بانک انصار؛ از هدیه شخصی آیت الله خمینی تا اطلس مال، یوحنا نجدی - سعید قاسمینژاد*
بانک انصار را میتوان گرانیگاه مالی سپاه پاسداران دانست که از طریق آن، بسیاری از پروژههای مختلف سپاهیان در عرصههای مختلف اقتصادی، بازرگانی و تجاری به اجرا در میآید... سپاه پاسداران که در یک دهه اخیر روزبهروز قدرت بیشتری گرفته است از طریق مؤسسات مالی - بانکی تحت تملک خود بیش از پیش خود را از قید نظارت آزاد کرده است. هر دولتی که قصد بازگرداندن هیولای سپاه پاسداران به چراغ جادویش را داشته باشد چارهای ندارد جز آنکه دست سپاه را از عرصه بانکداری کشور کوتاه کند
بعد از پایان جنگ ایران و عراق و ورود تدریجی سپاه پاسداران به فعالیتهای اقتصادی، صندوق قرض الحسنه انصار المجاهدین به عنوان یکی از نهادهای مالی زیرمجموعه سپاه پاسداران و بنیاد تعاون سپاه فعالیت خود را آغاز کرد. به گفته مدیرعاملی کنونی بانک انصار، صندوق قرض الحسنه انصار المجاهدین "در سال ۱۳۶۷ با یک میلیون تومان هدیه شخصی" آیت الله خمینی، رهبر پیشین جمهوری اسلامی تاسیس شد.
نخستین شعبه صندوق انصارالمجاهدین با عنوان "شعبه شهید رجایی" در حوالی میدان بهارستان تهران افتتاح شد و طی بیست سال و به یمن توان مالی گسترده سپاهیان، این صندوق توانست بیش از ۵۰۰ شعبه در سراسر ایران تاسیس کند. مردمانی که طی این سالها با صندوق انصار سر و کار داشتند، اغلب از آن به عنوان «جایی که بیدردسر وام میدهند» یاد کردهاند. با این حال به قدرت رسیدن محمود احمدینژاد در سال ۱۳۸۵ و دلبستگیهای فراوان میان وی و سرداران سپاه و از سوی دیگر، افزایش چشم گیر درآمدهای حاصل از فروش نفت زمینه را برای گستردهتر شدن فعالیتهای اقتصادی سپاه و بنگاههای اقتصادی وابسته به آن از جمله صندوق انصار المجاهدین فراهم کرد.
این صندوق در نخستین دوره ریاست جمهوری محمود احمدینژاد ابتدا به "موسسه مالی" تغییر یافت و سرانجام بانک مرکزی در اوایل سال ۱۳۸۸ موافقت ضمنی خود را با تاسیس بانک "انصار" اعلام کرد. اساسنامه پیشنهادی بانک انصار به بانک مرکزی در آخرین روز تابستان پرآشوب سال ۱۳۸۸ در یک هزار و صد و دومین جلسه شورای پول و اعتبار به تصویب رسید و شامگاه همان روز، محمود بهمنی، "رئیس کل وقت بانک مرکزی" درگفتگو با تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی رسما آغاز فعالیت بانک انصار را اعلام کرد: «موسسه مالی و اعتباری انصار که سالهاست فعالیت میکند، برنامههای خود را با ضوابط پولی و بانکی کشور تطبیق داده است و ما نیز اجازه پذیره نویسی و تاسیس و ثبت میدهیم تا در قالب بانک فعال شود.»
آقای بهمنی، سرمایه اولیه بانک انصار را ۲۰۰ میلیارد تومان برآورد و اعلام کرد که مدیران این بانک «باید ۳۵ درصد از این مبلغ را به حساب نهاد پولی بانک مرکزی واریز کنند.» اسفندماه همان سال نیز پذیره نویسی عمومی این بانک صورت گرفت و سرانجام مجمع عمومی هیات موسس بانک انصار، به عنوان یازدهمین بانک به ظاهر خصوصی در جمهوری اسلامی، روز پنجم اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۹ برگزار شد.
