسه حاضر به كلي نادرست است. اولا احمدي نژاد به مراتب بدتراز لوپن است و در ثاني رفسنجاني نيز دست كمي از اين يكي ندارد.
ما قبلا هم گفته بوديم كه شركت در انتخابات جلب مشروعيت براي رژيم است. برخي تبليغ ميكردند كه در ميان بد، بدتر، و بدترين "بد" را برميگزينند. حال ديديم كه آراي آنها تنها به نفع مشروعيت رژيم محسوب شده و رفسنجاني و احمدي نژاد از صندوق سر درآوردند.
در عين حال آقاي لوپن در فرانسه خارج‌ از گردونه ي قدرت سياسي بود و با اتحاد در مقابل وي از ورود او به قدرت جلوگيري شد. در ايران اين آقايان در كانون اصلي قدرت هستند و با اتكا به اين قدرت است كه توانسته اند فردي ناشناس و بي سر و پا را كه در دو كشور جهان، يعني فرانسه و اتريش پرونده عليه فعاليتهاي تروريستي او وجود دارد، به عنوان دومين نفر از صندوق بيرون بياورند. پس عدم شركت مردم، در ايران موجب فاجعه نخواهد شد. زيرا اينها هم اکنون در قدرت هستند. در ضمن ميدانيم که رفسنجاني دستكش مخملين بر دست ندارد. او سمبل 25 سال فساد، ترور و سركوب است.
اين ننگ بزرگي است كه ميان دو گزينه بالا تصميم به انتخاب بگيريم. ما بايد‌ سرانجام از دايره ي بسته انتخاب ميان بد و بدتر خارج شويم و به هيچ يك از آقايان راي ندهيم.

حسين انصاري راد روحاني اصلاح طلب، رئيس كميسيون اصل نود مجلس ششم:
قبلا هم تاکيد کرده ام که رد صلاحيتهاي انجام شده توسط شوراي نگهبان از نظر ما قانوني نبوده پس مورد تاييد ما نبوده و نيست و در نتيجه عدم آزادي انتخابات از همان لحظه اول با جلوگيري از ورود شخصيت هاي معتبر و درست به انتخابات روشن بوده است. در عين حال تسلط شوراي نگهبان با اتكا به عوامل نظارتي و غيرنظارتي بر پروسه ي انتخابات جاي نظارت به راي مردم توسط ارگانهاي قانوني را گرفته بود. اين نيز بر عدم آزادي انتخابات دلالت ميکند.
در ضمن حقيقت ديگر اين است كه 8 سال دوره ي اصلاحات شرايطي را سبب شده بود كه بخش عظيمي از مردم از اينكه بتوانند يك مديريت قادر به برآوردن آمال و مطالبات شان برگزينند، مايوس شوند. همچنين بخش عظيمي از مردم عادي ميهن كه سياسي نيستند به دليل مشکلات معيشتي تحت نفوذ امواجي قرار گرفتند كه معمولا از مركز صحيح و درستي هدايت نميشد.
نكته اي ديگر كه ميتواند انتخابات را مخدوش كرده باشد، استفاده از ميلياردها تومان در عرصه ي مبارزات انتخاباتي بود كه منشا آن معلوم نيست و هرگاه از منشا غيرخصوصي باشد خدشه اي بزرگ بر سلامت اين انتخابات است.
نتيجه ي تمامي اين عوامل وضعيتي است كه شاهد آن هستيم. مردم خود را امروز در مقابل دو برنده اي ميبينند كه ساليان دراز نسبت به اين هر دو نظر مساعد نداشته اند. به نظر ميرسد كه صلاح انديشان بالاخره يك طرف را انتخاب كنند كه ضرر كمتري داشته باشد.

آقاي كروبي از جابجايي ميليونها راي در پروسه شمارش آرا صحبت كرده است، نظر شما در اين رابطه چيست؟
ــ حقيقت اين است كه من مدرك دقيقي ندارم البته فكر ميكنم آقاي كروبي بدون مدرك صحبت نميكنند. و حتما مدارك خود را ارائه خواهند داد. به نظر من شواهد و قرائن دال بر صحت چنين ادعاهايي است.

آقاي كروبي از برخورد رهبري با نظرات خودشان سخن ميگويند. نظر شما درباره برخورد رهبري چيست؟
ــ من در اين باره نظري نميدهم.

بسياري نيروهاي اصلاح طلب درون حكومت از برآمدن فاشيسم دم ميزنند و لزوم راي دادن به آقاي رفسنجاني را نتيجه ميگيرند، شما چگونه فكر ميكنيد؟
ــ به نظر اين نگاه واقع گرايانه اي است كه قرايني آن را تاييد ميكنند.

در دور دوم شركت ميكنيد؟ به كدام از دو گزينه بالا راي ميدهيد؟
ــ خردمندي چنين حكم ميكند، در چنين شرايطي شركت كنم و به گزينه اي رو كنيم كه بتواند ما را از اين مخرج سخت عبور بدهد.

