چهرە واقعی کردها٬ رویا طلوعی

امسال مردم کردستان همچون سایر ایرانیان بەپای صندوقهای رای رفتە و عملا رای بە تغییر دادند. از مردم بسیاری شنیدم کە امیدوار بودند با گشایش درهای گفتگو نە تنها تحریمها رفع گشتە بلکە مشکلات کردستان هم رو بە کاهش گذاشتە و دستکم بخشی از حقوق مردم اعادە شود. متاسفانە چند ماهی از شروع بەکار دولت منادی تدبیر و اعتدال نگذشتە کە مردم کردستان با اجرای اعدامهای سیاسی معوق شوکە شدەاند. اعدامهایی کە نە تنها اعدام سیاسی بلکە گروگان کشی، کینە و انتقامگیری را هم بە طرز تهوع آوری بە نمایش گذاشتە است.

تبليغات خبرنامه گويا	[email protected]

در کنفرانسی در شیکاگو از جمع ایرانیان حاضر پرسیدم واژەی کرد چە چیز را در ذهن شما تداعی میکند؟ اکثریت قریب اتفاق بە مبارزە، اسلحە، مرزداری و واژەهایی از این دست اشارە کردند. تک صداهایی هم از مهربانی و مهمان نوازی گفتند. تصاویری از زندگی روزمرە مردم در زادگاهم بانە را بە آنها نشان دادم. شهری مرزی کە اکنون بە یمن تلاش خستگی ناپذیر "مردمش" در ایجاد بازارچە مرزی و فروش کالا بە یک مرکز پرسود اقتصادی تبدیل شدە است. بازارچەها و پاساژهای زیبا، آپارتمانها و ساختمانهای مرتفع، ترافیک سنگین ایام تعطیلات بە دلیل تراکم مسافران، هتلهای در حال احداث و همە اینها در کنار طبیعتی بکر و زیبا. عکسهایی هم از شهرم در همین دە تا پانزدە سال پیش کە من اولین آزمایشگاه بالینی شهر را تاسیس کردە بودم بە نمایش گذاشتم. تغییر شگرف بانە، همان شهر مرزی کوچک برای خود من هم کە هشت سالیست از دیدارش محرومم غیر قابل باور است. اما این تغییر واقعیست. بافت کردستان در حال دگرگونیست چە بە لحاظ جمعیتی، چە بە لحاظ اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و حتی نیازها و خواستهای سیاسی.

افزایش طبقەی متوسط و مرفە و حتی در مواردی فوق مرفە در درازمدت تاثیرات خاص خود را بجا خواهد گذاشت. بدون شک شکاف طبقاتی عمیق همچون زخمی بر پیکر کردستان مانند همەی ایران نمایان است. هنوز هم فقرا و محرومین بسیاری در کردستان وجود دارند. اما آنچە میخواهم برجستە سازم این است کە با رشد اقتصادی (هرچند نامتوازن) بسیاری معیارهای جامعە دگرگون شدە و طلب خواستەهایی مبنی بر آزادی، رفاه و برخورداری از حقوق سیاسی و مدنی اشکال دیگری یافتە و ضروری تر هم میشود. علاوە بر رشد طبقات متوسط و متوسط بە بالا باید بە افزایش چشمگیر تحصیلکردگان کردستان توجە جدی داشت. سلب و انکار حقوق چنین جامعەی در حال رشدی با استفادە از ابزارهای سرکوب واعدام نە تنها دردناک بلکە بشدت توهین آمیز است. جامعەی جدید کردستان در مسیر رشد و توسعە بە آرامش و صلح و احقاق حقوق مدنی و سیاسی خوداز طریق تقویت نهادهای جامعەی مدنی نیازمند است. این تغییرات اجتماعی کردستان را نە تنها دولتمردان ایران کە احزاب سیاسی کرد هم باید درک کنند. هم حاکمیت و هم سیاسیون سنتی کردستان باید بطور جدی در سیاستها، رویکرد و عملکرد خود در کردستان تجدید نظر کنند.

امسال مردم کردستان همچون سایر ایرانیان بەپای صندوقهای رای رفتە و عملا رای بە تغییر دادند. از مردم بسیاری شنیدم کە امیدوار بودند با گشایش درهای گفتگو نە تنها تحریمها رفع گشتە بلکە مشکلات کردستان هم رو بە کاهش گذاشتە و دستکم بخشی از حقوق مردم اعادە شود. متاسفانە چند ماهی از شروع بەکار دولت منادی تدبیر و اعتدال نگذشتە کە مردم کردستان با اجرای اعدامهای سیاسی معوق شوکە شدەاند. اعدامهایی کە نە تنها اعدام سیاسی بلکە گروگان کشی، کینە و انتقامگیری را هم بە طرز تهوع آوری بە نمایش گذاشتە است. سکوت دولت در مقابل اعدامها شائبە رضایت را تقویت کردە است. سکوتی کە با تدبیر و امید هیچ همخوانی ندارد. آقای یونسی مشاور امور اقلیتهای آقای روحانی در گفتگوی خصوصی با آقای حاصل داسە اجرای این احکام را بە تندروها نسبت دادەاست. آیا براستی دستهایی در کار است کە مانع ثبات و آرامش در کردستان شود؟ این تندروها چە کسانی هستند؟ تبدیل امید بە نفرت و شعلەور ساختن آتش خشونت و انتقام بە نفع چە کسی است؟

