صالحی: سخنان بنده، ظريف و عراقچی فکت‌شیت‌اند

رئيس سازمان انرژی اتمی ضمن مطرح کردن مهمترين موضوعات مذاکرات هسته‌ای ايران و ۱+۵ در لوزان سوئيس، تأکيد کرد: بين فهم مشترک و توافق فاصله قابل توجهی وجود دارد.

به گزارش خبرگزاری دانشجويان ايران(ايسنا)، علی‌اکبر صالحی خاطرنشان کرد: هرکسی می خواهد روايت خودش را از مذاکرات هسته‌ای داشته باشد؛ ولی بايد به اين مسائل توجه داشت که اولا ما تا به امروز هيچ توافقی نکرده ايم، هرآنچه تا به امروز انجام گرفته، فهم مشترک روی موضوعات مختلف بوده، بين فهم مشترک و توافق فاصله قابل توجهی هست، از يک جهت، فهم مشترک برای رسيدن به توافق کمک می کند.

وی افزود: اگر فهم مشترکی روی موضوعات مهم نمی‌داشتيم، يقيناً اگر می خواستيم به يک توافقی برسيم، خيلی مشکل می شد، پس الان می توان گفت که زمينه برای رسيدن به توافق هموار شده، البته جزئيات و مسائلی هست که بعداً بايد به آن رسيدگی کرد و اين دو سه ماهی که پيش رو داريم، برای همين کار است.

صالحی گفت : اينکه چرا ما می گوييم تا به امروز با توجه به فهم مشترک حاصل شده، خوشبختانه جمهوری اسلامی ايران به هر حال يک بردی داشته است، برد به اين صورت هست که هيچکدام از تاسيسات جمهوری اسلامی ايران تعطيل نخواهد شد.

وی خاطرنشان کرد : اگر به گفتار و موضع گيری‌های سابق مسئولان آمريکايی و اروپايی توجه کنيد ، مثلا در سال های گذشته ، متوجه خواهيد شد که آن ها گفته بودند که مثلا ًايران نبايد غنی سازی داشته باشد، ايران حق داشتن راکتور آب سنگين را ندارد و غيره ، يعنی ايران را در مسيری می خواستند ببينند ، مانند همان سرانجامی که برای ليبی انجام شد ، خب می بينيم که اين اتفاق نيفتاد ، ما غنی سازی را داريم ، آب سنگين را داريم که می شود گفت دو فعاليت مهم است.

معاون رئيس‌جمهور تاکيد کرد که اورانيوم غنی شده و آب سنگين کالاهای استراتژيک هستند و جمهوری اسلامی ايران به لطف الهی توانست حقوقی که در ان.پی.تی و در اساسنامه آژانس دراين باره تصريح شده را به دست آورد.

وی يادآور شد : کشورهای عضو ان.پی.تی و عضو آژانس بالقوه می توانند از فعاليت های صلح‌آميز هسته ای در همه عرصه ها استفاده کنند ، اما آيا اين اتفاق می افتد ، مثلا الان کشورهای درحال توسعه که می خواهند نيروگاه هسته ای بسازند ، ازآن ها خواسته می شود که نامه ای را امضا کنند که از اين حقوق بالقوه خود صرف نظر کنند يعنی اگر می‌خواهند از نيروگاه هسته ای برخوردار باشند ، نبايد به دنبال اين حقوق بروند .

صالحی گفت : من نمی خواهم نام کشورها را ببرم ، کشورهايی که در اطراف ما دارند نيروگاه می سازند و اين حقوق را به نحوی از آنان سلب کردند. اما جمهوری اسلامی عليرغم همه فشارها و محدوديت هايی که کشورهای استکباری به ناحق به کشورهای درحال توسعه وارد می کنند ، توانست اين حقوق خود را درباره حق غنی سازی و حق توليد آب سنگين تثبيت کند و اين به نوبه خود ، امر مهمی است.

