دود سفيد از سازمان ملل نام چه كسي را براي جانشيني عنان معرفي خواهد كرد
تهران- خبرگزاري كار ايران
ايلنا, گروه بينالملل: انتخاب دبيركل سازمانملل متحد شايد مهمترين اقدام اين سازمان طي سال 2006 ميلادي است. اما اين سازمان براي انتخاب دبيركل با يك برنامه نامشخص انتخاباتي روبهرو است و پس از سازش 11 ساعته مانور قدرتهاي بزرگ جهان و رقيبان منطقهاي در نهايت جانشين «كوفي عنان» مشخصميشود.
روزنامه هرالدتريبون در گزارش تحليلي درباره انتخابات دبيركل سازمانمللمتحد آوردهاست: «زماني كه پنج كشور اصلي عضو شوراي امنيت سازمانمللمتحد (آمريكا، انگليس، فرانسه، روسيه و چين) تشخيصدهند كه وقتش رسيده, 10 عضو ديگر را در سالن شوراي امنيت جمعخواهندكرد و انتخابي نظير آنچه در سال گذشته ميلادي براي جانشين پاپ ژانپلدوم رهبر فقيد كاتوليكها جهان روي داد, صورتخواهدگرفت. اين اعضاء براساس دستور العمل دولتهاي خود ابتدا طي يك سري نظرسنجي غيررسمي و رسمي و سپس يك رأي گيري رسمي شخص مورد نظر را انتخاب و به جهان معرفيميكنند.»
در حال حاضر چند كانديدا براي احراز يك سمت معرفي و كانديدا شدهاند كه مورد بحثترين آنها برنده جايزه صلح نوبل تيمور شرقي, پادشاه اردن, دو تن از رئيسانجمهوري اروپايي شرقي, ديپلمات برجسته سوئد، قاضي كانادايي و اقتصاداني از تركيه است.
همچنين سه آسيايي نيز در ميان اين نامزدها ديدهميشوند.«سوراكيارت ساتياراتاي» معاون نخستوزير تايلند اولين تايلندي داراي دكتراي حقوق از دانشگاه هاروارد و داراي سوابق كاري در امور مالي و اقتصاد بينالملل، «جايانتا داناپالا»مشاور ارشد رئيسجمهوري سريلانكا، رئيس سابق بخش خلع سلاح سازمانمللمتحد و فرستاده اين سازمان به ايالات متحده و «بان كي مون» وزير امورخارجه كرهجنوبي هستند.
اين دوره بر خلاف انتخابات گذشته دراين سازمان, كانديداهاي آسياي بيشتر مطرح هستند. از زمان پايان دوره دوم دبيركلي برمهاي «يوتانت» در سال 1971 تاكنون آسياييها موفق نشدند عنوان بلندپايهترين ديپلمات جهان را در بين خود داشتهباشند. اما «جان بولتون» نماينده كنوني آمريكا در سازمانملل با مخالفت با تفكر «گردش جغرافيايي» گفت: «تنها شايستگيها بايد در نظر گرفته شود.»
ديگر 4 عضو شوراي امنيت نيز هركدام ديدگاههاي متفاوتي دارند. انگليس از نظر بولتون حمايتميكند, فرانسه نيز با چرخشي بودن دبير كل سازمانملل مخالف است. ولي تاكنون نظر خود را اعلامنكردهاست. روسيه و چين، دو عضو ديگر شوراي امنيتسازمانمللمتحد نيز بر آسيايي بودن دبيركل بعدي اين سازمان تأكيدميكنند.
«وانگ جوآنگيا » نماينده چين در سازمانملل مؤدبانه تهديدميكند كه اين كشور از حق وتو خود استفادهخواهدكرد و ميگويد: «كشورش فقط از كانديداي آسيايي حمايتميكند.»
«ريچاردهل بروك» سفير سابق آمريكا در سازمانملل نيز ميگويد: حضور چين ضامن پيروزي كانديداي آسيايي است.»
وي ميافزايد: «چين از حق وتو برخوردار است. اكنون چندين كانديدا براي جانشين كوفيعنان معرفيشدند, ولي حقيقت اين است كه آسيا از زمان «يونانت» نتوانسته رهبري سازمان ملل متحد را برعهده بگيرد و اكنون دولت چين مطمئن است كه قاره آسيا زمامدار اين سازمان خواهدشد و تمام تلاش خود براي احقاق اين هدف را انجامخواهدداد.»