بانک انصار در تاریخ ۸ خردادماه سال ۱۳۸۹ با شماره ۳۷۴۵۲۸ و شناسه ملی ۱۰۳۲۰۲۵۵۲۳۰ در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی به ثبت رسید و مرکز اصلی آن نیز "خیابان پاسدارن تهران" اعلام شد. آقای آیت الله ابراهیمی نیز به عنوان مدیرعامل آن معرفی گردید.
بانک انصار به پشتوانه سپاه پاسداران به سرعت توانست توان مالی و تجهیزاتی خود را گسترش دهد آنچنانکه بلافاصله با تاسیس ۱۷۰ شعبه، تعداد کل شعبههای انصار در سراسر کشور به ۶۷۰ واحد رسید و با دریافت سپردههای کوتاه و بلندمدت و همچنین حمایتهای مالی بنیاد تعاون سپاه پاسداران، موفق به جذب ۶ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان سرمایه شد. مدیران انصار برای اداره شعبههای خود در سراسر کشور بیش از ۵۰۰۰ نفر را استخدام کردند.
آیت الله ابراهیمی، شناخته شدهترین چهره بانک انصار به شمار میرود؛ کسی که نام کوچکش برخی را به اشتباه به این گمان رسانده که وی روحانی است. آقای ابراهیمی با مدرک فوق لیسانس حسابداری، همکاری با سپاه پاسداران را آغاز کرد و اخیرا نیز برخی رسانههای حکومتی از وی با عنوان "دکتر" ابراهیمی و "عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین" در تهران نام میبرند. وی از بانک انصار به عنوان "بانکی ارزشی" نام میبرد و برای اثبات مدعای خویش نیز از "راه اندازی کمیته فقهی" در این بانک خبر داده است: «راه اندازی کمیته فقهی در بانک به منظور تطبیق خدمات ارائه شده با معیارهای شرعی یکی دیگر از اقدامات زیرساختی در راستای ارتقای سلامت اداری است.»
وی تیرماه سال ۱۳۹۲ ضمن تاکید بر دامنه نفوذ و برنامههای مدون این بانک برای نسل جوان اعلام کرد که یکی از طرحهای تحقیقاتی بانک انصار در همکاری با بنیاد نخبگان نیروهای مسلح انجام میشود که طی آن، نفرات برگزیده در این طرح مشمول کسر خدمت سربازی قرار خواهند گرفت. وی افزود که در طرحی دیگر «موسوم به طرح به کارگیری نخبگان، اعضای بنیاد ملی نخبگان میتوانند با ارائه معرفی نامه از آن بنیاد با انجام طرح پژوهشی ۱۰ ماهه در بانک انصار، از خدمت سربازی معاف گردند.»
آیت الله ابراهیمی همچنین تصریح کرد که طرحها و پایان نامههای برتر کارشناسی ارشد و دکترا در زمینه بانکداری نیز پس از تائید از سوی بنیاد نخبگان نیروهای مسلح میتوانند مورد حمایت بانک انصار قرار گیرند و تهیه کنندگان این پایان نامهها از کسر خدمت سربازی برخوردار میشوند. دیگر چهره پرنفوذ بانک انصار مسعود مهردادی است. مسعود مهردادی عضو هیئت مدیره بنیاد تعاون سپاه است که تقریبا بر صندلی هیئت مدیره تمامی شرکتهای مهم تحت تملک سپاه تکیه زده است از بانک انصار گرفته تا شرکت مخابرات ایران. مهردادی را مغز متفکر امپراطوری اقتصادی سپاه می دانند.
این بانک همراه با بانک "مهر" در دی ماه سال ۱۳۸۹ از سوی "وزارت خزانه داری امریکا" به ارائه خدمات بانکی به سپاه پاسداران و بویژه بنیاد تعاون سپاه متهم شد و مشمول تحریمهای ایالات متحده قرار گرفت. استیوارت لوی، "معاون وزیر خزانه داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی" تاکید کرد که مشارکت این بانکها در نظام بانکی و تجاری آمریکا ممنوع شده است و همچنین ارتباط شهروندان آمریکایی با این بانکها نیز ممنوع است.