رئيس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: پس روايت ما از اينکه ما برنده اين مذاکرات هستيم ، يکی تثبيت حقوق مان هست. آن‌ها با داشتن قدرت رسانه‌ای ، به گونه ای در افکار عمومی جهان جا انداخته بودند که گويی ما به دنبال سلاح می‌رويم ، اين را جا انداخته بودند حالا هر چقدر هم که ما فرياد می زديم که با فتوايی که مقام معظم رهبری دادند و درجنگ تحميلی عراق عليه ايران هم نشان داده بوديم ، ما هرگونه سلاح کشتار جمعی ، اعم از هسته ای ،شيميايی و بيولوژيکی را ، چه توليد ، چه انباشت و به کارگيری و ذخيره آن را حرام می دانيم ، اما آن ها حرف خود را می زنند ، پس در دنيا اين گونه جا انداخته بودند که ما به دنبال اغراض غيرصلح آميز هستيم .

صالحی ارجاع پرونده هسته ای ايران به شورای امنيت را اقدامی به ناحق توصيف کرد و افزود : شورای حکام آژانس نتوانست بر اساس بند ۱۲ خود ايران را به عنوان کشوری که ملتزم به قواعد و تعهدات خود نبوده ، معرفی کند، ولی عليرغم اين پرونده ما را به شورای امنيت سازمان ملل فرستادند ، زمانی بايد پرونده به شورای امنيت برود که شورای حکام آژانس تاييد کند و مصداق بدهد که کشور خاطی خطا کرده است ولی ما خطايی نکرده بوديم .

وی تاکيد کرد : تمام مسيری که طی کرده‌اند، غيرقانونی و ظالمانه بوده است ، ولی چون صاحب قدرت هستند ، اين کار را کردند، برای همين است که می گوييم استکبار، استکبار يعنی همين ، آمريکا وارد عراق شد ، بدون اينکه از مجرای سازمان ملل عبور کند، هر موقع هر کاری که بخواهند انجام می دهند، به خاطر آن منطق قدرت ، به جای اينکه قدرت منطق سر کار باشد، پس روايت ما اين است که حقوق ما تثبيت شد.

وی يادآور شد : اما آنها چگونه می توانند روايت خود را بيان کنند که بگويند ما برديم. از ديد آن‌ها ، آن‌ها اساس و فرض را بر اين گذاشته بودند که جمهوری اسلامی ايران به دنبال اغراض غيرصلح آميز می‌رود و نيت ساخت سلاح هسته ای را دارد ، آن‌ها به افکار عمومی خود اين طوری اعلام کردند که ما راه‌هايی را که منتهی به ساخت سلاح هسته ای می شد، به گونه ای ناهموار کرديم که چنانچه ايران اگر خواست به سمت سلاح هسته ای برود، حداقل يک سال طول بکشد و اين هم روايت آنان از برد در مذاکرات هسته‌ای است.

رئيس سازمان انرژی اتمی درباره ابعاد مختلف مذاکرات هسته‌ای تاکيد کرد: اين مذاکرات سه لايه اساسی دارد، لايه اول و اصلی آن، فنی است ، اگر مسائل فنی حل نشود، ساير مسائل قابل حل نخواهد بود، هرچند آن‌ها موضوع را سياسی کردند، اما يک موضوع فنی را سياسی کردند و صبغه سياسی به آن دادند، پس لايه اول فنی است که به لطف الهی توانستيم تا حدود قابل توجهی در نقاط مورد اختلاف به فهم مشترک برسيم . در امور فنی نقطه ای نيست که تا به امروز ما فهم مشترک نداشته باشيم .

صالحی گفت : لايه بعدی حقوقی است مسائلی مانند نظارت ها و دسترسی و لايه سوم ، سياسی است که نهايتاً بايد اراده سياسی در هر دو طرف باشد مبنی بر اينکه حالا که طرفين به توافق رسيدند در امور فنی و حقوقی پس بايد يک اراده سياسی باشد که اين تفاهم را به يک توافق الزام آور برای طرفين تبديل کند.

