 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
- وجود اپوزيسيون است كه به دموكراسي اعتبار مي‌بخشد
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: بين‌الملل - گزارش و تحليل
«روساي جمهور آمريكا ده‌ها سال است كه به بياني شاعرانه در باب گسترش دموكراسي به عنوان شعار و تعهد اخلاقي سياست خارجي آمريكا سخن گفته‌اند اما به رغم فريبندگي اين قبيل شعارها، روابط بين‌المللي بسيار پيچيده‌تر مي‌نمايد. دولت‌هايي كه طي ساليان دراز در آمريكا روي كار آمده‌اند، همواره با اشاره به ثبات سياسي به توجيه رويارويي‌هاي خود با مستبدان آمريكاي مركزي و ديكتاتورهاي آفريقا پرداخته‌اند.
با خاموش نشدن آتش حملات شبه نظاميان در عراق و گسترش موج ناآرامي‌هاي سياسي به ساير كشورهاي عربي اين سوال در اذهان باقي است كه آيا دموكراسي را مي‌توان راه حل دراز مدت توقف كشمكش‌ها و شيوع تروريسم دانست؟
در همين راستا شوراي روابط خارجي آمريكا (CFR) تيمي از كارشناسان زبده به رهبري مادلين آلبرايت، وزير خارجه‌ي سابق آمريكا را تشكيل داده است. اين تيم يافته‌هاي خود را در گزارشي تحت عنوان "در حمايت از دموكراسي در جوامع عربي؛ چرا و چگونه" ارائه كرده است.»
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) هفته نامه‌ي نيوزويك در گزارشي با بيان اين مطلب، دستاوردهاي اين گروه را با مادلين آلبرايت در ميان گذاشته است.
نيوزويك: آيا حقوق دموكراتيك به خصوص در زمينه‌ي حقوق زنان و موازين فرهنگي اسلام در تقابل با يكديگر قرار دارند؟
آلبرايت: اسلام و قرآن به نوبه خود با حقوق زنان مخالف نيستند، اين حقيقت در آيين پيامبر اسلام محمد [ص]نيز به وضوح مشاهده مي‌شود. بايد درك كنيم كه قائل شدن حقوقي مشخص براي زنان به ضرر يك سيستم خاص نيست. بحث قدرتمند ساختن زنان است، بنابراين جوامع مي‌توانند بيش از گذشته به سمت ثبات گام بردارند.
نيوزويك: رسوايي زندان ابوغريب و اتهامات مبني بر اينكه آمريكا دستور اعمال شكنجه در خلال بازجويي‌ها را صادر كرده است، چه تاثيري بر اعتبار و وجهه‌ي دولت آمريكا در باب حقوق بشر در جوامع عرب دارد؟
آلبرايت: اين رسوايي يقينا بر اعتبار آمريكا و بر اخلاقيات ما خدشه وارد آورده است و من واقعا از اين بابت ناراحتم. تنها راه احياي وجهه‌ي از دست رفته‌ي ما اين است كه از افرادي كه چنين اعمالي مرتكب شده‌اند پاسخ بخواهيم و تنها اعضاي رده پايين ارتش نبايد در قبال اين موضوعات پاسخگو باشند. چندي پيش در مراسمي شركت داشتم، فردي اظهار داشت: آيا جالب نيست كه سنا با 99 راي موافق ممنوعيت شكنجه را قاطعانه به تصويب رساند؟ در پاسخ گفتم آيا اين مساله كه مجبور شديم چنين موضوعي را به راي گذاريم، شگفت انگيز نيست؟
نيوزويك: در گزارش شما آمده است: دموكراسي نمي‌تواند از بيرون تحميل شود و تغييرات ناگهاني و غير منتظره نه ضروري است و نه مطلوب. چگونه اين موضوع در مورد عراق صدق مي‌كند؟
آلبرايت: تحميل دموكراسي يك تركيب متضاد است، براي كمك به تداوم روند دموكراسي بايد حضور داشته باشيد البته نه بوسيله اسلحه. فكر مي‌كنم بدين گونه براي بسياري از مردم چهره غلطي از دموكراسي ترسيم شده است. من رييس موسسه دموكرات ملي هستم و روي آنچه جزئيات كمك به مردم در مسير دموكراسي ناميده‌ام، تلاشهاي بي وقفه‌اي را آغاز كرده‌ايم. چنين روندي با حمله به يك كشور تفاوت دارد، اما با رويكرد فعلي در واقع دموكراسي را با اشغال هم سنگ فرض كرده‌ايم.