هیات مدیره انصار؛ خانواده اسدی، قاسم سلیمانی و شرکا
در آگهی تاسیس بانک انصار در "روزنامه رسمی جمهوری اسلامی"، نام پنج شرکت به عنوان سهامداران اصلی آن به چشم میخورد:
۱- شرکت سرمایه گذاری نگین خاتم ایرانیان (سهامی عام)
تاسیس شرکت نگین خاتم ایرانیان در تاریخ ۲۲ اسفندماه سال ۱۳۸۵ با شماره ۲۹۲۶۰۱ با سرمایه اولیه تنها یک میلیون تومان در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی به اطلاع عمومی رسید. از جمله فعالیتهای تعریف شده برای این شرکت میتوان به "ترخیص کالا از گمرک کشور"، "سرمایه گذاری و مشارکت در احداث، تکمیل و توسعه شرکتهای صنعتی"، "بسته بندی آب معدنی"، "مشارکت در کلیه فعالیتهای ساختمانی"، "امکان عقد قرارداد با کلیه وزارتخانهها، ارگانها و موسسات همراه با اعطای نمایندگی در داخل و خارج از کشور" و "انجام کلیه امور خدمات شهری همچون ایجاد و نگهداری فضای سبز" اشاره کرد.
این شرکت که به نظر می رسد به صورت یک شرکت خانودگی تاسیس شد آنچنانکه به غیر از یک نفر، نام فامیلی تمامی اعضای هیئت مدیره آن "اسدی" بود: «زهره اسدی، شیرین دخت اسدی، علیرضا اسدی، شیما دخت اسدی و محمد فیاضی.» هم اکنون یکی از شرکتهایی است که در میان سهامدارانش شرکتهای مختلف تحت تملک سپاه حضور دارند. در این میان، شرکت سرمایه گذاری نگین خاتم ایرانیان با نمایندگی آقای مسعود مهردادی به عنوان رئیس هیئت مدیره بانک انصار معرفی شده است.
۲- شرکت بین المللی نگار نصر (سهامی خاص)
شرکت نگار نصر اواخر سال ۱۳۸۱ تاسیس شد و از جمله شرکتهای وابسته به سپاه پاسداران و نیروهای بسیج محسوب میشود. در میان اعضای هیئت مدیره آن نام افرادی از موسسه خدمات درمانی بسیجیان، بنیاد تعاون بسیج، موسسه قرض الحسنه بسیجیان، موسسه خدمات علمی آموزشی رزمندگان اسلام و موسسه تامین اقلام مصرفی بسیجیان به چشم میخورد. آقای ایرج دریالعل به عنوان نماینده این شرکت در هیئت مدیره بانک انصار حضور دارد.
۳- شرکت مهندسی نیروی نفت و گاز سپانیر (سهامی خاص)
شرکت سپانیر به تاریخ هفتم تیرماه سال ۱۳۸۵ با شماره ۲۷۴۰۳۷ در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی به ثبت رسید. موضوع فعالیتهای آن نیز حضور در "پروژههای اکتشاف و استخراج نفت وگاز"، "احداث و تعمیر سکوهای نفت و گاز"، "اجرهای طرحهای مختلف در صنعت نفت و گاز و نیروگاهیهای گازی در داخل و خارج از کشور" معرفی شده است.
از جمله نامهای آشنا در میان اعضای هیئت مدیره آن میتوان به رستم قاسمی، "وزیر نفت در دولت دوم محمود احمدینژاد" اشاره کرد. آقای قاسمی پنجاه ساله، در همان نخستین سالهای بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷ به عضویت سپاه پاسداران درآمد و در دوران جنگ نیز جانباز شد. وی بعد از پایان جنگ به قرارگاه خاتم الانبیا رفت و در میان نهادهای بین المللی از جمله شخصیتهای سپاهی-نفتی جمهوری اسلامی محسوب میشود.