دكتر فريبرز رئيس دانا نويسنده و فعال سياسي، در مقابل نظر طرح شده از سوي اصلاح طلبان مبني بر صف بندي فاشيسمیک سوی و رفسنجاني سوی دیگر ميگويد:
ــ ‌اگر اينها بخواهند از اين واژه ها استفاده كنند من ميگويم انتخاب ميان فاشيسم و فالانژيسم است. اگر حرف ديگري بزنند و بگويند مثلا احمدي نژاد تير خلاص ميزده است، من ميگويم رفسنجاني فرمانده آتشبار بوده است. من نميدانم اين حرفها چيست. اينها همه در يك دستگاه بوده اند. احمدي نژاد استاندار رفسنجاني بود، سعيد ‌امامي هم متعلق به رفسنجاني بود و قتلهاي زنجيره اي هم از دوران وي آغاز شد.
اين انتخابات به افرادي همچون من ربطي ندارد. اين "تله اي" نخ نما است كه ما درون آن نميافتيم.
اينها در شهرها ميگويند رفسنجاني بهتر از احمدي نژاد است و در روستاها ميگويند احمدي نژاد طرفدار مستضعفان است در حالي كه آن يكي پولها را به جيب فرزندان خودش ميريزد و اينگونه سعي در جلب آرا دارند.
در ضمن اگر فرض كنيم كه آمار اعلام شده انتخابات درست است، 48 ميليون واجد شرايط داريم كه تنها 28 ميليون در انتخابات شركت كرده اند و 6ــ5 ميليون به اين آقايان راي داده اند، حال چرا من آن 20 ميليون را رها كنم و به اين 6ــ5 ميليون آويزان بشوم.

درباره ادعاهاي آقاي كروبي درباره ي وجود تقلب در انتخابات چه ميگوييد؟
ــ من از كلمه تقلب استفاده نميكنم. زيرا در اين صورت برگي به پرونده ما افزوده ميشود و شايد آن را به حدي برساند و ما را به جايي روانه كند كه بازگشتمان با خدا باشد. اما بحث كارشناسي چنين است ما و جوانان شرايط 4 سال و 8 سال پيش را فراموش نكرده ايم. به بسياري از صندوقها سر زديم، درصد حضور مردم حتي نصف دوره هاي قبل نبود پس به زحمت شايد نيمي از ارقام اعلام شده درست باشد.
نكته ي ديگر اينكه آقاي احمدي نژاد كه چند سال استاندار اردبيل بوده در اين استان كمترين راي را آورده است، چگونه او در اين تهران كه نابساماني از در و ديوار آن ميبارد و ميلياردها تومان پول تراكم اخذ شده معلوم نيست به كجا ميرود، راي آورده است. در مورد رفسنجاني هم معلوم نيست ميليونها بيكار و فقرزده چگونه به فردي راي ميدهند كه ميلياردها ميليارد ثروت را از طرحهاي اقتصادي معطوف به سود خود و خانواده اش به دست آورده است.

دكتر محمد ملكي از رهبران جنبش رفراندوم:
به نظر من آنچه تا کنون در پروسه انتخابات اتفاق افتاده است، حركت از پيش حساب شده اي بود. تاييد صلاحيت 6 نفر و سپس افزون دو نام ديگر توسط درخواست آقاي حداد عادل بخشي از يك خيمه شب بازي بود كه بخشهايي ديگر آن در نشاندن دختران زيبا در كنار پسران جوان كه مشروب ميخوردند و ميرقصيدند و در خيابانها ميچرخيدند، تبلور يافت.
البته اين بازي نكته اي را عيان كرد كه جالب است و آن اينكه تمامي اين اصلاح طلبان از مجاهدين انقلاب اسلامي تا مشاركت و حتي نهضت آزادي روي هم رفته سه چهار ميليون راي بيشتر نياوردند.
از سوي ديگر شايعه كرده بودند كه رفسنجاني ميخواهد در مقابل رهبري بايستد. او هم آمد معلوم شد هر دو نفر ستون اين بنا هستند و هر يك بيافتد اين بنا ميريزد.
سرانجام به مرحله آخر رسيدم. دو نفر بايد به دور دوم ميآمدند. اگر اين دو نفر كروبي و رفسنجاني بودند جذابيتي نداشت و مردم اهميتي نميدادند. پس تصميم گرفتند كه احمدي نژاد را بياورند. و سپس بلافاصله عكس او را با چفيه چاپ كردند. شرق امروز نوشته است كه احمدي نژاد ميخواهد زنان و مردان را در تمامي اماكن عمومي از هم جدا كند.
خلاصه مطلب اين است كه اينها تلاش ميكنند مردم را بترسانند و از فاشيسم صحبت ميكنند. واقعيت اين است كه مملكت ما 26 سال است كه دچار فاشيسم است.
نکته اينجاست که آقاي احمدي نژاد همان 7ــ6 ميليون راي بسيج و غيره را دارد، اينها تلاش ميکنند تا راي رفسنجاني را بالا ببرند و آن را به 18ــ17 ميليون برسانند تا او بتواند بگويد كه كمتر از خاتمي نيست.
من از آنها که تئوري "هاشمي در مقابل فاشيسم" را مطرح ميكنند سئوال ميكنم، احمدي نژاد چه كاري ميخواهد بكند كه از اعمال هاشمي درگذشته تندتر و شديدتر باشد. مگر رفسنجاني در حوزه ي قتلهاي زنجيره اي و مسائل دهه 60 وارد نبود.
تاكيد كنم كه من از احمدي نژاد دفاع نميكنم. به نظر من او يك نوچه گوش به فرمان مقامات بالا است ولي او نيز در شرايط امروز نميتواند دهه شصت را تكرار كند. تمام اينها بازيهايي است كه رفسنجاني با راي بالاتري بر مسند رياست جمهوري بنشيند.