معاون رئيس‌جمهور در گفت‌وگو با برنامه "من طهران" شبکه خبری العالم خاطرنشان کرد : در امور فنی به فهم مشترک روی موضوعات اصلی و اساسی مانند غنی سازی، آب سنگين، ذخاير، تحقيق و توسعه رسيديم، اما درخصوص مسائل حقوقی و قانونی ، بحث هايی صورت گرفته است که اين مساله بيشتر برميگردد به دوستان ما در وزارت امور خارجه و آن هم تقريباً تا حدودی مشخص شده است ، ولی هنوز مختصری راجع به دسترسی ها هنوز مسائلی هست که روشن نيست ولی راجع به بازرسی ها همه چيز روشن است .

رئيس سازمان انرژی اتمی تاکيد کرد : خطوط قرمزی که تعيين شده، اين است که ما بايد حق غنی سازی اورانيوم را داشته باشيم ، راکتور آب سنگين اراک ماهيتش را حفظ کند ، تحقيق و توسعه بايد بماند و نشاط آن برقرار باشد ، ما کشوری استثنائی نباشيم در امر بازرسی ها و دسترسی ها و به صورت استثنائی با ما برخورد نکنند.

وی با اشاره به اينکه در صورتی که همه چيز درست پيش برود و مورد موافقت قرار بگيرد ، يکی از اقدام هايی که جمهوری اسلامی پذيرفته است انجام بدهد ؛ عمل کردن به پروتکل الحاقی است افزود : در بخشی از پروتکل الحاقی آمده است اگر خواستند دسترسی پيدا کنند به يک سايتی سايت غير هسته ای است چون تکليف سايت غير هسته‌ای مشخص است در آرتيکل ۵ پاراگراف ۳۰ اين‌طور می‌گويد مثلا در صورت بازديد از يک سايت ، جمهوری اسلامی ايران بنا به تشخيص خودش اجازه بازديد از ان سايت را نمی‌دهد اما می تواند اجازه دهد که از اطراف سايت بدون اينکه به سايت ورود پيدا کنند با نظارت جمهوری اسلامی ايران نمونه برداری‌کنند.

وی تصريح کرد : ممکن است آنها بخواهند پروتکل الحاقی را جور ديگری تفسير کنند مثلا روايت خودشان را آنجا بيان کنند به گونه ای که اين تصور در اذهان ايجاد شود که می توانند وارد سايت هايت های غير هسته ای بشوند که از نظر جمهوری اسلامی ايران منع برای آن وجود دارد.

وی تاکيد کرد : درمذاکرات آينده بايد روشن بيان شود که اگر ما قرار است پروتکل الحاقی را امضا کنيم ، مقيد هستيم به اجرای کليه بندهای آن پروتکل الحاقی که به اندازه کافی روشن و گويا هست و نيازی به تفسير ندارد .

وی با اشاره به بروز مخالفت‌هايی با مذاکرات، افزود: مخالفت های گوناگونی با اين مذاکرات می شود به خصوص برخی کشورهای منطقه و رژيم صهيونيستی و ديگر لابی‌هايی که در آمريکا کار می کنند در مجموع خيلی راغب نيستند که ايران بتواند اين پرونده ساختگی را به گونه ای مديريت کند که در جهت منافع ملی و حفظ حاکميت ملی، موضوع را حل و فصل کند.

وی گفت : عده ای به ويژه رژيم صهيونيستی نمی‌خواهند اين مساله عملی شود و هيچ تمايلی ندارند زيرا اين رژيم حياتش در آشفتگی وضع منطقه است و می بينيد چه بلايی سر منطقه آورده که بتواند ادامه حيات دهد البته اين هم يکی از مواردی است که می گويد " ومکروا و مکر الله و الله خير الماکرين " قطعا کيدشان به خودشان برمی گردد ولی در مجموع بايد در گفت وگوهايی که در آينده انجام می گيرد ، روشن شود.