وي تأكيدميكند: «اگر تاريخ راهنمايي ما است, پس بايد از آن درسگرفت. تاكنون هيچ يك از كانديداهاي مطرحشده برنده اين مسابقه نبودهاند و معمولاً فردي كه در جهان مطرحنبودهاست, رياست را برعهدهميگيرد.»
«همر شولد» دومين دبيركل سازمانمللمتحد تا زمان اعلام نهايي نامش بهعنوان دبيركل اين سازمان در اول آوريل سال 1953 هنوز نمي دانست كه بهعنوان كانديدا معرفيشدهاست و پس از اعلام نامش وي فكرميكرد كه اين خبر دروغ ماه آوريل است.
دوره پنج ساله كوفي عنان در 31 دسامبر سال جاري ميلادي به اتمام ميرسد و به خاطر رسوايي نفت در برابر غذا و رسوايهاي مالي اخير چند تن از مقامات ارشد اين سازمان كه منجر به استعفاي آنان نيز شد, اكنون شرايط انتخابات جانشين كوفي عنان را سختتر كردهاست.
ولي نكته جالب اين است كه سمت دبيركلي سازمانملل هنوز شرح وظايف روشني ندارند و شرايط خاص براي احراز اين مقام تدوين نشده است. كميته تحقيق، مصاحبه كنترل سوابق كاري كانديداها، قانون مبارزاتي و يا حتي فرمي براي ذكر شدن اهداف كاري و عقايد نامزدها وجود ندارد.
«آلن راك» نماينده كانادا در سازمانملل ميگويد: «در حال حاضر پرسش واقعي در مورد نقل و انتقال قدرت و شرايط ديگر, ذهن بسياري از ديپلماتها را به خود مشغولكردهاست.
وي ميافزايد: «در شرايط حساس كنوني و با توجه به افزايش تنشهاي بين المللي, بهتر است شرايطي براي دبيركل اين سازمان ارائه شود و به هر يك از نامزدها اين فرصتدادهشود تا قبل از اتخاذ تصميم نهايي, خود را معرفي و اهداف خود را عنوان كنند.
«جان بولتون» در اين مورد ميگويد: «پس از احراز رياست دورهاي شوراي امنيت سازمانملل توسط آمريكا در ماه جاري ميلادي, تمامي شرايط بررسي خواهدشد.»
«كورتني اسميت » استاد دانشگاه «ستون هال» در ايالت نيوجرسي ميگويد: «معرفي كانديداها براي احراز اين پست مانند يك شوخي است و تمامي كانديدا زودتر از موعد نام خود را عنوان كردهاند و اين مسأله خطربزرگي محسوب ميشود و به طور يقين آنها به آرزوي خود نخواهندرسيد.»
وي ميافزايد: «اين مبارزات دقيقاً برخلاف مبارزات انتخاباتي براي كسب كرسي رياست جمهوري است. براي پيروزي در انتخابات رياست جمهوري بايد نامزدها زودتر نام خود را اعلامكنند ولي انتخابات دبيركلي سازمانملل كاملاً متفاوت است.»
اسميت ادامهميدهد: «اين شغل توسط برنامههاي سازمانملل تشريحشدهاست و در نهايت 5 عضو شوراي امنيت در كنار اعضاي شوراي حكام جانشين كوفي عنان را مشخصخواهندكرد و 191 كشور عضو سازمانمللمتحد با رسميت شناختن فرد انتخابشده به سياستهاي خود ادامهميدهند.
وي تأكيدميكند: «برنده نهايي نبايد اهل كشوري مسألهساز باشد و بايد يا اكثر كشورهاي جهان كمترين مشكل را داشتهباشد. همچنين سياست كشور دبيركل بعدي سازمانملل نبايد با استراتژيهاي 5 قدرت بزرگ جهان در تضاد باشد.»
جان بولتون نماينده آمريكا در سازمانمللمتحد ميگويد: «با چرخش اعضاء و شوراي حكام در ماه سپتامبر سال جاري ميلادي بيشتر اعضاء از سياستهاي آمريكا حمايتميكنند.»
«ادوارد لاك» استاد دانشگاه كلمبيا در نيويورك خاطرنشان ميكند: «اكثر كشورها از اين تئوري حمايتميكنند. مشكل كنوني آن است كه در اواسط جاري كانديدا خاصي مطرحشود و اين مسأله پيروزي بزرگي را رقمخواهدزد. ولي با توجه به شرايط فعلي قصد ندارم به اين موضوع دامن بزنم.»