ايرانی داوطلب "سفر بی بازگشت به مريخ": از دنيا که نمی روم/ عکسی از خانواده ام می برم با پس زمينه زمين!

صادق مدرسی

• با زمين در ارتباط هستيم و حتی می توانيم مسابقات ورزشی را هم دنبال کنيم فکر نمی کنم شرايط خيلی سختی باشد همين که صبح بيدار شوی و در يک سياره ديگر باشی حسی است که تا کنون تجربه نشده است...
• دوره آموزشی ۸ سال است که از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۴ دنبال می شود. محل آموزش هم به صورت شبيه سازی در اماکن خاص است که به فضای مريخ شباهت داشته باشد و ممکن است قطب شمال يا جنوب باشد.

عصرايران - آمار عجيب و غريب است؛ بيش از ۲۰۰ هزار نفر برای رفتن به مريخ داوطلب شده اند؛ سفری بی بازگشت!

سفری که تا کنون درون مايه فيلم ها و کتاب های تخيلی و داستانی بود و يک افسانه دست نيافتنی... اما به نظر می رسد اين افسانه قرار است رنگ واقعيت به خود بگيرد و انسان به مريخ قدم بگذارد، سياره سرخ و زيبا که سال هاست دانشمندان علوم فضايی را به خود مشغول کرده است، اکنون قرار است ۲۴ نفر به مريخ بروند تا به همه سؤالات بشر از آغاز تا کنون پاسخ بدهند و شايد مقدمه ای برای کوچ بشر به آنجا باشند.

از سال ها قبل پروژه های مختلفی برای اعزام فضانورد به مريخ طراحی شده اما همه اين پروژه ها از پيش شکست خورده ناميده و بايگانی شدند، چون به دلايل مختلف از جمله سوخت هيچ راهکاری برای مرحله دوم پروژه يعنی "بازگشت از مريخ" نداشتند تا اينکه پروژه ای با عنوان "مارس وان" طراحی شد که با حذف اين مرحله گامی سرنوشت ساز برای اعزام انسان به فضا برداشته شود: سفر بی بازگشت!

اخيرا نام سه ايرانی در ميان برگزيدگان مرحله دوم پروژه مارس وان اعلام شد که از ميان بيش از دويست هزار نفر به جمع صد نفر راه يافته اند تا در نهايت ۲۴ نفر در قالب ۶ تيم ۴نفره رهسپار "سفر بی بازگشت" شوند.

"صادق مدرسی" يکی از اين سه ايرانی است که گفتگوی عصرايران با او را در ادامه می خوانيد:

- قدری از خودت بگو.
صادق مدرسی هستم ۳۰ ساله و متولد و ساکن تهران. مدرک کارشناسی ارشد زيست شناسی دارم و ده مقاله آی اس آی چاپ کرده ام.

- مهمترين انگيزه ات برای ثبت نام رفتن به مريخ چه بود؟
حس هيجان و ماجراجويی.

- فقط حس هيجان و ماجراجويی؟ آيا می ارزد؟ يا هدف ديگری هم داری؟
با توجه به عظمتی که اين پروژه دارد از نظر من می ارزد. مسلما افراد مختلف نظرات مختلفی دارند.

- متاهلی؟
خير مجردم.

شغلت چيست؟ از وضعيت کنونی زندگی ات راضی هستی؟
از زندگيم راضيم و به طور کلی زندگی را دوست دارم و اينکه تصميمات و انتخابهای مختلفی در زندگی پيش روی ماست.

بانی اين پروژه کيست؟ کدام شرکت و کدام کشور؟
شرکتی که مجری اين پروژه است و ايده و طرح کلی آن را داده است هلندی است و با شرکت های مختلفی از قاره های آمريکا، اروپا و استراليا همکاری می کند.

