مجازات اعدام ۲۰۱۳: تعداد کمی از کشورها باعث افزايش اعدام ها در جهان شده اند

عفو بين الملل
پيام رسانه ای

مجازات اعدام ۲۰۱۳: تعداد کمی از کشورها باعث افزايش اعدام ها در جهان شده اند

بنا به يافته های عفو بين الملل در گزارش سالانه مجازات اعدام در جهان، ايران و عراق باعث افزايش شديد تعداد اعدام ها در جهان در سال ۲۰۱۳ شده اند و مخالف روند جهانی حرکت به سوی الغای مجازات اعدام ايستاده اند.
شمار نگران کننده اعدام ها در گروهی منزوی از کشورها ـ در اساس دو کشور در خاورميانه ـ باعث شد که در مقايسه با سال پيش در حدود ۱۰۰ نفر بيشتر در سراسر جهان اعدام شوند. اين ميزان در حدود ۱۵% افزايش نشان می دهد.
سَليل شِتی، دبير کل عفو بين الملل، گفت: «اين کشتار لگام گسيخته در کشورهايی مثل ايران و عراق مايه شرم است. اين دو کشور که به مجازات اعدام چسبيده اند در طرف اشتباه تاريخ ايستاده اند و، در حقيقت، بيش از بيش منزوی می شوند.»
«تنها شمار کمی از کشورها اکثريت بزرگی از اين کشتار بی معنی دولتی را انجام داده اند. آنها نمی توانند پيشرفت عمومی را که به سوی الغای مجازات اعدام انجام شده به عقب برگردانند.»
شمار اعدام ها در ايران (۳۶۹) و عراق (۱۶۹) آنها را پس از چين که در صدر است، به مقام دوم و سوم جدول اتحاديه اعدام کنندگان رساند. شمار اعدام ها در چين از اسرار دولتی است، اما عفو بين الملل معتقد است سالانه هزاران نفر در اين کشور اعدام می شوند.
عربستان سعودی (۷۹) و ايالات متحده امريکا (۳۹) در مقام های چهارم و پنجم و سومالی (۳۴) در رتبه ششم هستند.

صرفنظر از چين، انجام حداقل ۷۷۸ اعدام در سال ۲۰۱۳، در مقايسه با ۶۸۲ مورد در سال ۲۰۱۲، مشخص شده است.
اعدام ها در سال ۲۰۱۳ در ۲۲ کشور، يک کشور بيش از سال پيش، انجام شده اند. اندونزی، کويت، نيجريه و ويتنام انجام اعدام را از سر گرفتند.
با وجود پسرفت ها در سال ۲۰۱۳، در ۲۰ سال گذشته کاهش منظمی در شمار کشورهای اعدام کننده وجود داشته است و در سال گذشته نيز در تمام مناطق پيشرفت وجود داشت.
بسياری از کشورهايی که در سال ۲۰۱۲ اعدام کردند در سال گذشته اعدام انجام ندادند، از جمله گامبيا، امارات متحده عربی و پاکستان که مسئولانشان به کارگيری مجازات اعدام را دوباره معلق کردند. بلاروس نيز از انجام اعدام پرهيز کرد و در نتيجه اروپا و آسيای مرکزی برای اولين بار از سال ۲۰۰۹ بدون اعدام بودند.
بيست سال پيش، ۳۷ کشور فعالانه مجازات اعدام را اجرا می کردند. اين تعداد در سال ۲۰۰۴ به ۲۵ کشور و در سال گذشته به ۲۲ کشور رسيد. در پنج سال گذشته تنها ۹ کشور جهان هر سال اعدام کرده اند.
سَليل شِتی گفت: «اين روند بلند مدت روشن است ـ مجازات اعدام مساله ای متعلق به گذشته خواهد شد. ما تمام دولت هايی را که هنوز به نام عدالت می کشند، فرا می خوانيم فوری و با هدف الغای مجازات اعدام، اجرای اعدام را معلق کنند.»
در بسياری از کشورهای اعدام کننده، استفاده از مجازات اعدام در پنهانکاری پوشيده شده است. هيچ اطلاعی اعلام نمی شود و در بعضی موارد مسئولان اعدام را پيش از انجام آن حتا به اعضای خانواده ها، وکلا و عموم مردم اطلاع نمی دهند.

روش ها و جرايم
روش های اعدام در سال ۲۰۱۳ شامل گردن زنی، با صندلی الکتريکی، تيرباران، دار و تزريق کشنده بود. اعدام در انظار عمومی در ايران، کره شمالی، عربستان سعودی و سومالی انجام شد.
اعدام شدگان به خاطر طيفی از جرايم غيرمرگبار اعدام شدند، از جمله سرقت، جرايم مواد مخدر و جرايم اقتصادی، و نيز اعمالی که اصلا نبايد جرم باشند مثل «زنای محصنه» يا «کفرگويی». بسياری از کشورها از «جرايم» مبهم سياسی برای کشتن مخالفان واقعی يا خيالی استفاده می کنند.
خلاصه وضعيت در مناطق

