"ارائه تسهیلات به ایرانیان خارج از کشور شعار است"

• سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران می‌گوید دولت‌های قبلی و فعلی تسهیلاتی به ایرانیان خارج از کشور ارائه نکرده‌اند و هیچ استراتژی حمایتی از آنها ندارند. روحانی بارها ایرانیان خارج از کشور را به بازگشت فراخوانده است.

دویچه وله ـ حسین نقوی حسینی، نماینده ورامین و سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس از عملکرد دولت‌های دهم و یازدهم در توجه به ایرانیان خارج از کشور و ارائه تسهیلات به آنها انتقاد کرده است.

خبرگزاری ایلنا روز شنبه (۱۲ دسامبر/۲۲ آذر) به نقل از نقوی می‌نویسد: «ظرفیت بزرگی از کشور ما در خارج از مرزها وجود دارد و این شهروندان، اختیارات اقتصادی و نظریه‌های فکری مناسب و موفقی دارند و علاقمندی آنها به خدمتگزاری برای هموطنان‌شان باید مورد توجه قرار گیرد.»

نقوی اضافه کرده که بحث این موضوع در دولت قبلی با وجود تشکیل "شورای‌ عالی ایرانیان" ناتمام ماند و دولت کنونی نیز آن را بی‌نتیجه گذاشته است.

شورای‌ عالی ایرانیان در سال ۱۳۸۳ با هدف محوری تعامل با ایرانیان خارج از کشور در دولت احمدی‌نژاد و تشکیل شد. ریاست این شورا که در بدو امر با رئیس جمهور بود، در ادامه و به تصمیم احمدی‌نژاد به معاون اجرایی او، اسفندیار رحیم مشایی واگذار شد.

نقوی یادآوری کرده که سفارتخانه‌های ایران در خارج از کشور در این زمینه فعالیتی ندارند: «در واقع برون‌رفتی وجود ندارد که بگوییم ایرانیان خارج از کشور در چند موضوع ساماندهی شدند و چنین تسهیلاتی به آنها ارائه شده است.»

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس، تشکیل "شورای ایرانیان خارج از کشور" توسط استاندار تهران را نیز بی‌ثمر خوانده است: «برخی نمایندگان هم در این شورا عضو هستند اما در یک سال گذشته نه جلسه‌ای برگزار شده، نه دعوتی صورت گرفته و نه تصمیمی اتخاذ شده است.»

نقوی می‌گوید که این رفتارها بیانگر آن هستند که استراتژی حمایت از ایرانیان خارج از کشور همواره یک شعار باقی می‌ماند. او بر این نکته نیز تاکید کرده که کشورهای میزبان، همکاری‌های لازم با سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی را داشته‌اند و ضعفی در این زمینه متوجه آنها نیست.

«استقبال از حضور ایرانیان خارج از کشور»

حسن روحانی با شروع کار ریاست جمهوری خود، از وزارتخانه‌های اطلاعات و امور خارجه خواسته بود کمیته‌ای برای تسهیل بازگشت ایرانیان مقیم خارج تشکیل دهند.

پیش از نقوی، دبیرشورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور در نشست هم‌اندیشی با برخی ایرانیان مقیم خارج گفته بود: «دولت مصمم است از ظرفیت عظیم ایرانیان خارج از کشور برای توسعه استان‌ها استفاده کند و از حضور آنها استقبال می‌کند.»

جواد قوام شهیدی روز دوم آذر تاکید کرده بود بین ۴ میلیون و پانصد هزار تا ۶ میلیون ایرانی در خارج از کشور زندگی می‌کنند که از دید دولت یازدهم، ظرفیت بزرگی برای توسعه ایران در حوزه‌های مختلف هستند.

حسن روحانی در۵ آذر ۹۲ و هنگام گزارش تلویزیونی ۱۰۰ روز کار دولت خود، عنوان کرده بود که فضای کشور برای بازگشت ایرانیان مقیم خارج امن است: «ما سرمایه انسانی بسیار بزرگی در خارج از کشور داریم. امیدوارم همه آنها بازگردند و کمک‌شان را از ما دریغ نکنند. اگر به غیر از کمک مالی، کمک علمی و حمایت معنوی هم داشته باشند، باز هم این کشور برای خودشان است.»

به موازات این اظهارات، حسن قشقاوی، معاون کنسولی و پارلمانی وزارت خارجه، ترس افراد برای بازگشت به کشور را "ترسی خودساخته" و ناشی از "القائات اپوزیسیون" خوانده و گفته بود: «در ایران هم مطلقا ترسی از بابت ورود ایرانیان مهاجر به کشور وجود ندارد و در قانون کیفری هم مطلبی تحت عنوان ممنوع‌الورود نداریم.»

قشقاوی در ۸ دی۱۳۹۳ به روزنامه "شرق" گفت که در جریان اعتراضات سال ۱۳۸۸ بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار نفر ایران را به دلایل سیاسی ترک کردند: «۹۵ درصد کسانی که رفته‌اند هیچ مشکل حقوقی و قضایی برای ورود به کشور ندارند.»

منصور حقیقت‌پور، نائب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس هم در استقبال از سخنان قشقایی عنوان کرد که نمی‌توان ایرانی‌ها را به صرف امضای یک بیانیه و اظهارنظر سیاسی از رفت و آمد به کشورشان محروم کرد: «اگر کسی خطایی مرتکب نشده نباید نگران رفت و آمد به ایران باشد.»
محمود علوی وزیر اطلاعات ایران هم در پی تشکیل "کمیته بازگشت ایرانیان خارج از کشور" گفته بود: «هر شخصی که خلافی نداشته باشد، تضمین می‌دهیم مشکلی نخواهد داشت.»

اما محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه قضاییه ایران هم‌زمان با این اظهارات تاکید کرد که «اگر فردی جرمی مرتکب شده و از کشور خارج شود یا اینکه در خارج از کشور جرمی مرتکب شود به محض آنکه به داخل کشور بازگردد از سوی دستگاه قضایی مورد تعقیب قرار خواهد گرفت. همچنین افرادی که نقشی در حوادث پس از انتخابات ۸۸ داشتند هم اگر به داخل کشور بازگردند به محض ورود تحت تعقیب قرار خواهند گرفت.»

یکی از کسانی که پس از بازگشت به ایران، مشمول سخنان اژه‌ای واقع شد، سراج‌الدین میردامادی بود. او پس از روی کار آمدن روحانی، از پاریس به تهران بازگشت اما گذرنامه‌اش در بدو ورود به فرودگاه توقیف شد. میردامادی پس از بارها احضار، سرانجام در اردیبهشت سال ۹۴ بازداشت شد.

میردامادی با حکم شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب اسلامی تهران به اتهام‌های «فعالیت تبلیغی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم علیه امنیت کشور» به سه سال زندان محکوم شده است. او پسردایی رهبر جمهوری اسلامی است.