دلهره آمريکا از مرگ سلطان قابوس، نگرانی از رقابت ايران و عربستان بر سر پادشاه جديد عمان

سلطان قابوس

• سلطان قابوس هيچ فرزند يا برادری ندارد. او برخلاف همه پادشان منطقه، وليعهد يا جانشين مشخص و اعلام شده ای ندارد.

يک مجله آمريکايی درباره تاثيرات مرگ سلطان قابوس بر منطقه خاورميانه و رويارويی جديد ميان ايران و عربستان سعودی هشدار داد.

به گزارش عصرايران ، سلطان قابوس پادشاه ۷۴ ساله عمان در اتفاقی نادر و بی سابقه از ۵ ماه پيش تاکنون برای درمان به آلمان رفته است. طولانی شدن دوره درمان سلطان قابوس گمانه زنی های غيررسمی زيادی را درباره نزديک بودن درگذشت او مطرح کرده است.

"قابوس بن سعيد آلبوسعيدی" که ۴۴ سال پيش قدرت را در عمان به دست گرفت و خود را سلطان قابوس و کشورش را سلطان‌نشين ناميد امروز در بستر بيماری شديدی است. بيماری که باعث شد او برای نخستين بار از حضور در مراسم ها و جشن های روز ملی عمان بازماند و به اجبار از محل بستری اش در آلمان برای مردم کشورش پيام تلويزيونی ارائه کرد.

مجله "کومنتری" در مقاله ای به قلم "مايکل روبين" معتقد است درگذشت سلطان قابوس پادشاه عمان می تواند دو تاثير منفی و تهديد برای منافع ملی آمريکا به دنبال داشته باشد.

تهديد اول: پس از درگذشت سلطان قابوس، جانشين وی از طريق رايزنی و مشورت ميان بزرگان عمان انتخاب می شود. ايران می تواند در اين روند دخالت کند و گزينه حامی خود را به کرسی پادشاهی نزديک کند. در اين صورت دو سمت تنگه هرمز در کنترل ايران قرار خواهد گرفت. علاوه بر اين، موضوع جانشينی سلطان قابوس می تواند به رويارويی جديدی ميان ايران و عربستان سعودی تبديل شود.

تهديد دوم : سلطان قابوس در مدت حکمرانی اش توانست به پلی ميان قدرت های منطقه ای تبديل شود و از طريق ميانجيگيری ها و واسطه گری ها به مقابله با برخی تنش ها و بحران های منطقه ای اقدام کند. نبود سلطان قابوس می تواند موازنه خاورميانه را به هم بريزد.

به نوشته اين مجله، آمريکا دارای نگرانی های استراتژيک درباره موضوع جانشينی سلطان قابوس در عمان است. آمريکا نگران است بعد از درگذشت سلطان قابوس پادشاه عمان، با اتفاقات غيرقابل پيش بينی و بحران هايی در خاورميانه روبه رو شود.

اين مجله افزود: احتمالات مختلفی درباره جانشينی سلطان قابوس توسط فردی عضو خانواده حاکم (البوسعيد) وجود دارد. درگذشت سلطان قابوس برای واشنگتن بحران ساز است. موضوع جانشينی سلطان قابوس می تواند منافع آمريکا در تنگه هرمز را تهديد کند.

کومنتری ادامه داد: سلطان قابوس هم اکنون در بستر مرگ است و در بهترين وضعيت او با ۷۴ سال سن در آخرين مراحل زندگی اش به سرمی برد. به همين دليل هم اکنون بيش از هر زمان ديگری به جانشينی سلطان قابوس نزديک شده ايم. به لحاظ نظری پس از مرگ سلطان قابوس، قرار است جانشين وی با توافق ميان جناح های اصلی در ميان نخبگان حاکم تعيين شود.

