تصویب افزایش ۳۰ درصدی قیمت نان

رادیو زمانه: تصویب افزایش ۳۰ درصدی قیمت نان از اول آذرماه در حالی مطرح شد که یک مقام مسئول در دولت یازدهم، خبر داد که بنا مصالحی این مصوبه هنوز اجرایی نشده است.

روز پنجم آذرماه روزنامه دیجیتال «صبحانه» سندی از یک مصوبه دولتی به تاریخ ۱۴ آبان ماه را منتشر کرد که در آن رسماً اعلام شده قیمت انواع نان از اول آذر ماه ۱۳۹۳، حداکثر به میزان ۳۰ درصد در سراسر ایران افزایش خواهد یافت.

در این مصوبه آمده است: «قیمت انواع نان از اول آذر ماه ۱۳۹۳، حداکثر به میزان ۳۰ درصد جهت جبران تعدیل قیمت گندم و افزایش سایر هزینه‌های دو سال اخیر کارخانجات آسیابانی و نانوایی‌ها نسبت به قیمت‌های رسمی و مصوب سال ۱۳۹۲ در سراسر کشور افزایش می‌یابد.»

این مصوبه دولتی در جلسه هیئت وزیران در روز ۱۴ آبان ماه ۱۳۹۲ و به پیشنهاد معاونت اجرایی رئیس‌جمهور و به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی به تصویب رسیده است. این اصل به وزیران این اختیار را می‌دهد مأمور تدوین آیین‌نامه‌های اجرایی شوند و دولت نیز می‌تواند تصویب برخی از امور مربوط به وظایف خود را به کمیسیون‌های متشکل از چند وزیر واگذار نماید.

براساس این مصوبه، «قیمت فروش گندم از اول آذر ماه ۱۳۹۳ برای نانوایی‌های یارانه‌ای درب سیلو و انبارهای تحت اختیار شرکت بازرگانی دولتی ایران سراسر کشور از قرار هر کیلوگرم ۶۶۵۰ ریال تعیین می‌شود و برای سایر متقاضیان گندم، بر اساس قیمت تمام‌شده محاسبه می‌شود.»

تا به امروز تمامی مسئولان دولتی هر گونه تصمیم برای افزایش قیمت نان را تکذیب می‌کردند. همزمان با انتشار این مصوبه یک مقام دولتی که نام او ذکر نشده، ضمن تأیید وجود این مصوبه به خبرگزاری تسنیم گفته است که دولت بنا به مصالحی فعلاً جلوی ابلاغ و اجرای این مصوبه را گرفته است.

این مصوبه هنوز به نانوایی‌ها هم ابلاغ نشده است. محمدرضا نظرنژاد، رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی، درباره افزایش قیمت نان اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت: «ما نسبت به قیمت نان و اصلاح آن گلایه داریم اما تاکنون چیزی برای افزایش قیمت نان به ما ابلاغ نشده است.» نظرنژاد با اظهار اینکه نانوایی‌ها درخواست افزایش ۴۰ درصدی قیمت نان را دارند، افزود: ما با توجه به نرخ تورم، افزایش ۲۰ درصدی برای سال ۹۲ و افزایش ۲۰ درصدی برای سال ۹۱ را که در مجموع ۴۰ درصد می‌شود، ۴۰ درصد افزایش قیمت پیشنهاد داده‌ایم. چراکه هم‌اکنون نانوا نانی را که برایش ۹۰۰ تومان تمام می‌شود ۶۰۰ تومان می‌فروشد و تمام نانوایان سنگکی از این وضعیت ناراضی هستند.»

در این مصوبه، دولت همچنین اعلام کرده که در جهت بهبود کیفیت نان و ایجاد رقابت سالم بین واحدهای نانوایی سنتی، آزادپز، فانتزی، نان صنعتی، حجیم و نیمه حجیم، حداقل ۲۰ درصد از مجموع آرد مصارف نانوایی با قیمت غیریارانه‌ای اختصاص خواهد یافت. قیمت فروش نان این واحدها، با هدف رقابت و ارتقای کیفیت، از شمول قیمت‌گذاری مستثنا است. به این ترتیب دولت از خصوصی‌سازی هرچه بیشتر صنعت آرد و نان حمایت می‌کند.

بر اساس تبصره‌ای در این مصوبه، قیمت آرد و نان در شهرستان‌های هر استان در کارگروهی استانی تصویب و با تأیید استاندار اجرا می‌شود.

افزایش قیمت نان و کسری بودجه دولت

مطرح شدن سیاست افزایش قیمت نان در زمانی اتفاق می‌افتد که دولت یازدهم با معضل کاهش کسری بودجه مواجه است. در ماه‌ها و روزهای اخیر، برخی از منتقدان دولت مطرح کرده‌اند که دولت برای کاهش کسری بودجه درصدد است، قیمت برخی از کالاها را افزایش دهد.

محمدرضا باهنر، نایب‌رییس مجلس ایران، با انتقاد به دولت یازدهم دلیل کسری بودجه دولت را عدم هدفمندی یارانه‌ها می‌داند.

باهنر در کنفرانسی خبری در روز سوم آذرماه پرداخت یارانه نقدی یکسان به تمام دهک‌های درآمدی را دلیل اصلی کسری بودجه دولت اعلام کرد و گفت: «در حال حاضر لااقل تا سه ماه گذشته که من اطلاع دارم، هر ماه ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیارد تومان کسری در پرداخت یارانه‌ها داشتیم و یارانه پرداختی به این میزان از درآمدهای هدفمندی بیشتر بوده است». باهنر در ادامه این انتقادها گفت: «ما با کم کردن پرداختی به کل مردم موافق نیستیم و معتقدیم بر اساس منطق ثروتمندان و افراد غیر نیازمند باید از لیست یارانه بگیرها حذف شوند.»

کاهش ۳۰ درصدی قیمت جهانی نفت در چند ماه گذشته، فشار مضاعفی بر دولت یازدهم بوده است که اکنون باید به فکر چاره برای جبران کسری بودجه ناشی از دست دادن درآمدهای نفتی باشد. دولت تا کنون اقدام به افزایش مالیات‌ها کرده است اما افزایش درآمدهای مالیاتی برای دولت به مفهوم فشار بر حقوق‌بگیران، صنایع و تولیدکننده‌هایی است که راه فرار از سیستم مالیاتی ندارند.

افزایش قیمت نان می‌تواند یکی از استراتژی‌های دولت برای کسب درآمد بیشتر باشد. با این حال اکنون نزدیک به ۳۰ ماه است که قیمت نان به‌طور رسمی در ایران افزایش نیافته است اما مصرف‌کنندگان از کاهش وزن چانه، و افزایش قیمت نان به بهانه‌های اضافه کردن کنجد و دیگر افزودنی‌ها شکایت دارند.

دولت افزایش احتمالی قیمت نان را اما مرتبط به کسری بودجه نمی‌داند و در مصوبه ۱۴ آبان ماه مسئله «اصلاح کیفیت و تعیین قیمت‌ها» را برای اصلاح نظام یارانه گندم، آرد و نان مطرح می‌کند.