آمارهای قرارگاه خاتم الانبيا سپاه، از زبان فرمانده آن

گروه دفاعی خبرگزاری فارس - مهدی بختياری: جنگ که تمام شد، کشور با حجم انبوهی از ويرانی ها، خرابی‌ها و نابودی زيرساختها روبرو بود. «سازندگی» بلافاصله اغاز شد اما توان بخش‌های دولتی و خصوصی به حدی نبود که بتوان اين خسارتها را جبران کرد.

از اينجا بود که يک ظرفيت جديد سازندگی وارد ميدان شد: «قرارگاه سازندگی خاتم الانبيا(ص) سپاه»

اين قرارگاه بر پايه توان مهندسی و عمران سپاه پاسداران در طول ۸ سال جنگ تحميلی شکل گرفت و اگر سپاه در طول جنگ به سنگرسازی، ساخت پل های تاکتيکی، خاکريز و ... مشغول بود حالا می‌بايد در حوزه‌های وسيع‌تری از عمران -آن هم نه فقط در محدوده مناطق جنگی بلکه در کل کشور- بپردازد.

اصل ۱۴۸ قانون اساسی نيز راه را برای اين دست اقدامات نيروهای مسلح روشن کرده و گفته که نيروهای مسلح در زمان صلح می‌توانند در امور عمرانی و سازندگی به کار گرفته شوند.

با شکل گيری اين قرارگاه، و يک سال پس از پايان جنگ با تدبير فرمانده وقت سپاه ابلاغ فرماندهی معظم کل قوا، سپاه وارد عرصه سازندگی می شود هرچند اين ورود حرف و حديث های فراوانی را رقم زد و قرارگاه خاتم نيز در نوک پيکان اين انتقادات بود.

اين حرف و حديث‌ها خصوصا در چند سال اخير شکل فزاينده‌ای به خود گرفت و از داخل و خارج کشور سپاه را به انحصارطلبی و تنگ کردن فضای رقابت برای بخش خصوص متهم کردند.

در اين گزارش سعی شده به بررسی برخی از اين شبهات به روايت سردار عبادالله عبداللهی فرمانده فعلی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبيا(ص) بپردازيم.

سردار عبداللهی با مدرک «کارشناس ارشد مديريت ساخت»، از تاريخ ۱۴ اسفندماه ۱۳۹۱ به عنوان فرمانده اين قرارگاه مشغول به خدمت است.

* سپاه و بخش‌های خصوصی

ارديبهشت سال ۹۰ سردار جعفری فرمانده کل سپاه در گفتگو با فارس، از ممنوعيت ورود سپاه به پروژه های زير ۱۰۰ ميليارد تومان خبر داد و گفت: البته اگر پروژه‌ای نيز بالاتر از ۱۰۰ ميليارد تومان باشد ولی شرکت‌های خصوصی بتوانند آن را انجام دهند، سپاه وارد اين پروژه‌ها نخواهد شد مگر آنکه شرکت خصوص بخواهد اجحافی کند که در اين صورت سپاه برای ايجاد رقابت و تعديل قيمت وارد خواهد شد.

سردار جعفری به اين نکته نيز اشاره می کند که « يکی از راهبردهای ما که به تصويب رهبر معظم انقلاب نيز رسيده و اعمال می‌شود، اين است که ورود سپاه به پروژه‌های مختلف، جايی را برای مردم و شرکت‌های خصوصی و کوچک، تنگ نکند.»

* قرارگاه خاتم؛ انحصارطلب يا انحصارشکن

سردار عبداللهی نيز در اين باره می گويد: «امروز قرارگاه يک چتر ايمنی ايجاد کرده به صورتی که مجموعه‌های خصوصی می‌آيند با آن کار می‌کنند و رضايت هم دارند. ما بر اساس رسالت کار می‌کنيم که بالاتر از مأموريت است و دغدغه معيشت و اشتغال مردم را داريم و بر اساس خواست دولت‌ها هر کجا که بخواهند کمک می‌کنيم و اگر کاری بر زمين مانده باشد انجام می‌دهيم.»

