تابناک: گروه بعدی خارج‌نشين‎های در حال بازگشت چه کسانی خواهند بود؟

تابناک ـ از ژاپن در شرق دور تا کاليفرنيا در ‌غربی‌ترين بخش ايالات متحده، کشور‌ها و شهرهای بسياری در دنيا هستند که روی‌هم‌رفته جمعيتی چند ميليونی از مهاجران ايرانی را در خود جای داده‌اند.

به گزارش «تابناک»، آمار ‌ورود و خروج ايرانيان که تابعی از شرايط داخلی ايران بوده است، گويا اين روز‌ها ورودهای بيشتر از خروج را نشان می‌دهد.

چند ماه پيش از اين، سيد محمود علوی، وزير اطلاعات در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره بازگشت برخی اشخاص که پس از سال ۸۸ از کشور خارج شده‌اند، گفت: به همه کسانی که مرتکب خلافی نشدند و از کشور رفته‌اند، تضمين می‌‌دهيم‌ در صورت بازگشت، هيچ مشکلی نداشته باشند. ما انشاءالله ترس‌های بی‌مورد را حل می‌کنيم و‌ هر کس خلافی انجام نداده مشکلی نخواهد داشت.

اين سخنان وزير اطلاعات با واکنش‌های متفاوتی رو‌به‌رو شد. سنگين‌ترين انتقاد از اظهارات علوی را مهدی طائب، فرمانده قرارگاه عمار مطرح کرد. وی گفت، دعوت و خواهش برای بازگشت به کشور از افراد مجهولی که جرمی نکرده‌اند، کار بيهوده‌ای است و اين موضع از جايگاه دولت به عنوان جايی که مظهر رأی و حيثيت مردم است، بعيد به نظر می‌رسد.

وی همچنين اين پرسش را مطرح کرد که آيا در رابطه با کسانی که در فتنه ۸۸ جرمی مرتکب نشده بودند، منع ورود يا ناامنی وجود داشت که وزير اطلاعات اين گونه موضع می‌گيرد؟

به رغم چنين انتقاداتی، گويا لحن دولت جديد در حال تأثيرگذاری است و عده‌ای از فعالان سياسی و مقامات دولت‌های پيش که در سال‌های اخير از کشور خارج شده بودند، در حال بازگشت به ايران هستند.

سيد حسين موسويان و سيروس ناصری، اعضای تيم اوليه مذاکرات هسته‌ای در دوره رياست جمهوری سيد محمد خاتمی که در اوايل دولت احمدی‌نژاد ايران را ترک کرده بودند، به تازگی به تهران آمده‌اند. موسويان با تأکيد بر اينکه «در ايران خواهد ماند» گفته است که برای کار سياسی نيامده ‌است.

اين در حالی است که قشقاوی معاون کنسولی، امور مجلس وزارت خارجه نيز به تازگی خبر داده، ‌ايرانيانی که به هر دليل‌ از داشتن پرونده حقوقی در ‌کشور، اعم از شاکی خصوصی يا مدعی‌العموم، نگران هستند، می‌توانند به آدرس ايميلی که برای اين کار اختصاص يافته، ايميل بفرستند و از وضعيت حقوقی خود اطلاع پيدا کنند؛ اين کار در راستای انديشيدن تمهيدات برای بازگشت کسانی است که به هر دليل، مجبور به ترک ميهن شده‌اند، ولی تمايل دارند به کشور بازگردند.

البته معاون وزير خارجه، نقش مسائل سياسی را در خروج ايرانيان از کشور کمرنگ دانسته ‌و‌‌ با اعلام آماری تقريبی گفته است: «از مجموع پنج‌ميليون ايرانی، اين آمار ۵۰ يا ۱۰۰هزار نفر مگر چقدر زياد است. من با شما نه بحث جناحی دارم، نه بحث سياسی. در عالم واقع می‌گويم، حتی اگر بپذيريم موج، موج جريانات سياسی بود، اين تعداد نسبت به کليت آمار ايرانيان در خارج از کشور، آمار بالايی نيست که از لحاظ آماری قابل اعتنا باشد‌».

اما با ‌وجود اين، به نظر می‌رسد که اگر قرار است بازگشت پر سر و صدايی اتفاق بيفتد، از جانب فعالان سياسی و رسانه‌ای مقيم خارج از کشور خواهد بود.

چندی پيش، سيد ابراهيم نبوی، طنزنويس روزنامه‌های دوره اصلاحات، گفته است: «من ده سال پيش برای اينکه يک سالی از ايران بروم از کشور خارج شدم و از‌‌ همان سال اول قصد بازگشت داشتم. در حقيقت من اين ۱۰ سال را مثل مسافر، منتظر هواپيمايی که دائم تأخير می‌‏‌کند، منتظر ماندم. نه برای ماندن در اينجا برنامه ريختم و نه حتی يک روز برای هميشه‏ ماندن در فرنگ فکر کردم. حالا هم معتقدم بايد برگردم چون هميشه معتقد بودم‌».

هرچند نبوی اقرار کرده کارهايی انجام داده‌ که به خاطر آنها به دادگاه خواهد رفت، اگر چنين بازگشتی با دردسرهای کم همراه باشد و دولت در حفظ آرامش فضای سياسی کشور موفق عمل کند، افراد بيشتری از خارج به ميدان سياست ايران باز‌خواهند گشت. شايد آن روز، دوره جديدی از روزنامه‌نگاری و فعاليت سياسی پر سر و صدا آغاز شود.