دلهره آمريکا از مرگ سلطان قابوس: ممکن است خاورميانه به هم بريزد / نگرانی از رقابت ايران و عربستان بر سر پادشاه جديد عمان

سطان قابوس هيچ فرزند يا برادری ندارد. او برخلاف همه پادشان منطقه، وليعهد يا جانشين مشخص و اعلام شده ای ندارد. براساس قانون عمان، بعد از درگذشت سلطان قابوس، پادشاه جديد براساس رايزنی و مشورت ميان سران خانواده حاکم و بزرگان اين کشور انتخاب می شود.

نويسنده مقاله از کاخ سفيد خواست به سرعت استراتژی پيش دستانه ای را ارائه کند تا ايران نتواند کنترل اوضاع را در عمان پس از درگذشت سلطان قابوس، در دست بگيرد.

در بخش ديگری از مقاله آمده است: عمان از نظر اهميت استراتژيکی چيزی را در اختيار دارد که برای همه تصميم سازان در غرب اهميت دارد. تنگه هرمز در يک سو در کنترل ايران است و در سوی ديگر، عمان حضور دارد.

هنگامی که درباره تنگه هرمز و نگرانی از ايران سخن می گوييم از ياد می بريم که در کنار ايران، عمان ساحل جنوبی تنگه هرمز را در دست دارد. ايران تلاش خواهد کرد نفوذ خود را به دو سوی شمال و جنوب تنگه هرمز گسترش دهد. در اين صورت ساختارهای امنيت در خليج فارس تغيير خواهد کرد.

در اين مطلب از دولت آمريکا خواسته شده با اعمال نفوذ خود مانع از نقش آفرينی ايران در روند انتخاب جانشين سلطان قابوس شود.

اين مقاله ادامه می دهد: کشورهای منطقه خليج فارس همه تلاش و ابزار خود را به کار خواهند گرفت تا گزينه نزديک به خود را به عنوان سلطان جديد عمان انتخاب شود.

اين مجله امريکايی با يادآوری کودتای سفيد سلطان قابوس عليه پدرش در سال ۱۹۷۰ تاکيد کرده که بعيد است عمان پس از تغيير سلطان قابوس، با تغييرات ريشه ای روبه رو شود.

سلطان قابوس در سال ۱۹۷۰ در کودتای سفيد پدرش را کنار زد و خود قدرت را در دست گرفت. بريتانيا هم در آن مقطع از اين تغيير حمايت کرد.

درباره سناريوهای منفی برای آينده عمان نيز اين گزينه ها مطرح شده است: حاکم آينده عمان حامی ايران باشد يا اينکه ايران و عربستان بر سر انتخاب حاکم جديد عمان به نزاع بپردازند که اين موضوع بعيد است روی دهد.

اين مجله افزود: عمان کشور سنی يا شيعه مذهبی نيست بلکه مردم مسلمان اين کشور مذهب اباضيه دارند. به همين دليل عربستان سعودی برای دخالت در عمان از راه های ظريفتری استفاده خواهد کرد.

در اين مقاله به نقش حيانی عمان برای غرب نيز اشاره و تاکيد شده است: عمان برای دهها سال نقطه ثبات در منطقه بود. عمان به هنگام ضرورت، با غرب همکاری کرده است. عمان ميزبان جنگنده های آمريکايی بود و نخستين حملات جنگنده های آمريکايی به طالبان افغانستان از عمان برخواستند.

نويسنده مقاله با اشاره به برگزاری مذاکرات محرمانه ايران و آمريکا در خاک عمان، سلطان قابوس را پلی ميان دشمنان منطقه ای توصيف کرده و نوشته است: آمريکا بايد اميدوار باشد که آينده ای بهتر در عمان شکل بگيرد در غير اين صورت آمريکا، عمان را از دست خواهد داد. زمان آن رسيده است که آمريکا برای بدترين شرايط در عمان برنامه ريزی کند.

نويسنده در پايان اين مقاله می نويسد: بياييد اميدوار باشيم قابوس بر بيماری فعلی اش چيره شود اما واقعيت اين است که رهبران دهه ۷۰ قرن بيستم تا ابد زنده نمی مانند.