عباسعلی قاسمی، عبدالرضا عابدزاده، حسین فیروزی و احمد نورنگ از دیگر اعضای هیئت مدیره شرکت مهندسی نیروی نفت و گاز سپانیر به شمار میروند. آقای یحیی فروتن به نمایندگی از سپانیر، عضو هیئت مدیره بانک انصار است.
۴- شرکت سرمایه گذاری توسعه اعتماد (سهامی عام)
شرکت توسعه اعتماد، وابسته به گروه بهمن و از جمله شرکتهای زیرمجموعه بنیاد تعاون سپاه، به تاریخ یازدهم مردادماه سال ۱۳۸۳ با شماره ۲۲۷۱۸۸ در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی به ثبت رسید. "صادرات و واردات انواع کالاهای مجاز"، "فعالیت گسترده در بورس اوراق بهادار تهران"، "شرکت در مزایدات و عقد قرارداد با تمامی وزارتخانهها، سازمانها و شرکتهای خصوصی و دولتی" از جمله فعالیتهای این شرکت با سرمایه اولیه یک میلیون تومانی اعلام شده است. از این شرکت نیز آقای آیت الله ابراهیمی به عنوان عضو هیئت مدیره و مدیرعامل در هیئت مدیره بانک انصار حضور دارد.
۵- شرکت تعاونی مصرف کارکنان موسسه انصار
شرکت تعاونی مصرف کارکنان موسسه انصار نیز همانگونه که از نامش پیداست، زیرمجموعه صندوق انصار به شمار میرود که البته از توان مالی بسیار بالایی برخوردار است. مدیران این شرکت در مهرماه سال ۱۳۸۹ اعلام کردند که سرمایه این شرکت از شش و نیم میلیارد تومان به حدودا هفت میلیارد و سیصد میلیون تومان افزایش یافته است. یک سال بعد نیز سرمایه این شرکت بیش از ۸ میلیارد تومان اعلام شد. محمود رهنما به نمایندگی از این شرکت، عضو هیئت مدیره بانک انصار است.
در آخرین جلسه مجمع عمومی سالیانه بانک انصار در تاریخ ۳۱ تیرماه سال ۱۳۹۳، اعضای هیئت مدیره این بانک به قرار زیر معرفی شدند: مسعود مهردادی، رئیس هیئت مدیره؛ آیت الله ابراهیمی، مدیرعامل و نائب رئیس هیئت مدیره؛ ایرج دریالعل، عضو هیئت مدیره؛ محمود رهنما، عضو هیئت مدیره؛ و یحیی فروتن، عضو هیئت مدیره.
تعداد کل شعبههای این بانک در پایان سال ۱۳۹۲ در کل کشور ۶۸۸ شعبه اعلام شده که ۹۳ مورد آن در تهران، ۵ شعبه در مناطق آزاد و ۵۱۶ شعبه نیز در شهرستانهای مختلف واقع شدهاند.
بانک انصار همانگونه که پیشتر گفته شد، فعالیت خود را با سرمایه اولیه ۲۰۰ میلیارد تومانی شروع کرد اما اواخر خردادماه سال ۱۳۹۳ منابع خبری از برنامه مسئولان بانک انصار برای افزایش سرمایه این بانک به ۶۰۰ میلیارد تومان خبر دادند.
آیت الله ابراهیمی، مدیرعامل بانک انصار در آخرین جلسه مجمع عمومی سالیانه بانک انصار با ارائه گزارشی از عملکرد این بانک در سال ۱۳۹۲، منابع مالی این بانک در پایان سال ۱۳۹۲ را بیش از ۱۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد و گفت که این رقم در مقایسه با سال ۱۳۹۱ حدودا ۳۶ درصد رشد یافته است. به گفته وی، نزدیک به نیمی از این مبلغ نیز شامل سرمایه گذاری کوتاه مدت در بانک انصار است که این سرمایه گذاریها نیز در مقایسه با سال ۱۳۹۱ بالغ بر ۹۰ درصد رشد نشان میدهد.