- از چه طريق در جريان ثبت نام برای اعزام به مريخ قرار گرفتی؟
از طريق اخبار علمی که دنبال می کردم مطلع شدم چنين طرحی وجود دارد. قبل از شروع ثبت نام من با شرکت مجری طرح تماس گرفتم تا ازجزئيات مطلع شوم و بعد از مطالعه و تحقيق درباره ابعاد پروژه احساس کردم اين يک طرح منطقی است؛ به همين دليل بعد از اعلام عمومی، ثبت نام کردم.

- درباره فضا و مريخ اطلاعاتی داشتی؟
از قبل اطلاعاتی داشتم اما بعد از مطرح شدن اين پروژه تحقيقات بيشتری کردم.
ايرانی داوطلب سفر به مريخ: از دنيا که نمی روم/ عکسی از خانواده ام می برم با زمينه زمين!

- به نظرت طرح شدنی است؟
بله ، مرور قراردادها و ابعاد و جزئيات طرح نشان می دهد که انسان می تواند به يک سياره ديگر برود.

- اطلاع داری چند نفر ثبت نام کرده اند و چند نفرشان ايرانی است؟
حدود ۲۰۵ هزار نفر از صد کشور جهان ثبت نام کردند و فکر می کنم ده،دوازه نفر از آن ها ايرانی بودند.

- فکر می کردی به مرحله بعد بروی؟
هنگام ثبت نام در خودم اين قابليت را می ديدم و حدس ميزدم جز ۱۰۰۰ نفر مرحله دوم باشم اما با توجه به اينکه کسانی که جز ۱۰۰۰نفر هستند دارای سوابق و تجارب مختلفی در حوزه های پزشکی،فضايی و علمی بودند و حتی برخی کارشناس ناسا و يا فضانورد بودند فکر نمی کردم به جمع ۱۰۰ نفر بروم.

-درباره آيتم ها و مصاحبه های انجام شده برايمان بگو.
در مرحله اول يک ويديوی ۶۰ ثانيه ای از خودمان ارسال کرديم که در اين ويديو سه موضوع بايد اشاره می شد:اول، درباره انگيزه خود برای ثبت نام؛ دوم، درباره اينکه چرا فکر کرده ايم می توانيم اين ماموريت را انجام دهيم و سوم اينکه حس شوخ طبعی ما در چه حدی است؟
غير از اين بايد به ده سؤال ديگر هم به صورت مکتوب جواب می داديم که موضوعات مختلفی را از جمله موضوعات روحی،تعامل و روابط بين فردی،اخلاقيات و ... را شامل می شد مثلا اينکه دوستی در خارج از کشور دارم يا خير؟ انگيزه نامه و اطلاعات فردی هم لازم بود.

- مرحله بعد به چه شکل بود؟
مرحله دوم بررسی شرايط پزشکی بود که بايد فرم هايی را از نظر صلاحيت های پزشکی به تائيد پزشک می رسانديم که شامل فشارخون،وضعيت مفاصل،قد و وزن و اطلاعاتی درباره جراحی و ... بود که در اين مرحله از ۱۰۵۸ نفر حدود ۵۰۰ نفر حذف شدند.

- و بعد؟
يکی از مسؤولان پروژه از طريق اسکايپ با من مصاحبه ای انجام داد و سؤالات مختلفی را پرسيد البته بيشتر از نظر روحی قصد داشت ببيند استرس دارم يا نه. يا سئوالی پرسيد که اگر بعد از اعزام موفق به مريخ با گذشت سه سال زمينه ای برای بازگشت به زمين فراهم شد بر می گردی؟

- پاسخ چه بود؟
گفتم بر نمی گردم. ترجيحم اين است که بمانم و حتی ديگران را هم تشويق کنم بيايند تا يک جامعه انسانی در مريخ ايجاد کنيم و گونه انسانی و نسل بشر را در سياره مريخ گسترش دهيم.

- اين شدنی است؟
بررسی هايی که شده نشان می دهد که بدن انسان با فضای مريخ می تواند تطابق پيدا کند و در مريخ امکان تهيه آب و غذا و ... فراهم شود.