مهدي فتاپور از رهبران سازمان فداييان خلق ايران اكثريت و عضو شوراي هماهنگي اتحاد جمهوريخواهان ايران:
به نظر من رفسنجاني فردي نيست كه بتواند وعده هاي دمكراتيك را عملي كند. در عين حال روشن است كه احمدي نژاد نماينده منفي ترين جناح جريان محافظه كار است و انتخاب شدن او ميتواند مخاطرات جدي بيافريند.

به اين ترتيب تئوري هاشمي در برابر فاشيسم به نوعي تاييد ميشود. پس چرا نبايد به هاشمي راي داد؟
ــ ‌نكته اين است كه هاشمي نميتواند مشكلات ايران را حل كند. و از سوي ديگر احمدي نژاد نميتواند جامعه را به گذشته برگرداند اين كه احمدي نژاد و همفكران او ميخواهند جامعه را به عقب بازگرداند و جو فاشيستي حاكم كنند يك واقعيت است، اما من فكر ميكنم مجموعه ي شرايط داخلي و جهاني، بويژه مقاومت جنبش مدني موجود در جامعه به احمدي نژاد اجازه تحقق آمال هايش را نخواهد داد.

علي افشاري از رهبران جنبش دانشجويي:
به نظر من اساسا رئيس جمهوري در ساختار قدرت در ايران به خودي خود صاحب قدرت نيست. قدرت او تنها در راستاي خواسته هاي رهبري مفهوم پيدا ميكند. يعني اگر رئيس جمهوري بخواهد خلاف اين مسير عمل كند در مرزهاي قانون اساسي مهار ميشود. در ضمن من نميدانم آنها كه جبهه ضد فاشيسم را مطرح ميكنند چه تعريفي از فاشيسم دارند آيا واقعا شكاف ميان هاشمي و احمدي نژاد تا اين حد گسترده است كه يكي مدافع فاشيسم و ديگر در تقابل با تمايلات فاشيستي اولي باشد؟ من در اين امر ترديد جدي دارم.

محمدعلي عمويي از رهبران سابق حزب توده ايران:
در دور اول صريحا اعلام كردم كه راي نميدهم. الان اما يك ائتلاف سياسي، نظامي، امنيتي شكل گرفته است كه يك حركت كودتايي را تداعي ميكند. من هنوز در حال بررسي و تجزيه و تحلل اخبار و اوضاع هستم و به نتيجه قطعي نرسيده ام.

عبدالله مومني از رهبران جنبش دانشجويي:
ما همواره تاكيد كرده ايم كه مقامات انتخاباتي در چارچوب هاي موجود قدرت عمل مستقل ندارند و مجبور به اضمحلال در ساختارهاي حاضر هستند. در عين حال ما به غير دمكراتيك و بي نتيجه بودن شركت در انتخابات تاكيد داشتيم و آنچه اتفاق افتاد مويد نظرات ما بود. اين انتخابات تا آن حد مخدوش بود كه انتقاد كليه كانديداهاي اصلاح طلب را برانگيخت.
اين حقيقت است كه آقاي احمدي نژاد در عرصه ي اقتصادي از يك سوسياليسم تخيلي خنده آور پيروي ميكند، در عرصه ي فرهنگي به انسداد و در عرصه ي سياسي اجتماعي به سركوب اعتقاد دارد اما در عين حال انتقادات مشخص به آقاي رفسنجاني هنوز پاسخ درخور نگرفته اند زيرا در دوران رياست جمهوري ايشان مسائل جدي در رابطه با فعالان فرهنگي و سياسي به وجود آمد.
در پايان اينکه، گرچه آقاي احمدي نژاد خود متهم به شركت در قتل است و در جهت يك دست شدن حاكميت حركت ميكند، رفسنجاني با او اختلاف دارد و بين اين دو تفاوتهايي وجود دارد، اما اين تفاوتها در حدي نيست كه ما را به شركت در انتخابات اقناع كند.