او به اين نکته نيز تصريح می‌کند که «گاهی برخی پروژه‌ها بوده که ديگران می‌توانستند انجام دهند و ما حتی در مناقصه آن هم شرکت نکرديم.»

* آمار نيروهای قرارگاه سازندگی سپاه

جلوگيری از ايجاد فضای اشتغال و تبديل شدن قرارگاه خاتم به يک انحصار جديد در حوزه کار و صنعت يکی ديگر از شبهه‌های مطرح شده پيرامون عملکرد سازندگی سپاه است که سردار عبداللهی به آن نيز اشاره کرد: «در ايام دفاع مقدس سپاه نيروهای مردمی را آموزش می‌داد و مديريت نيز بر عهده سپاه بود. امروز هم ما همان روال را دنبال می‌کنيم.»

وی از همکاری ۵ هزار شرکت پيمانکار بخش خصوصی با قرارگاه سازندگی خاتم الانبيا خبر داد و افزود: «قرارگاه سازندگی ۱۳۵ هزار نفر نيرو دارد که از اين بين تنها ۲هزار و ۵۶۰ نفر نيروی رسمی هستند و بقيه را نيروهای مردمی تشکيل می‌دهند.»

* استفاده و جذب نيروهای نخبه دانشگاهی

«البته ما نيروهای وظيفه‌ای که در دانشگاه‌ها مشغول به تحصيل هستند و نخبه محسوب می‌شوند -يعنی ويژگی‌های مد نظر ما را دارند- شناسايی و جذب می‌کنيم تا آنها بتوانند در ميدان عمل نيز تجربه کسب کنند و بعد از پايان خدمت سربازی بر اساس تقاضای خود می‌توانند تبديل به کادرهای قراردادی شوند.»

به گفته فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبيا(ص)، در ميان ۱۳۵ هزار نفر نيروی مشغول به کار در اين قرارگاه، بالغ بر ۳۵ هزار نفر در سطح مهندس، فوق‌ليسانس و دکتری هستند و بقيه نيروها نيز به لحاظ فنی، افراد ماهر و باتجربه‌ محسوب می‌شوند.

البته اين ۱۳۵ هزار نفر به صورت مستقيم مشغول به کار هستند و چند برابر اينها -بيش از ۵۰۰هزار نفر- در حوزه های ديگر مثل پشتيبانی و تدارکات و غيره به صورت غير مستقيم فرصت شغلی ايجاد شده است.»

* وقتی «شل» و «توتال» از ايران رفتند

فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبيا(ص) با ذکر نمونه‌ای در اين باره می‌گويد: «زمانی که شرکت‌هايی نظير «توتال»، «شل» و «هيوندا» در اواسط دهه ۸۰ کار برروی فازهای پارس جنوبی را رها کردند و رفتند، ما با اتکا به توان داخل کشور فازهای ۱۵ و ۱۶ را به مرحله نهايی راه‌اندازی و حتی بهره‌وری رسانديم به صورتی که امروز گاز در حال استحصال است.»

به گفته عبداللهی «فاز ۱۵ و ۱۶ از بزرگترين فازهای پارس جنوبی، دارای ۴ ترين است که ۲ ترين آن کامل شده و ۲۲ ميليون متر مکعب گاز را به شبکه سراسری تزريق می‌کند و تجهيز، طراحی، ساخت و بهره‌وری آن تماما توسط مهندسان ايرانی صورت گرفته است.»