خاورميانه و آفريقای شمالی
در عراق برای سومين سال پياپی افزايش شديدی در شمار اعدام ها رخ داد. دست کم ۱۶۹ تن اعدام شدند که در مقايسه با سال پيش از آن، در حدود يک سوم افزايش يافته است. اکثريت قاطع اين عده بر اساس قوانين ضد تروريسم محکوم شده بودند.
در ايران، مسئولان در سال ۲۰۱۳ حداقل ۳۶۹ اعدام را به طور رسمی تاييد کردند. منابع قابل اعتماد صدها اعدام ديگر را که مخفيانه انجام شد اطلاع داده اند که مجموع کل را به بيش از ۷۰۰ مورد می رساند.
عربستان سعودی به اعدام به همان ميزان زياد دو سال پيش از آن ادامه داد (۷۹ مورد در ۲۰۱۳). برای اولين بار در ظرف سه سال، عربستان سعودی با نقض حقوق بين المللی سه مجرم نوجوان را اعدام کرد.
ايران، عراق و عربستان سعودی مسئوليت حداقل ۸۰ درصد اعدام ها در جهان، بدون احتساب چين، را به عهده داشتند.
تحولات مثبت محدودی نيز در اين منطقه رخ داد. برای اولين بار در سه سال، هيچ کس در امارات متحده عربی اعدام نشد و شمار اعدام ها در يمن برای دومين سال پياپی کاهش يافت.

آفريقا
در کشورهای جنوب صحرای آفريقا، تنها پنج کشور اعدام کردند: بوتسوانا، نيجريه، سومالی، سودان جنوبی و سودان. نيجريه، سومالی و سودان در مجموع بيش از ۹۰ درصد اعدام های منطقه را انجام دادند. اعدام های گزارش شده در سومالی از شش مورد در سال ۲۰۱۲ به حداقل ۳۴ مورد در سال گذشته جهش کرد.
در نيجريه، در اولين اعدام ها در ظرف هفت سال گذشته چهار مرد به دار آويخته شدند.اين اعدام ها در پی اظهارات رييس جمهوری جاناتان گودلاک رخ داد که برای از سرگيری اعدام در کشور چراغ سبز داد. در سراسر منطقه، چندين کشور، شامل بنين، غنا و سيرا ليون گام های اساسی برای پايان دادن به مجازات اعدام برداشتند، يا از طريق بازنگری در قانون اساسی يا پيشنهاد اصلاحاتی در قانون مجازات که مجازات اعدام را ملغا می کنند.

قاره امريکا
ايالات متحده امريکا يک بار ديگر تنها کشور اعدام کننده در قاره امريکا بود، گرچه در مقايسه با ۲۰۱۲، چهار تن کمتر (۳۹) اعدام شدند. ايالت تگزاس ۴۱% تمام اعدام ها را انجام داد. در عين حال، مريلند هجدهمين ايالت آمريکا شد که مجازات اعدام را ملغا کرده اند. چندين کشور منطقه کاراييب بزرگ برای اولين بار از زمانی که عفو بين‌الملل در سال ۱۹۸۰ به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته است، اعلام کردند که اصلا محکوم به اعدام ندارند.

آسيا
ويتنام و اندونزی هر دو در سال گذشته اعدام را از سر گرفتند. اندونزی برای اولين بار در چهار سال گذشته اعدام کرد ـ پنج مرد از جمله دو تن به جرايم مواد مخدر در سال ۲۰۱۳ اعدام شدند.
چين به اعدام شمار بيشتری از مجموع کل جهان ادامه داد، و مجازات اعدام را به عنوان اسرار دولتی محسوب کرد که دريافت اطلاعات در باره آن را غيرممکن می سازد. نشانه های محدودی از پيشرفت در اين کشور ديده شد؛ حمايت های حقوقی تازه در قانون مجازات گنجانده شد و ديوان عالی کشور اعلام کرد روش برداشتن اعضای بدن زندانيان اعدام شده کنار گذاشته می شود.
در سنگاپور اعدام کسی گزارش نشد و حکم اعدام چندين زندانی کاهش يافت. منطقه فرعی اقيانوسيه به طور واقعی بدون مجازات اعدام ماند، با وجود اين که پاپائو گينه نو تهديد کرد اعدام را از سر می گيرد.

اروپا و آسيای مرکزی
برای اولين بار از سال ۲۰۰۹، اروپا و آسيای مرکزی بدون اعدام بوده اند. تنها کشوری که هنوز به مجازات اعدام چسبيده است بلاروس است، هر چند اين کشور نيز در سال ۲۰۱۳ کسی را اعدام نکرد.

ـــــــــــــــــ
برای درخواست نسخه ای از گزارش پيش از موعد، ترتيب دادن مصاحبه يا حضور در نشست رسانه ای در لندن در باره اين گزارش در تاريخ ۲۶ مارس، با اُلاف بلومکويست، مسئول مطبوعاتی، تماس بگيريد:
Olof Blomqvist, Press Officer, olof.blomqvist@amnesty.org, +44 (0) 20 7413 5871, +44 (0) 790 4397 956

ويديو
يک ويديوی پويانمايی در باره آمار اين گزارش را می توانيد در اينجا دريافت کنيد:
http://tinyurl.com/amnestydp2013