- توضيح می دهی؟
در سطح مريخ يخ وجود دارد و می توان با کوره های ذوب به آب رسيد و آب را هم تجزيه کرد و به هوای قابل تنفس دست يافت.

- برنامه اعزام به چه شکل است؟
سال ۲۰۱۸ قرار است يک پرواز آزمايشی صورت بگيرد و مريخ نورد هم قرار است در سال ۲۰۲۰ برای ايجاد پايگاه اقامت عازم شود و در سال ۲۰۲۲ هم قرار است چند محموله مورد نياز برای ايجاد شرايط زندگی در يک نقطه مخصوص بر سطح مريخ که خاک مناسب داشته باشد و يخ بيشتری دارد و در عين حال خيلی سرد نباشد فرود بيايد.

- انرژی از چه طريقی تامين می شود؟
قرار است پنل های خورشيدی سبک به وسعت ۲۰۰۰متر ايجاد شود تا برق مورد نياز پايگاه تامين شود.

- غذای مريخی ها از چه طريقی به دست می آيد؟
غذا هم از طريق گلخانه های سبک قابل حمل از طريق لامپ های ال ای دی خاص به دست خواهد آمد.

- فقط گياهخوار خواهيد بود يا گونه های جانوری هم قرار است در مريخ پرورش داده شود؟ مثل مرغ و خروس.
احتمالا در چند سال اول حيوانات به اين صورت که اشاره کرديد پرورش داده نخواهند شد و پروتئين حيوانی هم از طريق تغذيه از حشرات تامين خواهد شد.

- دوره های آموزشی افراد قبل از اعزام چطور طی می شود؟
هر گروه برای اعزام ۴ نفر خواهد بود که هر نفر از يک قاره است. بنابراين از يک کشور دو نفر در يک گروه نخواهند بود. از گروه ۴ نفره دو نفر امور مهندسی را بر عهده می گيرند و برهمان اساس آموزش می بينند. دوره آموزشی ۸ سال است که از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۴ دنبال می شود. محل آموزش هم به صورت شبيه سازی در اماکن خاص است که به فضای مريخ شباهت داشته باشد و ممکن است قطب شمال يا جنوب باشد و دوره های علمی هم احتمالا در آمريکا سپری می شود.

- گفتی که احيانا در قطب آموزش خواهيد ديد. آيا سطح مريخ پوشيده از يخ است؟ هوايش چطور است؟

دمای مريخ به طور متوسط بين ۱۷- تا ۱۷۰- است البته در روزهايی از تابستان در مناطق خاصی از آن ممکن است به ۲۵ تا ۳۵ درجه بالای صفر هم می رسد. تشعشعات مضر کيهانی هم به سطح آن می رسد؛ البته لايه اتمسفر بسيار نازکی هم دارد.

- زمان اعزام مشخص است؟
سال ۲۰۲۴ افراد پرواز می کنند و سال ۲۰۲۵ در مريخ فرود می آيند.

- مريخی ها امکان ارتباط با زمين را خواهند داشت؟
هم به تلفن و هم به اينترنت دسترسی خواهد بود و به همين منظور ماهواره هايی در سال ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ به فضا پرتاب می شود ،البته تاخير در ارسال پيام وجود خواهد داشت و بين ۳تا ۲۳ دقيقه بين ارسال و دريافت پيام فاصله خواهد بود.

- خودت که برای اعزام وجهی نداده ای؟
غير از ابتدای کار که شرکت برای جلوگيری از ثبت نام اسپمی مبلغ کمی در حدود ۱۵ دلار را تعيين کرده بود، در ادامه مراحل وجهی پرداخت نشده و حتی در دوره آموزش به ۲۴ نفر باقی مانده حقوق پرداخت می شود، هرچند آن ها به پول نيازی نخواهند داشت.

- هزينه اعزام يک نفر چقدر است؟
هزينه اعزام يک گروه ۴ نفره ۶ميليارد دلار برآورد شده که قرار است از طريق اسپانسر و تبليغات و فروش فيلم های آموزشی و حق پخش آن هزينه های پروژه محقق شود.

