سقوط دو پله‌ای ايران به رتبه ۷۵ از نظر شاخص توسعه انسانی

راديو فردا ـ برنامه توسعه سازمان ملل در تازه‌‌ترين گزارش خود از «شاخص توسعه انسانی» که روز پنج‌شنبه، دوم مرداد، منتشر شد می‌گويد که ايران در اين شاخص در ميان ۱۸۷ کشور جهان در سال ۲۰۱۳ دو پله سقوط کرده است.

بر اساس اين گزارش که در وب‌سايت رسمی برنامه توسعه سازمان ملل منتشر شده، ايران طی سال ۲۰۱۳ در رتبه ۷۵ اين ليست قرار گرفته است.

دو کشور بلاروس و قزاقستان با رتبه‌های ۵۳ و ۷۰ از نظر شاخص توسعه انسانی از ايران وضعيت بهتری دارند.

بر اساس تعريفی که توسط خود اين نهاد ارائه شده، شاخص توسعه انسانی «مقياسی برای ارزيابی بلندمدت پيشرفت در سه حوزه توسعه انسانی است. اين حوزه‌ها عبارتند از داشتن زندگی طولانی و سالم، دسترسی به دانش و برخورداری از معيار معاش مناسب و معقول».

بر اساس اين گزارش، ارزش شاخص توسعه ايران در سال گذشته ميلادی ۰.۷۴۹ بوده و اميد به زندگی در ايران ۷۴ سال است.

شاخص توسعه انسانی از صفر تا يک محاسبه می‌شود و هرچه به عدد ۱ نزديک‌تر باشد نشان‌دهنده موقعيت بهتر کشور در رده‌بندی اين نهاد است.

اين گزارش می‌گويد که ميانگين سال‌های آموزش در ايران (آمارها تا آخر سال ۲۰۱۲ موجود است) ۷.۸ سال و سال‌های قابل انتظار آموزش ۱۴.۴ سال است.

در بخش ديگری از اين گزارش به شاخص نابرابری جنسی اشاره شده است.

بر اساس تعريف اين نهاد بين‌المللی، شاخص نابرابری جنسی نشان‌دهنده نابرابری‌های جنسی در سه بعد بهداشت باروری، توانمندسازی و فعاليت اقتصادی است.

بهداشت باروری با استفاده از نرخ مرگ و مير مادران و باروری نوجوانان، توانمندسازی با استفاده از سهم دو جنس از کرسی‌های پارلمانی و دستيابی آنها به آموزش متوسطه و عالی و فعاليت اقتصادی بر اساس نرخ مشارکت در بازار کار برای زنان و مردان اندازه‌گيری می‌شود.

بر اساس اين گزارش، ايران با نمره ۰.۵۱۰ در جايگاه ۱۰۹ شاخص برابری جنسی از ميان ۱۸۷ کشور قرار دارد که نسبت به سال ۲۰۱۲ دو پله صعود را نشان می‌دهد.

تنها ۳.۱ درصد از کرسی‌های مجلس ايران به زنان تعلق دارد و نرخ مشارکت در نيروی کار برای زنان تنها ۱۶.۴ درصد است، در حالی که اين رقم برای مردان ۷۳.۱ درصد است.

همچنين در اين گزارش، سرانه درآمد ناخالص ملی ايران برای سال ۲۰۱۳ حدود ۱۳ هزار و ۴۵۱ دلار (با نرخ دلار ثابت ۲۰۱۱) ارزيابی شده است.

کشورهای نروژ، استراليا و سوئيس از لحاظ شاخص توسعه انسانی در رديف اول تا سوم قرار می‌گيرند و در قعر جدول کشورهايی مانند کنگو، آفريقای مرکزی و نيجر قرار دارند.

در مجموع، بر اساس ارزيابی برنامه توسعه سازمان ملل، شاخص توسعه انسانی در سال گذشته در جهان بهبود يافته و روند بهبودی رو به گسترش است، اما نابرابری درآمدها افزايش يافته است.