ناراحتی حسن نصرالله و کنترل بيشتر حوزه علميه قم، علی افشاری

حسن نصرالله در جايگاهی نيست که برای حوزه علميه قم تعيين تکليف کند. او يک روحانی ساده است که اجتهادش نيز محل سئوال است و ثانيا وی ايرانی نيست. حساسيت نسبت به کنترل نظراتی که باعث رنجش خاطر اهل سنت می‌شود و فضای نزاع و درگيری در جهان اسلام را تشديد می‌کند نبايد وابسته به حساسيت خارجی‌ها و از جمله نصرالله شود بلکه بايد خود حکومت و مراجع بزرگ تقليد اين دغدغه را داشته باشند

تبليغات خبرنامه گويا	[email protected]

ویژه خبرنامه گویا

محمد صادقی صالحی منش استاندار قم در حاشيه افتتاح استوديوی پخش زنده مسجد جمکران خبر از ناراحتی سيد حسن نصرالله از برخی شبکه های تلويزيونی در قم داد. وی در اين باره گفت : « برادر عزيزم سيد حسن نصرالله هفته گذشته هيئتی را فرستادند و من پذيرای ايشان بودم و از من خواستند که برخی از شبکه ‌های ماهواره ای که از قم تغذيه می‌ شوند، کنترل شوند و گله مند بودند که چرا چنين زمينه ای در قم فراهم شده است تا برای ايشان مشکل ايجاد شود.»

استاندار قم که از چهره های سابق امنيتی است مشخص نکرد منظورش کدام شبکه است. اما می توان حدس زد که اشاره اش به شبکه های وابسته و نزديک به آيت الله شيرازی و برخی ديگر از مراجع سنتی حوزه علميه قم است که مواضع تندی نسبت به شخصيت های محترم اهل سنت دارند.

برخی شنيده ها حاکی است مسئولان امنيتی و انتظامی قم در تماس با مسئولان شبکه های ياد شده خواستار کنترل فعاليت های رسانه ای آنها شده و از فرصت استفاده کرده اند و گفته اند نبايد نامی غير از خامنه ای در برنامه های آنان به عنوان مرجع تقليد برده شود.

اين اتفاق سوء استفاده آشکار است که ايراد های آن تنها به نقض استقلال حوزه علميه قم و تحديد آزادی های مذهبی محصور نمی شود.

سخن درستی است که برخی از نظرات در حوزه های علميه حال توهين آميز به شخصيت های مورد احترام اهل سنت دارند و در اين شرايط اين حرف های ناشايست بر تنور اختلافات و درگيری های خونين بار شيعه و سنی در منطقه خاور ميانه می دمد. اما حل اين مساله از روش های دستوری و استفاده ابزاری برای تثبيت مرجعيت کاذب خامنه ای بر حوزه های علميه بدست نمی آيد.

نخست بايد توجه کرد سيد حسن نصر الله در جايگاهی نيست که برای حوزه علميه قم تعيين تکليف کند. او يک روحانی ساده است که اجتهادش نيز محل سئوال است و ثانيا وی ايرانی نيست. حساسيت نسبت به کنترل نظراتی که باعث رنجش خاطر اهل سنت می شود و فضای نزاع و درگيری در جهان اسلام را تشديد می کند نبايد وابسته به حساسيت خارجی ها و از جمله نصر الله شود بلکه بايد خود حکومت و مراجع بزرگ تقليد اين دغدغه را داشته باشند و از طريق آنها اين حساسيت ها اعمال شود.

سوابق گذشته نشان می دهد روش های از بالا و دخالت نيرو های امنيتی و دولتی در سامان دهی امور در حوزه های علميه کارگشا نيست و نتيجه معکوس می دهد. عدم صلاحيت حکومت در امور مذهبی ،مخالفت با آن را حتی اگر سياست خاص مورد نظرش درست باشد را نيز از نظر مذهبی وجاهت می بخشد و نفس مخالفت را ارزش می بخشد.

شکل درست کار رجوع به بزرگان حوزه علميه است تا با هم انديشی از طريقی غير دولتی راهکاری برای حل مشکل پيدا نمايند. اين موضوع تا زمانی که توسط خود مراجع و بخصوص سنتی ها و مشارکت آنها مورد بحث واقع نشود و بخواهد شکل تحميلی پيدا نمايد حل نخواهد گشت.

در داخل سنت حوزه علميه قم ميراث آيت الله بروجردی در زمينه تقريب مذاهب اسلامی وجود دارد. همچنين عنصر مصلحت ديگر راهکار موثری است که می توان با تکيه به آنها راه حل های خوبی برای جلوگيری از اشاعه نظرات توهين آميز به اهل سنت و رعايت حساسيت ها در جهان اسلام پيدا کرد.