رئيس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد : دولت پروتکل الحاقی را امضا کرده و آن زمان که بنده نماينده ايران در آژانس بين المللی انرژی اتمی بودم امضا کردم. وقتی دولت امضا می کند می تواند داوطلبانه برای مدت محدودی عملياتی و اجرايی شود کما اينکه آن زمان برای شش ماه بلکه شايد هم بيشتر اجرا می شد اما وقتی آنها به تعهدات خود عمل نکردند ما نيز متوقف کرديم زيرا اقدام داوطلبانه بود .

وی افزود : هنوز امضای جمهوری اسلامی ايران اعتبار دارد از اين جهت ممانعتی نيست اما بعد از اينکه سه کشور اروپايی بعد از حدود دو سال که ايران تقريبا همه فعاليتهای هسته‌ای‌اش را به شکل قابل توجهی متوقف کرده بود ولی آن‌ها به قولشان عمل نکردند و وفای به عهد نداشتند که مقام معظم رهبری خيلی تاکيد دارند که حواستان باشد آنان عهد شکن و پيمان شکن هستند در همين قضيه نشان دادند ، آن موقع نيز ما شش ماه که شد يک سال بعد يک سال و نيم و دو سال حتی بيش از دو سال که اواخر دولت خاتمی و دوره ايشان فعاليتها مجددا آغاز شد بنابراين آن موقع مجلس فکر می کنم مصوبه ای گذراند که مانع دولت شود تا داوطلبانه اجرا نکند. الان بايد اين موضوع مديريت شود بايد با مجلس صحبت شود احتمال دارد مجلس موقتا اجازه دهد تا اينکه در زمان مقرر خودش پروتکل الحاقی تاييد بشود که اين منوط به مذاکرات دولت و مجلس است.

صالحی گفت : در بعد فنی به فهم مشترک رسيديم ، مسائل فنی از مسائل حقوقی و سياسی روشن‌تر است مسائل فنی مسائلی است که علی الارض است. واقعتيهايی است که روی زمين و کاملا روشن است. اقدام های لازم را انجام داده ايم و آمادگی لازم هست چنانچه ورود پيدا کنيم به جزئيات ، می توانيم پيشنهاد خود را عرضه کنيم البته دوستان در حال کارکردن بر روی جزئيات بيشتر هستند و از آن جهت مشکلی نيست .

وی يادآور شد : در مسائل حقوقی و سياسی جای تفسير مسائل بيشتر است زيرا مسائل بيشتر مقرراتی ، قانونی و حقوقی است خيلی بايد دقت لازم شود و عزيزان ما در وزارت خارجه به شدت در حال کار کردن روی موضوع هستند و قرار است ازمجموعه ای از حقوقدانان که در اين زمينه ها ورود دارند بهره لازم برده شود و به هر حال بايد دقت کافی و لازم داشته باشيم که هيچ جايی برای تفسيرهای نادرست نگذاريم که پس از توافق ،آنها با تفسيرهای نادرست پيمان‌شکنی کنند.

معاون رئيس‌جمهور تاکيد کرد : وقتی که مذاکرات شروع شد آمريکايی‌ها بحث ۲۵ سال را پيش کشيده بودند ايران نيز بحث دو سال را بالاخره در طول مذاکرات اينقدر اين بحث ادامه يافت تا دو طرف نهايتا بر ۱۰ توافق کردند. پس دوره اعتماد سازی همان ۱۰سال است اما تفاهم شد که برخی امور موردی نه اساس و کليت کار مواردی که خيلی برای ما محدوديت ايجاد نمی کند مثلا بازفراوری پلوتونيوم ، درافق ۱۵ ساله که ضرورتی برای بازفراوری نمی بينيم گفتيم اشکال ندارد. اگر آنها گفتند بازفراوری پلوتونيوم وجود نداشته باشد زيرا برای ما اهميتی ندارد يا معدنها که بر اساس پروتکل عمل خواهد شد و خارج ازپروتکل اقدامی نخواهيم داشت.

