بازار داغ بيانيه‌ای که بدون توجه به محتوی امضا می‌شوند! حسن زارع‌زاده اردشير

آن‌چه در زير می‌آيد نقد مختصری بر بيانيه جمعی از فعالان سياسی – مدنی "در مخالفت فعال با جنگ" است تا شايد نحوه برخورد به بيانيه برای کسانی که بدون توجه و برای اين‌که کاری انجام داده باشند، يا نشان دهند که وجود دارند و يا با روح کلی مطلب موافقت دارند، راهی را گشايش کند که در آينده با دقت بيش‌تری به بيانيه‌ها نظر کرده و با اطمينان از درستی همه مطالب متن بيانيه را امضا نمايند

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

http://zarezadeh.blogspot.com

انتشار بيانيه های مختلف با تيترهای جذاب از طرف ايرانيان مقيم خارج کشور اين روزها داغ شده و عده ای می کوشند با گردآوری تعدادی امضا بيانيه هايی را که در مخالفت با جمهوری اسلامی هستند، منتشر نمايند. صرفنظر از موضوع بيانيه ها که تعدادش مرتب در حال افزايش است، بايد تاثير آنها را در داخل و خارج کشور مورد بررسی قرار داد و اينکه به چه عنوانی و برای چه کسی يا کسانی ارسال می شوند.

ميان بيانيه های حقوق بشری و سياسی تفاوتی وجود دارد. نامه ها و بيانيه های حقوق بشری به سازمانهای حقوق بشری و نمايندگان سازمان ملل در امور ايران کمک می کنند تا در ثبت و پيگيری پرونده های نقض حقوق بشر از جمله در مورد زندانيان سياسی و کشتار ايرانيان دقت بيشتری به خرج دهند. از سويی ديگر بيانيه هايی که توسط گروههای سياسی منتشر می شوند، چون توسط بخش رهبری جريانات سياسی به نگارش در می آيند، مواضع خط سياسی آن جريان و گروه نيز در نوشته ها مستتر می شود که بحث اين نقد به آنها برنمی گردد. بيانيه های ديگری منتشر می شوند که افراد شناخته شده آن تنها به يک موضوع که در تيتر عنوان شده می پردازند و به همين دليل به آنها نيز پرداخته نمی شود اما در اين ميان بيانيه هايی توسط کسانی طراحی ميگردد که بدليل تيتر داغش به تاييد گروهی رسانده شده و منتشر می شوند و مورد نقد اين نوشته هستند که در متن بيانيه افکاری سياسی دخالت دارد که اگر شکافته گردند، چه بسا بسياری از امضا کنندگان از امضای خود پشيمان گردند.

موضوع جنگ و دخالت کشورهای بزرگ در کشورهای عربی و ايران موجب شده است تا بيانيه های زيادی توسط افراد و گروههای حقوقی و سياسی منتشر گردند که بنظر ميرسد علاوه بر اطلاع ايرانيان از مواضع آنان، تلاش دارد به جناحهايی از رژيم بفهماند که بايد جناح تندرو را کنترل نمايند تا نظام باقی بماند. افراد و گروههای ديگری هم که به جنبش داخل برای سرنگونی رژيم اعتقاد ندارند و يا افراد و گروههايی که خود را به گرفتن قدرت پس از سقوط نظام آماده کرده اند، تلاش دارند که غرب دريابد مشروعيت نظام ريزش کرده و آنها را برای جلوگيری از کشتار به حمله وسوسه نمايند.

بيانيه ای که هفته پيش توسط تعدادی از دوستان فعال دانشجويی به آقای اوباما نوشته شده و خواستار دخالت اش در امور ايران شده بود، چنان مورد حيرت قرار گرفت که با نقد جالبی از طرف دوست فعال دانشجويی آقای قلی زاده در سايتها روبرو شد. اين بيانيه ميتواند نمونه خطرناکی باشد و بسياری را وسوسه کند که دست زدن به چنين درخواست هايی از طرف افراد سرشناس و مورد تاييد غرب حالت رسمی تر بدهند، تا علاوه بر ايجاد و تشديد فضای ناامنی جنگ، دست تندروان را برای سرکوب فعالان سياسی و مدنی در داخل آزاد بگذارد.

تعدادی نيز اخيرا بيانيه ديگری با امضای جمعی از فعالان سياسی – مدنی "در مخالفت فعال با جنگ" منتشر کرده اند که با انتخاب درست پيرامون جلوگيری از جنگ، متنی مشکوک با مواضع اصلاح طلبانه را به تاييد بسياری رساند. اين بيانيه برای نگارنده اين سطور نيز ارسال شد اما به دلايل زير امضا نشد. آنچه در زير می آيد البته نقدی مختصر بر اين بيانيه است تا شايد نحوه برخورد به بيانيه برای کسانيکه بدون توجه و برای اينکه کاری انجام داده باشند، يا نشان دهند که وجود دارند و يا با روح کلی مطلب موافقت دارند، راهی را گشايش کند که در آينده با دقت بيشتری به بيانيه ها نظر کرده و با اطمينان از درستی همه مطالب متن بيانيه را امضا نمايند. با وجودی که پيشتر تلاش شد بعضی از نکات مورد نقد به افرادی که بيانيه را تنظيم کرده بودند، يادآوری شود، متاسفانه مشاهده شد که متن بدون تغييری منتشر شد.