نيوزويك: چقدر طول خواهد كشيد تا عراق از برگزاري انتخابات در مسير ايجاد كشوري مستقل و پويا قرار گيرد؟
آلبرايت: وقتي مردم از بمب گذاري‌هاي انتحاري هراس دارند و كماكان موج ناآرامي‌ها جريان دارد، آنها قادر نخواهند بود از حقوق دموكراتيك خود استفاده كنند، به اين اوضاع شرايط بغرنج اقتصادي را نيز اضافه كنيد، كليه‌ي اين مسائل زنجيروار به يكديگر مرتبطند، بايد در وضعيت امنيتي عراق پيشرفت حاصل شود، تلاش‌ها در راستاي بازسازي بايد بگونه‌اي باشد كه بازار كار ايجاد شده و دورنماي روشني از آينده در ذهن مردم اين كشور نقش ببندد، در اين صورت دموكراسي به شكوفايي خواهد رسيد. مردم در همه پرسي قانون اساسي به طور گسترده‌اي مشاركت كردند و البته اين حضور بسيار چشمگير بود، حال نهادينه ساختن دموكراسي در وضعيتي كه امنيت ناچيزي حاكم باشد، امري دشوار خواهد بود.
نيوزويك: يكي از خميرمايه‌هاي اصلي دموكراسي مطبوعات آزاد است، اما برخي رسانه‌هاي عرب زبان به اشاعه‌ي برنامه‌هاي فرسايشي بر ضد آمريكا اقدام ورزيده‌اند. اگر نخواهيم مطبوعات را محدود كنيم چه بايد كرد؟
آلبرايت: زمانيكه از مطبوعات آزاد مي‌گوييم ديگر به سختي مي‌توان اخبار را سانسور كرد. بايد به گونه‌اي متفاوت بستري را فراهم كرد تا مردم كشورهاي ديگر از ديدگاه‌هاي مختلف آگاهي يابند. شبكه‌ي الجزيره در شرف راه اندازي در خاك آمريكاست، چنانچه مردم آمريكا به اين شبكه رجوع كنند، مشكلي نيست، فقط بايد بدانيم كه بسياري از اخبار در اين شبكه‌ها تحريف شده است.
نيوزويك: چنانچه اكثريت مردم كشوري از ابتدايي‌ترين آموزش‌ها و سطح سواد برخوردار نباشند، ايجاد دموكراسي به امري ناممكن تبديل خواهد شد، نيروهاي ضربت به منظور ارتقاء دانش و سطح سواد مردم در جوامع عرب چه تدابيري انديشيده‌اند؟
آلبرايت: ما اعلام كرده‌ايم كه نظام آموزشي كشورهاي عربي به طور كلي جهت آماده سازي دانش آموزان در زندگي در جهان اقتصادي كنوني اقدامات كافي صورت نداده است. واشنگتن نمي‌تواند در يك چشم به هم زدن كشورهاي عربي را آموزش دهد، دولت آمريكا تنها قادر خواهد بود با موسسات آموزشي در كشورهاي عربي، اروپايي و آسيايي همكاري داشته باشد و در زمينه بسط تعليم زبان انگليسي و ارائه دانش و تخصص به اين كشورها كمك كند.
نيوزويك: در گزارش شما افزوده شده كه "دموكراسي مي‌تواند تضعيف كننده افراط گرايي و تروريسم باشد"، آيا بنظر شما اين امكان وجود ندارد كه كشورهاي عربي به جاي آزادي‌هاي فردي، حكومت ديني با محدوديت‌هاي شديد را انتخاب كنند؟
آلبرايت: ما راجع به اين مساله چيزي نمي‌دانيم، اما اگر مردم واقعا مي‌خواهند دولتي را برگزينند كه معرف خواست آنان به بهترين شكل باشد بايد اين فرصت را در اختيارشان قرار دهيم.
