استفاده از سلول‌های پایه در ترمیم بافت قلب، همشهری

پژوهش‌های تازه نشان داد‌ه‌ است که سلول‌های قلبی از قابلیت تجدیدپذیری برخوردار هستند.

آزمایش‌های موفقیت‌آمیز بر موش‌ها امید به درمان بافت‌های قلبی به کمک سلول‌های پایه را دوچندان کرده است.

بنا به گزارش منتشره در تارنمای اشپیگل آنلاین، برخلاف آنچه تاکنون تصور می‌شد، اینک گمان می‌رود که سلول‌‌‌های قلب انسان می‌‌توانند به مرور زمان تجدید و احیا شوند، اما تنها در مقیاسی محدود. این موضوع در مجله‌ علمی «ساینس» به نقل از محققان مؤسسه‌ کارولینسکا در استکهلم به چاپ رسیده است.

اولاف برگمن، متخصص قلب و همکارانش در یک پروژه‌ تحقیقاتی تأثیرات تابش مواد رادیواکتیو ناشی از آزمایش‌های هسته‌ای را مورد بررسی قرار دادند.

آزمایش‌ بمب‌های اتمی در دوران جنگ سرد موجب شد که ایزوتوپ کربن ۱۴ آزاد شده و رفته رفته از طریق جذب در محیط و گیاهان و تغذیه به سلول‌های انسانی راه یابد.

در سال ۱۹۶۳ بین آمریکا و اتحاد شوروی (سابق) قراردادی برای محدود کردن آزمایش‌های اتمی امضا شد. پس از این قرارداد و محدودیت آزمایش‌های هسته‌ای، ایزوتوپ کربن ۱۴ دیگر آزاد نشد و میزان این ایزوتوپ در مولکول «دی ان ای» (DNA) انسان با سرعتی قابل محاسبه کاهش یافت. این امر این امکان را پدید آورد که با اندازه‌گیری ایزوتوپ کربن۱۴ در سلو‌ل ‌‌انسان‌هایی که قبل یا بعد از دوران آزمایش‌های اتمی به دنیا آمده بودند، سیر تجدید سلول‌های قلبی انسان بررسی شود.

باززایش سلول‌ها

دانشمندان دریافتند که سلو‌ل‌های قلبی می‌توانند به آهستگی تجدید شوند. قدرت احیا یا باززایش سلول‌های قلبی در ۲۵ سالگی یک ‌درصد در سال است. این توان به تدریج کاهش یافته و در ۷۵ سالگی به ۴۵‌ صدم ‌‌درصد می‌رسد.

بنا بر این بررسی، در مجموع در عمر متوسط انسان کمتر از نیمی از سلول‌های قلبی احیا می‌شوند. دکتر برگمن و همکارانش می‌گویند، این کشف باید در خدمت روش‌های درمانی قلب قرار گیرد، چرا که قلب ارگانی است که از کم‌ترین توان باززایش برخوردار است.

استفاده از سلول‌های پایه در درمان بیماری‌های قلبی

این امر بخصوص در درمان بیماران مبتلا به سکته‌ قلبی که بنا به گزارش سازمان بهداشت جهانی، در سراسر جهان علت شماره‌ یک مرگ و میر‌ها است اهمیت دارد. در آلمان سالانه حدود ۳۰۰ هزار نفر به سکته‌ قلبی مبتلا می‌شوند. نزدیک به یک‌ پنجم این افراد بر اثر اختلالات خطرناک گردش خون عضلات قلب، جان خود را از دست می‌دهند.

به همین علت پزشکان امیدوارند که بتوان با درمان بافت‌های صدمه‌دیده‌ قلب توسط سلول‌های پایه از آمار مرگ و میر ناشی از ضایعات قلبی کاست.

دانشگاه مونیخ نیز امید به درمان قلب از طریق سلول‌‌های پایه دارد

به گزارش دويچه‌وله، آکارشناسان دانشگاه مونیخ از پیشرفت در تحقیقات مربوط به این زمینه خبر داده‌اند. آنها می‌گویند که توانسته‌اند با کمک سلول‌های پایه پیامدهای پس از سکته‌ قلبی را در موش‌ها کاهش داده و درمان کنند. در مجله‌ Cell Stem Cell ، چاپ آوریل، آمده که محققان با تزریق سلول‌های بنیادین مشتق از مغز استخوان حیوان به قلب، آنها را جانشین سلول‌های ‌آسیب‌دیده کردند.

دکتر حمیدرضا ماحوزی، جراح قلب در آلمان در باره‌ استفاده از سلو‌ل‌های پایه در احیای سلول‌های قلبی می‌گوید: «سلول‌های بنیادی را خالص‌سازی کرده و بعد آنها را به وسیله‌ انسولین و اسیداسکوربیک کشت داده و به سلول‌های ابتدایی مایوکاردیوسیت یا قلب تبدیل می‌کنند.»

ولفگانگ میشائیل فرانتس، رئیس پروژه‌ تحقیقاتی مذكور می‌گوید که عضله‌ قلب حیوان بیمار با این روش، به شکلی قابل ملاحظه بهبود یافت. به گفته‌ او، در خون‌رسانی عضلات و عملکرد قلب بهبودی آشکار مشاهده شد و شانس ادامه‌ زندگی حیوان به شکلی قابل ملاحظه افزایش پیدا کرد.

آقای فرانتس می‌گوید که تزریق موفقیت‌آمیز سلول‌های پایه و ترمیم سلول‌های قلبی کلید موفقیت درمان با این روش است.

یک سال است که در درمانگاه گروس‌هادرن این روش را روی انسان‌ها آزمایش می‌کنند. قرار است نخستین نتایج این تحقیق سال آینده منتشر شود.