۱- بيانيه مخاطبش هموطنان گرامی و ايرانيان آزاده است که بخش گرامی آن ميتواند شامل افراد بيشماری که تنها با اين دولت و بخشی از حکومت فعلی مخالفند را دربر گيرد.
۲- ادبيات بيانيه محافظه کارانه و اصلاح طلبانه است و کاربرد لغات و انديشه بکار رفته نشان از کسانی دارد که تلاش دارند هدف اصلی را زيرکانه پنهان داشته و مخالفت خود را تنها با قشری از حاکمان نشان دهند و مفاهيم بکار رفته در مورد گفتمان های اصلی کاملا مبهم و ناروشن هستند.
۳ – با آغاز بيانيه با جمله "يکی از وجوه مخرب عملکرد حاکميت در دهه اخير..." در بيانيه و عدم اشاره به عملکرد گذشته حاکميت، نقد را به سال های اخير محدود می کند.
۴ - جمله "حاکمين فعلی با گفتمان خصمانه و عدم همکاری با آژانس ..." در بيانيه، يعنی اينکه حاکمين قبلی گفتمان خصمانه نداشته و با آژانس همکاری می کردند، درحاليکه سنگ بنای انرژی هسته ای حداقل ۲۰ سال پيش گذاشته شده و حکومت و دولتهای قبلی روی آن سرپوش گذاشته بودند.
۵ - کلماتی همچون "کرامت انسانی" مفهوم درستی نداشته و معمولا اين کلمه تنها توسط اصلاح طلبان که منظورشان اخلاق مذهبی است بکار برده می شوند.
۶ - جمله "خواهان استقلال، سربلندی، صلح پايدار و انسانی ..." در بيانيه مفاهيم مبهم هستند و نوع استقلال و اينکه چه نوع حکومتی مدنظر است اشاره نشده است؛ به عنوان نمونه به جدايی دين از حکومت ( حکومت سکولار ) بر مبنای اصول حقوق بشر و نيز جايگزينی نظامی دمکراتيک با نظام فعالی پرداخته نشده است.
۷ - عبارت "بخش های مختلف موزاييک اجتماعی ايران" در متن بيانيه کاربرد درستی نداشته و مفهومی مبهم و گمراه کننده دارد.
۸ – "گفتگوی ملی" که در متن بيانيه نام برده شده روشن نمی کند که چه مفهومی دارد و چگونه تشکيل می شود و شامل چه کسانی است.
۹ - عبارت "حمايت خارجی اشکال گوناگون دارد" در متن بيانيه کاملا مبهم بوده و می تواند قابل تفسير باشد و گاها به معنی مثبت دخالت خارجی اشاره کند.
۱۰ – استفاده مکرر از عبارت " طيف افراطی حاکميت" در متن بيانيه کاملا انحرافی است و تنها توسط سران اصلاح طلب مورد استفاده قرار می گيرد. اين موضع تنها سرپوشی روی ۳۲ سال حکومت سرکوب تمام دولتها و حاکمان نظام می گذارد.
۱۱ - جمله " در مخالفت با جنگ بايد بحران سازان داخل حکومت را هدف اصلی قرار داد " در متن بيانيه تنها نکته مثبت بيانيه جلوگيری از جنگ است که با اين ادبيات گفته شده آنرا هم مخدوش نموده است. اين بيانيه تنها بر طيف افراطی تکيه دارد و نه کل رژيم که با ايجاد بحران انرژی اتمی کشور را به آستانه جنگ کشيده اند. آيا جنگ با عراق را همين رژيم به ملت ايران تحميل نکرد و در زمان مقتضی تن به صلح نداد تا خرابی و کشتار کامل شود.

اميد است اين نقد مختصر حداقل بتواند برخی دوستان فعال و آزاديخواه را هوشيار سازد که تنها به امضای بيانيه و نامهای ذکر شده بسنده نکرده و همواره بياد داشته باشند که هدف اصلی از انتشار بيانيه و يا گزارش در جهت ايجاد فضايی باشد که راه برقراری نظامی سکولار دمکراتيک را هموار سازد و نه اينکه بر مشکلات فعالان سياسی و مدنی در داخل بيافزايد.

حسن زارع زاده اردشير
روزنامه نگار و فعال حقوق بشر

پيوست :
بيانيه جمعی از فعالان سياسی، مدنی، دانشجويی، دانشگاهی و روزنامه نگاران در مخالفت فعال با جنگ:
http://news.gooya.com/politics/archives/2011/11/131238.php

نامه نوزده فعال سابق و فعلی دانشجويی ايران به اوباما:
http://www.daneshjoonews.com/news/politics/9857-1390-08-15-12-03-40.html

در نقد نامه به اوباما:
http://www.daneshjoonews.com/optinion/articles/9868-1390-08-16-23-34-37.html