- چه تصوری از زندگی در مريخ داری؟
می دانم خيلی سخت خواهد بود، مخصوصا اوايل حضور و ماه اول، اما فکر می کنم بعد از چند ماه همه چيز به صورت طبيعی و عادی شود. اما قبل از آن در هر زمانی کوچکترين اشتباه به معنای نابودی پروژه است به همين دليل فکر می کنم مهم ترين بخش در اين پروژه انتخاب افراد يعنی ۲۴ نفر نهايی است و در کل اراده قوی را يکی از شرايط زندگی در مريخ می دانم؛ حس خوبی نسبت به آن دارم و از اين حس خوشم می آيد.

- برخورد خانواده با اين اتفاق چه بود؟
اوايل خيلی موضوع جدی نبود چون تعداد افراد داوطلب بسيار زياد بود در کل حمايت کردند؛ هرچند هيچ خانواده ای خوشحال نمی شود يکی از اعضايش برود و ديگر بر نگردد!می توانم بگويم مخالفت جدی نکرده اند و چون مجرد هستم راحت تر هستم.

مريخی ها قرار است ازدواج داشته باشند؟
حداقل اوايل خير،يعنی تا حدود ده سال بعيد است،بخاطر مسائل پزشکی و محدوديت های موجود و احتمال عدم تطابق جنين و اينکه افراد بايد روی کارشان تمرکز داشته باشند.

- چون وضعيت کاملا خاصی است حتماً خانواده ات نگرانی هايی هم دارند.
خانواده ام از اين جهت که برای پروژه ای داوطلب شده ام که بسيار عظيم است و خودم هم به آن علاقه مندم مرا حمايت می کنند.

- احتمال دارد در طول آموزش ها به اين نتيجه برسی که قادر به رفتن به مريخ نيستی و انصراف بدهی؟
به هيچ وجه انصراف نمی دهم. تصميمم را گرفته ام و اين يک تصميم قطعی است اما افراد با صلاحيت بايد بروند اگر اين تشخيص داده شد که من می توانم خواهم رفت.
ايرانی داوطلب سفر به مريخ: از دنيا که نمی روم/ عکسی از خانواده ام می برم با زمينه زمين!

- با برخی افراد که صحبت می کرديم، معتقد بودند که فقط کسانی که از زندگی سير شده اند به اين سفر بی بازگشت می روند؟ پاسخت به اين باور چيست؟
معمولا کسانی که از زندگی سير شده اند به هيچ سفری نميروند. مخصوصا به چنين سفری، چون علاوه بر مراحل سخت انتخابی مراحل بسيار سخت آموزش وجود دارد که انگيزه بسيار قوی ميخواهد.

- نسبت به اينکه سفرت بی بازگشت است حس بدی نداری؟
اينکه می گوييد سفر بی بازگشت است به اين معنا است که فرد از دنيا می رود در حالی که افرادی که به مريخ می روند از دنيا نمی روند، بلکه به محل ديگری می روند و فقط برنمی گردند وگرنه کل تجهيزاتی که برای ايجاد شرايط زنده ماندن افراد نياز است چه در زمينه آب، هوا و غذا قبل از اعزام افراد ارسال خواهد شد و اگر در اين مراحل مشکلی پيش بيايد از طرف مريخ نوردی که پيشتر اعزام شده چراغ سبز برای اعزام افراد صادر نخواهد شد.

- فکرش را کرده ای که اگر مثلاً در پنجمين يا دهمين سال از زندگی در مريخ، پشيمان شوی ، چه خواهد شد؟ مخصوصا اين که با توجه به وضعيت خاص و امکانات اندک مريخ ، شما احتمالا نخواهيد توانست از محدوده ای خاص در محل زندگی تان در مريخ، دورتر شويد.
به اين موضوع فکر کرده ام اما اينکه پشيمان شوم خير، ضمن اينکه بسياری از تصميماتی که افراد در زندگی شان می گيرند ممکن است برگشت ناپزير باشند.

