اگر زنان صغيرند و محتاج قيم، پس رایشان چه میشود؟ توران ولیمراد
آيا در نظر مردان در قدرت، زنان موجوداتی صغيرند و محتاج قيم يا بالغ و دارای حق انتخاب؟ نظام ما جمهوری اسلامی است و همه ارکان نظام با رای زنان و مردان تعيين می شوند. اگر زنان صغيرند و نمی توانند درست را از نادرست تشخيص دهند و محتاج قيمند پس ارزش رايشان چه می شود؟ اگر دارای توان تشخيص هستند و می توانند در تعيين همه ارکان نظام سهم داشته باشند پس نگرش موجود صغير محتاج قيم فرودست به آنان چه گونه قابل توجيه است؟
آفتاب: تقاضای گرفتن گذرنامه برای دختران زير سن چهل سالگی با اجازه ولی قهری با کدام روند و فرايند اجتماعی هماهنگ است؟ بگذريم از اين که چه گونه به کميسيون امنيت ملی پيوند می خورد. در خبرها از تصويب چنين لايحه ای با عنوان “لايحه گذرنامه” ارسالی از دولت در کميسيون امنيت ملی مجلس آمد. گويا دولت و کميسيون امنيت ملی برای امنيت ملی موضوعی مهمتر از اين نيافته اند که تصويب کنند که زنان نمی توانند صلاح و مصلحت خويش را تشخيص دهند و محتاج تاييد ولی قهری هستند. به گفته آنان زنان زير ۴۰ سال برای حفظ سلامت خود برای رفت و آمد به خارج از کشور محتاج تاييد ولی قهری هستند.
امروز زنان با رای خود رئيس جمهور، نمايندگان خبرگان رهبری، نمايندگان مجلس قانونگذاری و نمايندگان شورای شهر را انتخاب می کنند. رای همين زنان است که در مرحله دوم رهبر نظام و وزرا را انتخاب می کند. به همين ترتيب رای زنان در کليه ارکان نظام نقش تعيين کننده دارد. سوال اين است که نمايندگان کميسيون امنيت ملی که البته به تقاضای دولت پاسخ داده اند، چه گونه نظر داده اند که همين زنان در تعيين سرنوشت و حفظ سلامت رفت و آمد خود به خارج از کشور صغير ديده می شوند و محتاج اجازه يک ولی قهری؟
در ارتباط با چنين لايحه ارسالی از طرف دولت اولين نکته ای که به ذهن می آيد عدم توانايی دولت در تشخيص شرايط و واقعيت های جامعه است و البته جهت گيری و نگرش دولت نسبت به زنان. گذشته از اين نکته اساسی ترين مشکلی که زنان با آن روبرو هستند نگرشی است که مردان در قدرت که نقش تعيين کنندگی در هدفگزاری و سياستگزاری و قانونگزاری و برنامه ريزی و طرح های اجرايی دارند نسبت به زنان. نگرشی که زنان را در جايگاهی فرودست می نشاند و موجودی صغير می بيند ريشه ای است که سمت و سوگيری ها و طرح ها و برنامه ها و قوانينی از آن بيرون می آيد و جز تحقير زنان نمودی ندارد.
همين نگرش به زن به عنوان موجود نيازمند قيم است که اجازه خشونت جنسی به کودکان زير سن بلوغ را می دهد. و ازدواج کودک زير سن بلوغ را با اجازه ولی مجاز و قانونی می کند. اين دختر زير سن بلوغی که می تواند به عقد ازدواج يک مرد کامل بالغ درآيد و همين قانون آسيب های در اثر اين ازدواج را هم ديده و مجازاتش را هم تعيين کرده، حتی مرگ او هم در اثر همين ازدواج در همين لايحه ديده شده، چه گونه است که اين دختر تا چهل سالگی صغير محتاج قيم می شود به گونه ای که نمی تواند مصلحت خود را تشخيص دهد و سلامت خود را حفظ کند؟ اين تعيين سن چهل سالگی بر چه اساسی در اين لايحه پيشنهادی کميسيون امنيت ملی آمده است؟ تعارضات و تناقضات بين قوانين در ارتباط با زنان ريشه در نگرش ابزاری به زن به عنوان موجود فرودست است که از يک طرف در سن خردسالی ولی قهری او را شوهر می دهد ولی از طرف ديگر اين دختر حتی وقتی سال های بلوغ را هم پشت سرگذاشته و حتی به بلوغ اجتماعی و اقتصادی هم رسيده اجازه ندارد تصميمات مربوط به زندگی شخصی اش را بگيرد.