آقای ابراهیمی همچنین با استناد به مصوبه مجمع عمومی فوق العاده بانک انصار در تاریخ ۲۰ شهریور ماه سال ۱۳۹۲ گفت که سرمایه این بانک باید طی دو مرحله از ۴۰۰ میلیارد تومان کنونی به ۸۰۰ میلیارد تومان افزایش یابد.
بانک انصار در تاریخ ۲۹ تیرماه سال ۱۳۹۰ در گروه واسطهگری مالی با شناسه "وانصار" در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد و کمتر از سه ماه بعد در تاریخ ۶ شهریور ماه بر روی تابلوی اصلی بورس مورد معامله نقش بست. این بانک در سال ۱۳۹۲ به عنوان یکی از ۵۰ شرکت فعال در بورس اوراق بهادار تهران معرفی شد و در رتبه ۳۹ این فهرست قرار گرفت.
بر اساس آمارهای ارائه شده در گزارش عملکرد سالیانه این بانک در سال ۱۳۹۲ در حال حاضر "شرکت سرمایه گذاری نگین خاتم ایرانیان"، "شرکت ارتباطات سیار" (سهامی عام) و "شرکت سرمایه گذاری یمین" (سهامی خاص) هر کدام با داشتن ده درصد از سهام بانک انصار، اصلیترین سهامداران این بانک محسوب میشوند (جدول شماره ۱).
جدول شماره ۱. سهامداران بانک انصار در پایان سال مالی ۱۳۹۲
درباره شرکت "سرمایه گذاری نگین خاتم ایرانیان" پیشتر توضیح داده شد اما "شرکت سرمایه گذاری یمین"، روز سوم بهمن ماه سال ۱۳۸۳ با شماره ۲۳۹۵۱۵ با سرمایه اولیه یک میلیون تومان در اداره ثبت شرکتها به ثبت رسید. "فعالیت در بورس اوراق بهادار"، "انجام فعالیتهای بازرگانی و تجاری"، "صادرات و واردات انواع کالاها" و همچنین "ارائه خدمات مشاورهای" از جمله فعلیتهای این شرکت اعلام شده است. "شرکت ارتباطات سیار" نیز روز ۴ اسفندماه سال ۱۳۸۶ با شماره ۳۱۷۵۱۲ اما با سرمایه هنگفت ۲۰۰ میلیارد تومانی به ثبت رسید. نام مسعود مهردادی، رئیس کنونی هیئت مدیره بانک انصار در میان اعضای هیئت مدیره این شرکت به چشم میخورد.
بانک انصار همچنین دارای شماری از شرکتها است که به صورت اقماری در اطراف این بانک قرار دارند و فعالیتهای ریز و درشت اقتصادی این بانک را انجام میدهند. بر اساس اطلاعات رسمی ارائه شده از سوی این بانک، صد در صد سهام دو شرکت "ایرانیان اطلس" (سهامی خاص) و "فناوران حفیظ سامانه" (سهامی خاص)، ۹۸ درصد سهام "شرکت صرافی انصار"، ۹۶. ۷ درصد "شرکت لیزینگ انصار" (سهامی خاص) و ۹۶ درصد سهام "شرکت سرمایه گذاری دانایان پارس" (سهامی عام) به بانک انصار تعلق دارد (جدول شماره ۲).
جدول شماره ۲. شماری از شرکتهای متعلق به بانک انصار
توان مالی گسترده بانک انصار اگرچه بر کسی پوشیده نیست اما تنها از رهگذر مطالعه بر روی یکی از شرکتهای زیرمجموعه این بانک میتوان به ابعاد این موضوع پی برد؛ "شرکت ایرانیان اطلس".
ایرانیان اطلس؛ ساخت و سازهای سپاهیان
بییندگان سریالهای نوروزی در نوروز سال ۱۳۹۳ با تبلیغات گسترده و آزاردهنده "اطلس مال" در جریان پخش سریال پایتخت ۳ مواجه بودند. بعد از آن این پرسش برای افکار عمومی ایجاد شد که این "اطلس مال" چیست و چه نهادی پشت آن قرار دارد؟ هرچند پاسخ چندان پیچیده نیست؛ سپاه پاسداران.