- نگران نيستی حادثه بدی برای شما رخ دهد؟
اتفاق ناگوار در هر شرايطی می تواند بيفتد. حتی در حال قدم زدن در پياده رو و يا هنگام پرواز با هواپيما، در مريخ اگر همه چيز طبق برنامه پيش برود افراد در مريخ يک زندگی معمولی خواهند داشت و مثل زمين زندگی ادامه خواهد يافت. بر اساس تحقيقات يک انسان می تواند تا بيش از۶۰ سال در کره مريخ ادامه حيات بدهد از طرفی از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۳ فقط يک ماموريت مريخ شکست خورده و آن هم پروژه مشترک چين و روسيه بوده است.

- اگر بيمار شويد چه؟ پزشک و دارو خواهيد داشت؟
۲ نفر از ۴ نفر هر گروه آموزشهای پزشکی و نحوه استفاده از تجهيزات پزشکی که به آنجا فرستاده خواهد شد را کسب می کنند.

- اتمسفر مريخ چگونه است؟ خلا است يا از گاز خاصی تشکيل شده است؟ اساساً تنفس در آنجا چگونه خواهد بود؟
به طور عمده از نيتروژن و آرگون تشکيل شده و تنفس در فضای باز از طريق کپسول هوا خواهد بود.

- آيا بايد در کل عمرتان در مريخ، لباس فضانوردها تن تان باشد؟
زمانی که افراد در سکونتگاه های مخصوص هستند اصلا نيازی به لباس های مخصوص يا کپسول هوا و... ندارند اما هنگام خروج از پايگاههايشان لباس مخصوص ميپوشند.

- اولين انسان های مريخ به عنوان يک جامعه کوچک، جامعه خود را چگونه اداره خواهند کرد؟ آنجا دموکراسی خواهيد داشت؟!
افراد طی آموزش ۸ ساله علاوه بر آموزش های معمول، در مورد دموکراسی، ساختارهای مختلف سياسی و اجتماعی و سلسله مراتب و نحوه تقسيم قدرت آموزش خواهند ديد. ضمن اينکه در چند سال اول تعداد افراد کم است و تصميمات به صورت جمعی گرفته خواهد شد.

- گفتی در آن ويديوی اوليه درباره شوخ طبعی سؤال شده بود به نظرت علتش چيست ؟
ويديو خيلی کوتاه بود شايد به اين خاطر بوده که سفر ۷ماه طول می کشد و ۴ نفر در فضايی بسته به اندازه ۱۰ متر بايد سفر کنند؛ برای تحمل اين شرايط بايد افراد از نظر روحی شرايطی داشته باشند و به اصطلاح هنری داشته باشند تا اين شرايط تحمل شود. مثلا زود عصبانی نشوند و راحت بخندند.

- فکر می کنی جزو ۲۴نفر نهايی باشی؟
اميدوارم و دوست دارم جز ۲۴ نفر باشم.

- دلت برای زمين تنگ نمی شود؟
با زمين در ارتباط هستيم از تحولات زمين مطلع می شويم حتی می توانيم مسابقات ورزشی را هم دنبال کنيم. فکر نمی کنم شرايط خيلی سختی باشد، همين که صبح بيدار شوی و در يک سياره ديگر باشی حسی است که تا کنون تجربه نشده. از نظر من ممکن است برخی چيز ها را با رفتن از زمين از دست بدهم اما چيزهای ديگری را به دست می آورم.

- برای فرد خاصی چطور ؟
نمی توانم بگويم دلم تنگ نمی شود اما روی قابليتم و فعاليتم در مريخ اثر نخواهد گذاشت.

- اگر همين فردا قرار باشد عازم مريخ شوی چه چيزهايی با خودت می بری؟
(مکث طولانی) فکر نمی کنم چيزی با خودم ببرم. وابستگی خاصی ندارم شايد عکسی از دوستان و خانواده ام ببرم که پشت سرش با فتوشاپ کره زمين قرار داشته باشد!(با خنده)