ادامه‌ اخراج مردهای مجرد افغان از ایران

اخراج پناه‌جویانی که اقامت آنها غیرمجاز محسوب می‌شود از ابتدای سال ۱۳۹۱ وارد فاز جدیدی گردید. در این فاز مردهای مجرد افغان در کانون توجه قرار دارند و تا کنون ۲۰۰ هزار نفر از آنها از ایران اخراج شده‌اند.

دويچه وله ـ طرح موسوم به "ساماندهی اتباع خارجی" که عمدتا شهروندان افغانستان را مدنظر دارد، از دو دهه پیش در ایران آغاز شده است. خبرگزاری مهر روز دوشنبه (۸ خرداد / ۲۸ مه) از قول محمد تهوری مدیرکل امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت کشور نوشت، مهلت افغان‌های مجرد ساکن اغلب استان‌های ایران برای روشن کردن وضعیت خود به پایان رسیده و آن دسته که ساکن تهران، اصفهان و خراسان رضوی هستند باید تا پایان خرداد ماه از کشور خارج شوند.

تهدید به اخراج و مجازات

دوره تازه‌ی اخراج مهاجران و پناه‌جویان از ابتدای فروردین ۱۳۹۱ به صورت مرحله‌ای در استان‌های مختلف آغاز شد. به گفته‌ی تهوری «بعد از خرداد، اقامت افرادی در کشور مجاز است که کارت پناهندگی جمعی و یا پاسپورت دارند و می‌توانند در حوزه استان تعیین شده اقامت کنند.»

تهوری در بخش دیگری از اظهاراتش گفته است: «افراد فاقد هریک از این مجوزها تبعه خارجی غیرمجاز تلقی و با آنان و سایر افرادی که به‌نحوی در به‌ کارگیری، جابجایی و اسکان آنها مشارکت کنند برابر قوانین و مقررات مربوطه برخورد قاطع می‌شود.»

وزارت کشور سال پیش اعلام کرده بود شهروندان افغانستان که دارای مجوز رسمی اقامت در ایران نیستند، باید تا پایان سال ۹۰ کشور را ترک کنند. ظاهرا این مهلت به درخواست دولت افغانستان و به علت عدم آمادگی سفارت این کشور در تهران تمدید شده است.

بهانه‌ی اخراج مردان مجرد افغان

برخی از فعالان حقوق بشر تمرکز طرح اخراج مهاجران غیرمجاز بر مردان مجرد افغان را جزیی از فشارها و محدودیت‌هایی می‌خوانند که این اواخر افزایش یافته است. سایت خبرآنلاین شانزدهم فروردین ماه سال جاری از قول تهوری و در توجیه این اقدام نوشت "هزینه جابجایی اتباع افغانی متاهل بالا بود."

به گزارش خبر آنلاین تهوری اظهار داشته است: «برای همین مقامات مسئول ایران موافقت کردند تا با همکاری سفارت افغانستان برای آنها گذرنامه صادر شود ولی متاسفانه سفارت افغانستان در سال گذشته آماده این اقدام نبود و قرار شد اقدامات اولیه اجرای این طرح از هفتم فروردین ماه سال ۹۱ انجام شود.»

به گزارش خبرگزاری مهر عیسی موسوی‌نسب، مدیرکل اتباع خارجی استانداری تهران اخیرا اعلام کرد، «بر اساس قانون اتباع خارجی غیر مجاز ساکن استان تهران که حدود ۵۶۰ هزار نفر هستند، تا پایان خردادماه فرصت دارند اگر متاهل هستند پاسپورت بگیرند و اگر مجرد هستند، کشور را ترک کنند، در غیر این صورت دستگیر می‌شوند.»

به این ترتیب امکان گرفتن پاسپورت و قانونی کردن اقامت تنها شامل افراد متاهل می‌شود و مردان مجرد در هر صورت مجبور به ترک کشور هستند.

تبعیض، محدودیت، اتهام

اجبار پناه‌جویان افغان به اقامت در برخی استان‌ها و جلوگیری از ورود آنها به شماری از مکان‌های عمومی نیز از مواردی است که در ماه‌های گذشته موجب اعتراض‌های فراوان شده است. مقام‌های محلی در اصفهان نوروز امسال ورود شهروندان افغانستان به یکی از گردشگاه‌های این شهر را در روز سیزده‌به‌در ممنوع اعلام کرده بودند.

مسئول كمیته انتظامی ستاد تسهیلات سفر اصفهان، احمدرضا شفیعی ۱۱ فروردین به خبرگزاری محلی ایمنا گفته بود: «به منظور رفاه شهروندان نیروهای این کمیته با همکاری پلیس امنیت و اداره اماکن در روز ۱۳ فروردین از ورود افاغنه به پارک کوهستانی صفه جلوگیری می‌کنند.»

به گزارش ایمنا شفیعی علت این تصمیم را "حضور پررنگ افاغنه در روز طبیعت در سال‌های گذشته در این پارک و ایجاد ناامنی برای خانواده‌ها" عنوان کرد. خبرآنلاین نیز در گزارش یاد شده مدعی است «افغان‌های غیرمجاز، یکی از مقصران افزایش آسیب‌های اجتماعی شناخته شده‌اند.»

فهرست تبعیض‌هایی که بر پناه‌جویان افغان اعمال می‌شود، حتا در مورد کسانی که مجوز رسمی اقامت در ایران را دارند، بسیار طولانی است. محرومیت فرزند زنان ایرانی که با مردان افغان ازدواج کرده از حق تابعیت و ممنوعیت پیوند عضو از یک ایرانی به بدن شهروندان افغانستان از نمونه‌های این محرومیت‌ها محسوب می‌شوند.