«ما تمام تجهيزات اصلی پالايشگاه‌ها نظير توربوکمپرسورها،‌ استراکچرها، تاورها، ايرکولرها، ترام‌ها و بويلرها را خودمان می‌سازيم و تاکنون به لطف خدا در هر کاری که اراده‌ کرده‌ايم موفق بوده‌ايم. البته ما هر چه پيش می‌رويم تجربه بيشتری کسب می‌کنيم اما امروز ديگر ساخت سد، راه و تونل برای ما يک امر عادی است. قرارگاه خاتم‌‌الانبيا(ص) انحصارها را شکست. قبل از انقلاب و يا در سال‌های ابتدايی انقلاب، اين خارجی‌ها بودند که حتی پروژه‌های معمولی ما را ساخته، طراحی و بهره‌برداری می‌کردند و نيروهای ايرانی حق ورود به کارگاه‌ها را نداشتند.»

** آشنايی با برخی پروژه‌های ملی

* از حرم تا حرم؛ قطعه اول آماده افتتاح

يکی از پروژه‌هايی که قرارگاه خاتم در آن نقش اصلی را داشت آزادراه حرم تا حرم (قم تا مشهد) است، به گفته فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبيا(ص) «قطعه اول اين آزادراه يعنی حد فاصل قم تا گرمسار به طول ۱۵۶ کيلومتر آماده، خط‌کشی و حتی گاردريل آن نيز نصب شده است.»

عبداللهی اين پروژه را يک پروژه بسيار موفق در کشور ارزيابی کرد که طی ۲ سال به انجام رسيده و علاوه بر ۲ لاين رفت و برگشت، امروز اين اتوبان به ۳ خط رفت و ۳ خط برگشت مجهز شده و اين علاوه بر ۹۰۱ ابنيه‌ای است که با بهترين کيفيت در اين مسير ساخته شده است.

آبروها و پل‌های بزرگ ازجمله اين ابنيه‌ها هستند.

فرمانده قرارگاه خاتم می‌گويد: «بر اساس نظر کارشناسان وزارت راه و شهرسازی، با بهره برداری از اين پروژه، طی يک سال، ۲۰۰ ميليارد تومان در مصرف سوخت صرفه‌جويی شده و زمان تردد در اين مسير برای کاميون‌ها ۳ ساعت و برای خودروهای سواری يک ساعت و نيم کم می‌شود که اينها علاوه بر صرفه‌جويی در مصرف سوخت، زمان و ترافيک را نيز کاهش خواهد داد و ترافيک استان‌های جنوبی و غرب به سمت شرق نيز به اين اتوبان منتقل می‌شود.

* بزرگراه صدر؛ ۲۲متر زير زمين

اتوبان ۲طبقه صدر در تهران يکی از مهمترين پروژه‌های عمرانی سالهای اخير بود که سپاه در ساخت آن نقش اصلی را داشت که به گفته سردار عبداللهی «تمام اين پروژه توسط قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) با بکارگيری ۲ هزار و ۵۰۰ نفر نيرو انجام شد.»

او می افزايد: «البته مردم تنها عظمت ظاهری کار را می‌بينند. برای مثال پايه‌های شمع‌های اين پل در عمق ۲۲ متری فرو رفتند و ما برای انتقال تأسيسات، برق ۶.۵ کيلومتر تونل احداث کرديم چرا که اين سيم‌کشی‌ها و دکل‌ها ظاهر شهر را به هم می‌ريخت و ما همه آنها را به زير زمين منتقل کرديم.»

* ۷۳۰ کيلومتر تونل در زير ايران

ساخت تونل های مترو، تونل‌های ابرو و خطوط انتقال نفت و گاز از ديگر موارديست که توسط قرارگاه خاتم ساخته شده و عبدالهی در توضيح آن می‌گويد: «ما در کشور ۷۳۰ کيلومتر تونل برای راه آبرو و مترو داريم مانند متروی قم، شيراز، مشهد، تهران. ۱۷ دستگاه T.B.M در اختيار داريم که اينها جزو پيشرفته‌ترين دستگاه‌های حفر تونل به حساب می‌آيند که همه اپراتورهای آن نيروهای ايرانی بوده و حتی ما بسياری از قطعات آن را نيز خودمان می‌سازيم.»