بيانيه ای که در يک قرن پيش مراجع برجسته عصر دادند نيز در اين خصوص مفيد است. آيت‌الله نورالله نجفی اصفهانی، آخوند خراسانی، سيد اسماعيل صدر، شيخ‌الشريعه اصفهانی و شيخ عبدالله مازندرانی در بيانيه ای مشترک اظهار داشتند:
«چون ديديم که اختلاف فرقه‌های پنج‌گانه مسلمين (اختلافاتی که مربوط به اصول ديانت نيست) موجب انحطاط دول اسلام و استيلای خارجيان شده‌ است، به جهت حفظ کلمه جامع دينيه و دفاع از شريعت محمديه، فتاوای مجتهدين عظام، که روسای شيعه جعفريه هستند، و مجتهدين اهل سنت، اتفاق نموده بر وجوب تمسک به حبل اسلام… و اتفاق شد بر وجوب اتحاد تمام مسلمين در حفظ بيضه اسلام و نگهداری جمع مملکت های اسلامی از تشبهات دول بيگانه و حمله‌های سلطنتهای صليبيه، متحد شد رای جميعا برای حفظ حوزه اسلاميه بر اين که تمام قوت و نفوذ خود را براين خصوص مبذول داريم و از هيچ گونه اقدامی که مقتضی است فروگذار نکنيم… چنانچه حق تعالی فرموده اشدّاء علی الکفار رحماء بينهم و متذکر می سازيم عامه مسلمانان را به برادری که خداوند بين تمام مومنين بست و اعلان می کنيم وجوب اجتناب از چيزهايی که موجب نفاق و شقاق است…»

اما حکومت حق ندارد به بهانه اظهارات حسن نصرالله در اين موضوع دخالت کرده و با سوء استفاده در صدد تحديد بيشتر آزادی های مذهبی بر بيايد.

ورود به اين مبحث به صرف پاسخگويی به شکايت حسن نصر الله هتک حيثيت و اعتبار حوزه علميه قم و نا ديده گرفتن غرور ملی است. در وهله نخست خود نيرو های مذهبی ايران و شيعيانی که مخالف دعوا و دشمنی شيعه و سنی هستند و از وحدت در جهان اسلام دفاع می کنند خواستار جلوگيری از پرخاشگری به فرق ديگر اسلامی هستند. حساسيت حسن نصر الله به خودی خود موضوعيت ندارد. تند ترين سخنان عليه چهره های مورد احترام اهل سنت از سوی يکی از روحانيون منسوب به حزب الله لبنان زده شد که البته حسن نصر الله بر عليه اظهارات وی موضع گرفت.

در اين ميان عامل مهم ديگر جلوگيری از فعاليت ها و اظهارات ضد شيعی در منطقه است. وقتی شخصيت های مورد احترام شيعه در سوريه از سوی گروه های تکفيری و سلفی های افراطی مورد بی حرمتی قرار می گيرند طبيعی است واکنش های مشابه نيز در ايران صورت می گيرد. حل مشکل نيازمند محکوميت و اعمال محدوديت بر عليه توهين و پرخاشگری از هر دو سوی ميدان است. اين معادله را نمی شود يک طرفه حل کرد. امروزه بيش از هر موقع ديگر دميدن بر تنور خصومت بين شيعه و سنی و فرقه گرايی در جهان اسلام برای ايران و منطقه خاور ميانه مشکل آفرين است.

سوء استفاده از شکايت نصرالله برای محدود کردن شبکه های مذهبی غير دولتی عملی در خور محکوميت است. رعايت حساسيت های اهل سنت و جلوگيری از سخنان و موضعگيری هايی که به وحدت جهان اسلام لطمه می زند سياست درستی است منتها بايد در شکلی غير دستوری و با مشارکت خود مراجع قم برای آن راهکاری بدست آورد. در عين حال حرکت مشابهی نيز بايد برای کنترل هيات های مذهبی وابسته به حکومت و بخصوص مداحان آنها بايد صورت بگيرد که بعضا اظهارات موهنی بر عليه شخصيت های محترم اهل سنت ايراد می کنند. استاندارد های دوگانه حکومت در اين زمينه بايد کنار گذاشته شوند. نمی توان در مراسم افتتاح شبکه جمکران شرکت کرد و سخن از رعايت حساسيت ها گفت. بزرگ کردن مسجد جمکران و تصوير پردازی نا درست از آن نيز تفاوت مبنايی با پرخاشگری به شخصيت های اهل سنت ندارد. شواهد دال بر اعتبار و صحت مسجد جمکران و ارتباط آن با امام زمان ضعيف بوده و حجيت ندارند.