اين زنان که در نگاه مردان در قدرت صغير هستند و محتاج اجازه از ولی قهری چه گونه است که رای می دهند و همين آقايان را برای نشستن بر صندلی قدرت تعيين می کنند؟ زنان که در انقلاب نقش موثرتر و مهم تر در پيروز انقلاب داشته اند در زمان جنگ حضورشان ملی بود و سد محکمی که پيروزی را به ارمغان آورد. همين زنان که در دفاع از اين کشور و از انقلاب و در جهت تثبيت اين نظام پيشتاز بوده اند چه گونه است که مردان در قدرت به خود اجازه می دهند آنان را صغير محتاج قيم ببينند که سلامت خود را نمی تواند حفظ کند؟
زنی که اين گونه ديده می شود که در حفظ سلامت خود در سفرهای خارجی ناتوان است چه گونه بايد بتواند حافظ سلامت خود در جامعه خود و سلامت خود و خانواده خود باشد؟ زنان در اين سه دهه گذشته راه های رشد و شکوفايی و پيشرفت را طی کرده اند. موانع بیسوادی را شکسته اند و مرزهای توانمندی را پشت سر گذاشته اند و در حيطه علم و دانش و فن توانمندی های آنان فراگير شده است. زنان موج اول توانمندی را که مجهز شدن به دانش و علم بوده است پشت سر گذاشته اند و در جريان موج دوم توانمندی، که توانمندی اقتصادی است فعالند.
زنان نشان داده اند بدون اين که امکان راه يابی به مراکز تصميم گير و تصميم ساز داشته باشند راه خود را برای اثرگذاری بر مراکز تصميم گير و تصميم ساز يافته اند. چه گونه است که مردان در قدرت تصور کرده اند که همين زنان اجازه خواهند داد که نگرش موجود صغير محتاج قيم مردان در قدرت به آن ها اجازه خواهد داد که در قدرت بمانند؟
در صورت تصويب اين لايحه برآمده از دولت و تصويب شده در کميسيون امنيت ملی ناهماهنگی و ناموزونی و بی قوارگی آن با واقعيت جامعه گواه چه خواهد بود غير از بيگانگی طراحان و تصويب کنندگان چنين طرح هايی با جامعه؟ مثلا با تصويب اين طرح خانمی که عضو هيئت علمی دانشگاه است و دانشجويان زيادی را تعليم می دهد و دانشجويان دکترا با نظارت او فارغ التحصيل می شوند برای گرفتن گذرنامه در صورت اين که پدرش در قيد حيات نيست پدربزرگ پدری هست بايد برود و او را توجيه کند که برای ارائه مقالات و حضور در کنفرانس های علمی بين المللی امضای او را احتياج دارد.
اگر زنان صغيرند و محتاج قيم چه گونه است که هم حضورشان در جامعه فعال است و تاثيرگذار، هم خانه را مديريت می کنند و هم همسران خود را و خانواده را؟ اين زنان اگر سلامت خود را در سفر خارج از کشور نمی توانند حفظ کنند چه گونه است که سلامت خانواده و جامعه و نسل بعد در دست آنان بايد تضمين شود؟ زنان همه اين توانمندی ها را در شرايطی از خود نشان می دهند و با مشکلاتی می جنگند که مردان در قدرتی که به خود اجازه می دهند زنان را تحقير کنند توان حل آن مشکلات را ندارند. آن که توان حل مشکل را ندارد ناتوان است يا زنان که با وجود همه کمبودها و نواقص و مشکلات خانه و خانواده ها را سالم و سلامت سرپا حفظ کرده اند؟
کسانی که چنين لوايحی می دهند سعی کنند واقعيت های جامعه نسبت به توانمندی های زنان را ببيند، نگرش خود را نسبت به زنان اصلاح کنند، و چنين لوايحی را مختومه اعلام کنند يا مسکوت بگذارند. از هئيت رئيسه مجلس می خواهيم که اجازه مطرح شدن اين گونه طرح ها و لوايح را که نشان دهنده نگرش تحقيرآميز به زنان است را در صحن مجلس ندهند، و از نمايندگان نيز مخالفت با اين گونه لوايح و طرح ها را انتظار داريم. از نمايندگان مجلس می خواهيم که حافظ اسلاميت نظام باشند که زنان را در انسانيت نه برابر با مرد بلکه با کاربرد کلمه “نفس واحده” يکی می بيند و با نگرش انسان با کرامت به زن او را موظف و توانمند و صاحب عقل و انتخاب معرفی می کند.
* دبير ائتلاف اسلامی زنان