رئيس سازمان انرژی اتمی افزود: ما سنگ اورانيوم را استخراج می کنيم و بعدا تغليظ می کنيم و آنها می خواهند تفاهمی صورت گيرد که حجم مقدار کيک زرد که ما توليد کرده ايم، در مبدا مشخص شود که چقدر است. مثلا ما می‌گوييم ۵۰ تن است در مقصد هم که بايد به اصفهان حمل شود نيز مشخص شود. ما از مبدا که همان معادنمان است و هر جا سنگ اورانيوم استخراج کنيم و بعد تغليظ کنيم و به کيک زرد تبديل کنيم، اينها را بايد به ‌اصفهان ببريم و به يو اف ۶ تبديل کنيم و جای ديگری اين کار را انجام نمی دهيم. مثلا ما برای مدت ۱۵ يا ۲۰ سال پذيرفته ايم که اين اطلاع اضافی را به آنها بدهيم؛ يعنی آنجايی که تبديل به کيک زرد می شود با آژانس تفاهم می کنيم که چند تن است و در اصفهان نيز که تحويل می‌گيرند پلمپ شده است.

وی گفت : قرار شد ما ۱۰ سال محدوديت بپذيريم و بعد از ۱۰ سال آزاد هستيم که با يک آهنگی (پيش برويم.) درباره اينکه آزاديم تصور نشود که ‌فرض کنيم که ۱۰ سال پايان يافته و امشب شب آخر ۱۰ سال است و فردا صبح ما تغيير ناگهانی خواهيم داشت. اين غير ممکن است بلکه ما بعد از ۱۰ سال با يک شيبی سير صعودی خود را ادامه خواهيم داد.

وی درباره اينکه آيا ايران ممکن است «برگه شرح ماجرا» (فکت شيت) درباره تفاهم نامه لوزان منتشر کند گفت: ‌همين سخنانی که بنده و آقای ظريف و عراقچی ايراد کرده ايم همه اينها فکت شيت( شرح ماجرا) است. اکنون نه اينکه ما فکت شيتی نداشته باشيم، داريم، اما مسؤوليت اين امر برعهده مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ايران است که دکتر ظريف است و می تواند با دکتر روحانی اگر صلاح دانستند منتشر کنند.

وی ياد آور شد: آمريکايی ها هم فکت شيتشان همين صحبت هايی است که ما کرديم، ولی مواردی را نادرست، مبهم و سوال برانگيز بيان می کنند. اما اساسش همان هايی بوده که بحث شده و درباره نطنز، فردو، اراک، تحريم ها و دسترسی ها و بازرسی ها بوده است. اساسش همين است. به عنوان مثال- که من همين جوری می گويم و نمی دانم که در فکت شيتشان هست يا نه - آنها بگويند که می‌توانند از تاسيسات نظامی ما هم بازديد کنند، در حالی که چنين چيزی وجود نداشته است بلکه ما پروتکل الحاقی را عمل خواهيم کرد. اگر آنها بخواهند فکت به معنای واقعيت باشد، بايد آن را می نوشتند. اما آنها از پروتکل الحاقی به نفع خود استنباط و استخراج می کنند که ما با آن موافق نيستيم.

صالحی درباره اينکه آيا اگر آنها درباره تاسيسات نظامی ايران شک و ترديد کنند آيا به آنها اجازه بازديد از اين تاسيسات داده می شود يا خير گفت: خير. درباره تاسيسات نظامی تکليف کاملا مشخص است. جمهوری اسلامی ايران اجازه نمی‌دهد که از تاسيسات نظامی و تاسيسات غير هسته ای بازديد شود و در اين خصوص تکليف روشن است. اما طبق پروتکل الحاقی ما عمل خواهيم کرد. در آنجا پيش بينی هايی کرده است و ما می آييم می گوييم که بروند اطراف آن منطقه را نمونه برداری کنند.