پروژه اطلس مال متعلق به شرکت "ایرانیان اطلس" را میتوان شناخته شدهترین پروژه این شرکت دانست. شرکت "ایرانیان اطلس" متعلق به بانک انصار و بنیاد تعاون سپاه پاسداران است که فعالیتهای فوق العاده گستردهای را در زمینه ساخت و ساز در سراسر کشور آغاز کرده است.
فرهاد روزخوش، مدیرعامل شرکت "ایرانیان اطلس"، مدرک مهندسی صنایع خود را از دانشگاه صنعتی شریف تهران دریافت کرده و علاوه بر مدیرعاملی شرکت "ایرانیان اطلس"، همچنین عضو هیئت مدیره شرکتهای "شهرسازی و خانه سازی باغمیشه"، "توسعه سرمایه گذاری توس گستر" و "آ. اس. پ" و رئیس هیئت مدیره "شرکت مهندسین مشاور طرح و اندیشه شیوا اطلس" است. پیش از آقای روزخوش نیز آیت الله ابراهیمی، مدیرعامل کنونی بانک انصار مسئولیت مدیرعاملی "شرکت ایرانیان اطلس" را برعهده داشت.
نام آیت الله ابراهیمی، به نمایندگی از بانک انصار و همچنین محمدعلی شایسته نیا به نمایندگی از شرکت جهاد سازندگی رزمندگان در هیات مدیره شرکت "ایرانیان اطلس" به چشم میخورد.
"ایرانیان اطلس" در سال ۱۳۶۵ تاسیس و بر فعالیت در زمینههای بازرگانی و صنعتی متمرکز شد. سال ۱۳۸۴ اما در آستانه به قدرت رسیدن محمود احمدینژاد و همزمان با شوکهای مثبت نفتی که افزایش بیسابقه بهای زمین و مسکن را به دنبال داشت، مدیران اطلس فعالیت خود را بر ساخت و ساز متمرکز کردند.
هفته نامه "تماشاگران" در شماره اردیبشهت ماه سال ۱۳۹۳ خود گزارش داد که این شرکت تاکنون ۹۰۰ هزارمترمربع ساختمان ساخته و در حال حاضر نیز ۱۶ پروژه بزرگ دیگر به مساحت تقریبی یک میلیون و ۷۰۰ هزار مترمربع در دست احداث دارد. این شرکت البته برای هرچه گستردهتر کردن دامنه فعالیت و همکاری خود با نهادهای مختلف و انجام پروژههای پیمانکاری با سپاه پاسداران، شماری از شرکتهای اقماری را نیز در اطراف خود تاسیس کرده است. از جمله آنها میتوان به "شرکت ستاره آسمان توس" اشاره کرد که احداث یک پروژه ساختمانی بزرگ به نام "آرمان" را در شهر مشهد برعهده دارد و "شرکت ستاره اطلس پارس" نیز مترو حقانی تهران را در همکاری با قرارگاه خاتم الانبیا احداث میکند.
از میان تمام شرکتهای زیرمجموعه "ایرانیان اطلس"، صد در صد سهام شرکتهای "طرح و اندیشه شیوا اطلس"، "عمران اطلس ایرانیان"، "ستاره آسمان توس" و "ستاره اطلس پارس" در اختیار شرکت ایرانیان اطلس قرار دارد. به نوشته "تماشاگران"، شرکت "ایرانیان اطلس" ۳۳ درصد سهام "شرکت طرح و توسعه آریا عمران پارس"، ۳۰ درصد سهام "شرکت بناگستران هشتم توس" (مجری مرکز مالی و اقتصادی مشهد مقدس) و ۵۰ درصد سهام "شرکت پردیس اطلس پارس" را به خود اختصاص داده است.