نيوزويك: شما طي گزارش خود اعلام كرديد كه دولت آمريكا در تبيين و تشريح سياست‌هاي خود در منطقه و نيز انتشار پيام خود حول مقوله دموكراسي و اصلاحات تلاشهاي ناچيزي صورت داده است. در ماه سپتامبر جورج بوش، كارن هيوز، معاون وزير امور خارجه آمريكا در امور ديپلماتيك را مامور بازديد از كشورهاي مسلمان كرد. وي چه اهدافي را تحقق بخشيد و به عقيده شما گام بعدي وي چه خواهد بود؟
آلبرايت: كاملا بديهي است كه هيوز براي نخستين بار به منطقه سفر كرد. به نظر من اين سفر حامل موفقيت‌هاي چشمگير نبوده است، تصور مي‌كنم اين پست بايد به فردي عالي مقام كه از ديد وسيع برخوردار باشد سپرده شود اما به هر جهت كار دشواري پيش رو است و بايد در بطن جوامع رسوخ و مسائل را با حساسيت خاص دنبال كرد.
نيوزويك: واشنگتن چه گامهاي موثري را مي‌تواند در حركت به سوي برقراري صلح در منطقه بردارد بطوريكه فلسطينيان و اسرابيلي‌ها به طرز مسالمت آميزي به امرار معاش بپردازند؟
آلبرايت: در خصوص بحران فلسطين و اسرابيل همان كاري را بايد كرد كه كاندوليزا رايس انجام داد، مبني بر اينكه بايد در منطقه حضور داشت و با طرفين در مورد دستيابي به توافق مشترك صحبت كرد.
دولت آمريكا بايد در اين بخش حضوري فعال داشته باشد اما هر مشكلي را نبايد به بحران فلسطين و اسراييل نسبت داد و آنها واقعا سر منشا همه‌ي مشكلات محسوب نمي‌شوند.
نيوزويك: جوامع بين‌المللي جهت فعال كردن توسعه‌ي اقتصادي در كشورهاي عربي چه راهكارهايي را مي‌توانند ارائه دهند؟ با توجه به اينكه فساد مالي و انزواي سياسي همواره از عوامل بازدارنده در سرمايه گذاري در اين مناطق به شمار مي‌آيد.
آلبرايت: بحث حاكميت قانون در چنين سوالي اهميت خود را بيش از پيش آشكار مي‌كند. اگر كشورها معيارهاي لازم را تحقق بخشند مي‌توانند به عضويت سازمان تجارت جهاني (WTO) درآيند كه از اين طريق از يكسري قوانين برخوردار مي‌شوند و قادر خواهند بود بر مبناي آن فعاليت كنند، كسي نمي‌گويد كه اين امر به سادگي امكان پذير است اما كشورهاي عربي بايد در اقتصاد جهاني سهيم شوند، ما به نفت آنان وابسته‌ايم در ضمن اين كشورها بازار اقتصادي آينده محسوب مي‌شوند. اگر سرمايه گذاري صورت پذيرد و نيز بازار كار ايجاد شود،كارهاي به مراتب بزگتري انجام خواهد گرفت و مشكلات افراد بيكار و نااميد رفع خواهد شد.
نيوزويك : آيا دموكراسي با منافع آمريكا در كشورهاي عربي در تعارض است؟ آمريكا بايد چه رويكردي را در حمايت از رهبران گروه‌هاي مخالف مثل ايمان النور در مصر بايد اتخاذ كند؟
آلبرايت: اگر فكر مي‌كنيم كه ثبات منفعت آمريكا در جوامع عراق محسوب مي‌شود ولي از ايجاد تغيير در دولت‌ها هراس داريم بنابراين در درازمدت ثباتي برقرار نخواهد شد. هيچ چيزي بيشتر از وجود حكومت استبدادي به بي ثباتي كمك نمي‌كند. اين به اين معني نيست كه دولت آمريكا بايد از برخي چهر‌هاي سياسي حمايت كند. شايد برخي از چهره‌هاي سياسي حتي به اين حمايت نياز نداشته باشند اما فكر مي‌كنم مهم آن است كه از يك روند سياسي حمايت شود. فكر نمي‌كنم آمريكايي‌ها و مقامات NGO بايد از ديدار با چهره‌هاي سياسي مخالف هراس داشته باشند. اين به اين معنا هم نيست كه از اين چهره‌ها دفاع مي شود بلكه در واقع از يك روند حمايت مي‌كنند. من در گفت‌وگوها در مورد دموكراسي حضور داشته‌ام، بايد بگويم درون مايه‌ي دموكراسي تنها برگزاري انتخابات نيست، بلكه اين وجود اپوزيسيون است كه به دموكراسي اعتبار مي بخشد.