و اما با همەی اینها برخورد جامعەی مدنی کردستان بە اعدامها بسیار متفاوت از برخورد خشونت آمیز نظام بودە است. جمعی از فعالین مدنی کورد در داخل و خارج ایران تصمیم گرفتەایم بە مبارزە خشونت پرهیز و مدنی با استفادە از فضای مجازی روی آوریم. اگرچە معتقدیم کە فضای مجازی بە هیچ وجە جایگزین فضای واقعی نیست اما از آنجا کە دولتمردان جدید همچون رئیس جمهور و وزیر امور خارجە بە شبکەهای اجتماعی روی آوردەاند فرصت را مغتنم شمردە و صدای اعتراض مدنی و مسالمت آمیز خود را در مخالفت با خشونت و اعدام بە گوش آنان میرسانیم. کمپین هزار کامنت علیه اعدام در تاریخ دوازدە آبان شروع بکار کردە است. اعضای کمپین بطور مستمر کامنتهایی کاملا منطقی و بدور از خشونت و عصبانیت بر هر پست جدید مقامات فوق الذکر قرار میدهند. ما اطمینان داریم کە صفحات این آقایان توسط خودشان و نیز مقامات دیگر کشورها رصد میشود. هدف ما از ایجاد این کمپین تمرین و اجرای یک اقدام مدنی خشونت پرهیز در جواب بە خشونتهای روا شدە است. در واقع ما خشونت را با خشونت بیشتر و انتقام جواب نمیدهیم. از سویی ما برآنیم تا دولت منتخب را بە پاسخ دهی وا داریم. میخواهیم بە دولت بگوئیم کە وظیفە مردم تنها رای دادن بە شما نیست بلکە پرسشگری هم هست و شما هم مؤظفید کە پاسخگو باشید. تاکید ما بر این است کە چنانچە از سوی کاربران حامی دولت با کامنتهای حاوی خشونت کلامی مواجە شویم بهیچ عنوان مقابلە بە مثل نکنیم. این کمپین ضمن فراهم آوردن تریبونی برای ابراز نظر، تمرینی برای حفظ آرامش در سخت ترین شرایط هم هست کە مایە برتری اخلاقی ما در برخورد با افراد خشن و پرخاشگر میشود. از سوی دیگر ادامەی چنین اقدامات خشونت پرهیز در دراز مدت اثرات فرهنگی مناسبی را نیز برجای خواهد گذاشت. باید به همگان نشان داد که کُرد بودن مترادف با "اسلحە و خشونت" نیست، سوای اینکە خشونت هموارە بە کُردها تحمیل و روا شدە است اما برجستە کردن چهرە خشونت پرهیز و اقدامات مدنی خشونت پرهیز کُردها بسیار حائز اهمیت است. چشمها را باید شست، كُردها را جور دیگری باید دید؛ همانطور کە هستند نە آنچە حکومتها در تلاش تصویر کردن آنند. تصویر خشونت پرهیز کردها را میتوان در تجمع مسالمت آمیز اخیر فعالان مدنی مریوان در اعتراض بە اعدامهای سیاسی دید. جوانان مریوانی فریاد زدند "نە بە اعدام" ، "بلە بە حق حیات " و "نە بە خشونت".

بە گمان من فعالان مدنی کرد مایل خواهند بود کە شاهد واکنش سایر فعالان مدنی ایران باشند. این بە معنای واداشتن یا در معذوریت قرار دادن دیگر فعالان مدنی برای پشتیبانی از ما نیست. اتفاقا همانطور کە در کامنتهایمان برای دولتمردان نە التماس خواهیم کرد و نە توهین، در این مورد هم مهم است کە یاد بگیریم با دیگران تعامل کنیم، بە خود متکی باشیم و از کسی هم طلبكار نباشیم. ما پیام خود را در مخالفت با اعدام، نفی خشونت، لزوم آرامش و ضرورت احترام و رعایت حقوق اقلیتهای ملی با زبانی منطقی و آرام بیان خواهیم کرد. بر عهدە دیگر فعالان مدنی است کە بخواهند درکمان کنند، چشمها را بشویند و کوردها را جور دیگری ببینند یا استدلالهای طرف مقابل را برای توجیه خشونت بپذیرند. ما در پی پاسخ بە این سوال هستیم کە آیا شکستن تابوی گفتگو با فعالان مدنی و سیاسی اقلیتهای ملی و یافتن راه چارەای برای پایان بە مشکلات موجود دشوارتر از شکستن تابوی گفتگو با آمریکاست یا نە؟