به گفته وی «برای خطوط انتقال نفت، آب و گاز، ۹ هزار و ۵۰۰ کيلومتر پروژه اجرا و يا به اتمام رسيده است که برای نمونه می‌توان به خط صلح اشاره کرد که از عسلويه تا ايرانشهر به طول ۹۰۵ کيلومتر با قطر ۵۶ با هزينه و زمان کم صورت گرفته است.»

* آب شرب قم؛ دغدغه‌ای که توسط سپاه حل شد

بنا بر اظهارات فرمانده قرارگاه ختم، «يکی از دغدغه‌های کشور که مقام معظم رهبری نيز بر روی آن تأکيد داشتند موضوع آب شرب قم بود که اين پروژه از سال‌ها قبل مد نظر بوده و زمان مطالعات آن حتی به ۵۴ سال قبل برمی‌گردد.»

عبداللهی می گويد: «برای تحقق اين امر به ۲۸ کيلومتر تونل نياز بود که آب را از سرشاخه‌های دز به قم بياورد. ۲۳۸ کيلومتر خطوط انتقال نيز احداث شد که ۴۵۰ بنا و ۷ مخزن ۲۰ هزار مترمکعبی نيز بر سر راه بود. برای اين پروژه ۵.۵ سال زمان در نظر گرفته شد که ما توانستيم آن را در يک سال و نيم تمام کنيم که فقط ۱۷۰ هزار تُن فولاد در اينجا مورد استفاده قرار گرفت.»

وی يکی از معضلات امروز کشور را موضوع آب است عنوان می کند: «کارهای بزرگی در اين خصوص صورت گرفته و ۲۱ ميليارد مترمکعب مخزن آب ساخته‌شده است. مانند سد کرخه و يا سد گُتوند که ظرفيت مخزن آن بيش از ۵ ميليارد متر مکعب است و درياچه آن ۶۰ کيلومتر طول دارد و اين سد بلندترين سد خاکی کشور است.»

* «کيفيت، سرعت و قيمت» شعار سپاه در سازندگی

علاوه بر مشاورين و ناظران بيرون از مجموعه قرارگاه، در خود اين قرارگاه نيز مشاورين زيادی هستند که پروژه های ساخته شده را به لحاظ کيفيت مورد بررسی قرار می دهند.

عبداللهی در اين باره می گويد: «کيفيت، سرعت و قيمت از مؤلفه‌های قرارگاه خاتم‌الانبياء است.

پروژه‌های ما به صورت E.P.C يعنی مهندسی، تأمين کالا و اجرا است و همه مراحل آن توسط نيروهای ايرانی صورت می‌گيرد البته ما پروژه‌های مشترکی بين مشاورين خود و بقيه افراد داخل کشور داريم که برای ما تفاوتی ندارد ما باشيم يا ديگران. ما امروز در حوزه مهندسی خودکفاييم و و قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) دارای ۱۵۰ کتاب علمی در رشته‌های مختلف است.»

* محروميت زدايی تا شعاع ۷۰ کيلومتری

به گفته وی، «محروميت‌زدايی از محل درآمد قرارگاه خاتم يکی از اولويت‌ها محسوب می شود و ما در همه پروژه‌ها موظف هستيم تا شعاع ۷۰ کيلومتری به مردم خدمات داده و در عمران آن مناطق کوشش کنيم.

عبداللهی می‌گويد: «اين محروميت‌زدايی در حجم بالايی صورت گرفته و هيچ کجا نبوده که ما پروژه‌ای داشته باشيم و اين اقدامات صورت نگيرد. حتی يک بار که برای سرکشی به يکی از پروژه‌ها رفته بودم، گفتم اين پروژه را در اولويت دوم قرار دهيد و ابتدا رفتيم اقدامات محروميت‌زدايی شده توسط قرارگاه را ديديم که بسيار رضايت‌بخش بود و مردم از ساخت مساجد، حسينيه‌ها، مدرسه، راه روستايی، مراکز عمرانی، خط آب و ... راضی بودند.»