صالحی درباره اينکه اينکه آيا احتمال رسيدن به توافق نزديک است و عوامل تهديد کننده اين توافق چيست؟ گفت: عناصری که ممکن است برای رسيدن به توافق تهديدکننده باشند، لابی صهيونيستی در آمريکاست که به شدت در حال کار است. برخی کشورهای منطقه که علاقه‌مند نيستند اين توافق حاصل شود به شدت کار می کنند و هم از نفوذ سياسی و قدرت مالی خود استفاده می کنند که جای تاسف دارد.

وی افزود : کنگره بر اساس لابی صهيونيست تلاش می کند. در مجموع، بايد گفت که وزن آنهايی که مايل به حلند هنوز بيشتر از وزن آنهايی است که مايل به حل نيستند. از اين رو، من درباره حل و فصل خوشبين هستم، اما ممکن است در فرايند گفت‌وگوها و مذاکرات در طی سه ماه آينده يک مقداری فراز و نشيب داشته باشيم به ويژه درباره جزئيات تحريم ها و لغو آنها و مسائل حقوقی که بايد گفت وگوهای سختی داشته باشيم.

رئيس سازمان ا نرژی اتمی درباره لغو تحريم ها و اختلاف ها در خصوص اينکه آيا تحريم ها يکجا برداشته خواهد شد يا به تدريج تاکيد کرد : اين مسئله روشن است. زمانی که توافق حاصل شد- و اين را اعلام کرده اند- اولا قطعنامه های شورای امنيت لغو می شود - و اين اصلا در گفت‌وگوهاست- بعد وارد مرحله اجرايی می شويم.

وی افزود : پس ابتدا توافقی حاصل خواهد شد و توافقنامه‌ای از سوی دو طرف که الزام آور است امضا می شود و همان روز قطعنامه ها لغو می شود و بعد وارد مرحله اجرايی می شود که در آن يک سری اقداماتی وجود دارد که ما بايد انجام دهيم و اقداماتی نيز هست که آنها بايد انجام دهيم.

معاون رئيس‌جمهور و رئيس سازمان انرژی اتمی يادآور شد : اشکالی که پيش می آيد اقدامات ما واقعی و عينی است به اين معنا که برخی لوله و ماشين آلات را بايد برداريم و اقدامات آنها روی ورقه و يکی سری قوانين و مقررات است. ما بايد جانب احتياط را به گونه‌ای حفظ کنيم که همزمانی و توازن بين اين دو برقرار شود زيرا با يک قلم می توان يک جمله را حذف و اضافه کرد، اما وقتی که يک لوله بريده شود، نمی توان آن را به راحتی در همان لحظه به حال اول برگرداند.

وی بيان کرد : چگونگی رفع تحريم به لحاظ همزمانی يک مطلب است و مطلب ديگر اين است که آنها گفته اند که برخی تحريم ها ممکن است به گونه ای ديگر بماند، نه تحريم های اقتصادی بلکه مثلا تحريم های تسليحاتی. آنها گفته اند که ممکن است نه در چارچوب قطعنامه بلکه در چارچوب ديگری مثل يک پيوستی بنويسند که برای مدتی تحريم تسليحاتی پابرجاست که اکنون در خصوص اين مسائل همچنان گفت‌وگو ادامه دارد تا تمامی ابعاد آنها مشخص شود.

رئيس سازمان انرژی اتمی درباره اينکه چه مقدار زمان می برد که طرف ايرانی به تعهداتش عمل کند و طرف ديگر نيز تحريم ها را رفع کند گفت: ما تلاش می کنيم به ماه نرسد، اما ممکن است برخی به ماه برسد. مدتی طول می کشد و ما تلاش می کنيم اين مدت را کاهش دهيم.