در این میان، پروژه بزرگ "اطلس مال" سر و صدای زیادی به پا کرده است. اطلس مال یکی از بزرگترین پروژههای ساختمانی در ایران محسوب میشود که با زیربنای کلی ۱۳۷ هزارمترمربع، دارای ۱۹ طبقه واحدهای تجاری و اداری و ۶ طبقه پارکینگ قرار است در منطقه نیاوران تهران افتتاح شود. گفته میشود که بانک انصار تمام هزینههای احداث این پروژه را تقبل کرده است. فرهاد روزخوش، مدیرعامل "ایرانیان اطلس" پیش بینی کرده است که این پروژه بزرگ پس از راه اندازی، روزانه پذیرای ۱۶ هزار نفر خواهد شد. برخی گزارشها، پیشرفت کنونی اطلس مال را حدودا ۱۷درصد تخمین زدهاند.
با این حال، اطلس مال تنها یکی از پروژههای "ایرانیان اطلس" محسوب میشود. برجهای اطلس نمک آبرود، مرکز تجارت اطلس تبریز، مجتمع آرمان در مشهد، اطلسهای سنتر در بم و یاسوج و همچنین در تهران نیز اطلس پلازا در منطقه عباس آباد و اطلس در فرمانیه از دیگر پروژههای ریز و درشت "ایرانیان اطلس" در سراسر کشور به شمار میروند.
از یاد نبریم که "ایرانیان اطلس" با این حجم از توان مالی و چشم انداز اقتصادی، تنها یکی از شرکتهای زیرمجموعهای بانک انصار است؛ بانک انصار، خودش زیرمجموعه بنیاد تعاون سپاه پاسداران است و بنیاد تعاون نیز یکی از نهادهای مالی سپاه پاسداران است؛ منظومهای اقتصادی – سیاسی – امنیتی که به شکل آشکاری بر سراسر منابع اقتصادی کشور در تمامی زمینهها و گلوگاههای اقتصادی همچون انرژی، صادرات و واردات، بانکداری، سدسازی و غیره تسلط دارد.
بانک انصار؛ گام بعدی چیست؟
بانک انصار را میتوان گرانیگاه مالی سپاه پاسداران دانست که از طریق آن، بسیاری از پروژههای مختلف سپاهیان در عرصههای مختلف اقتصادی، بازرگانی و تجاری به اجرا درمی آید و در این میان، شرکتهای مختلفی که به عنوان زیرمجموعه بنیاد تعاون سپاه به طور عام و این بانک، به طور خاص فعالیت میکنند، عملا مناسبات اقتصادی خود را در سایه توان مالی و قدرت سیاسی بالای بانک انصار به مرحله اجرا در میآورند.
از سوی دیگر، تجربه پر نوسان سایر بانکهای غیردولتی بویژه پارسیان و تات، این درس را برای کارشناسان اقتصادی و تحلیلگران اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی به همراه داشته که تضمین هرچند نسبی موفقیت در سیستم بانکداری ایران تنها به ثروتهای افسانهای و یا روابط نزدیک با رئیس جمهور و دولت مربوط نمیشود بلکه گاه چالشهای پیش بینی نشدهای را نیز به همراه خواهد داشت.
در طی سالیان اخیر نهادهای مالی وابسته به سپاه پاسداران هر از گاهی به اظر عملکرد های غیرمسئولانه شان مورد انتقاد نمایندگان دولت بوده اند. سپاه پاسداران که در یک دهه اخیر روزبروز قدرت بیشتری گرفته است از طریق موسسات مالی-بانکی تحت تملک خود بیش از پیش خود را از قید نظارت آزاد کرده است. هر دولتی که قصد بازگرداندن هیولای سپاه پاسداران به چراغ جادویش را داشته باشد چاره ای ندارد جز آنکه دست سپاه را از عرصه بانکداری کشور کوتاه کند.
یوحنا نجدی دانشجوی دکترای اقتصادی سیاسی و مدیر تحقیقات مرکز مطالعات لیبرالیسم است.
سعید قاسمی نژاد دانشجوی دکترای فایننس در سیتی یونیورسیتی نیویورک و از بنیان گذاران دانشجویان و دانش آموختگان لیبرال ایران است.
می توانید سعید را در صفحه توئیتر و فیسبوکش دنبال کنید.
https://twitter.com/SaeedGhassemine
https://www.facebook.com/saeed.ghasseminejad