در کمپ ديويد چه گذشت؟ پایان نشستی که با هدف آرام ساختن اعراب در مورد ایران تشکیل شده بود

رویترز نوشت: باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا روز پنجشنبه وعده داد از هم پیمانانش در منطقه خلیج فارس در مقابل هر گونه « حمله خارجی » حمایت خواهد کرد. او با این سخنان در پی دادن تضمین هایی به آنها درباره تعهد قاطعانه واشنگتن در تأمین امنیت کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در بحبوحه خشم اعراب بر سر تلاش های به رهبری آمریکا به منظور دست یابی به توافق هسته ای با ایران بود.

به گزارش پایگاه خبری «تیک»، اوباما - که میزبان مقامات شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس در نشستی در کمپ دیوید بود - اعلام کرد آمریکا به بررسی گزینه استفاده از نیروی نظامی به منظور دفاع از آنها خواهد پرداخت و همچنین به مقابله با « فعالیت های بی ثبات کننده ایران در منطقه » کمک خواهد کرد.

اوباما در کنفرانسی خبری در کمپ دیوید در خارج از واشنگتن گفت:« من بر تعهد قاطع مان برای تضمین امنیت شرکایمان در خلیج فارس تأکید می کنم.» اوباما از ارائه معاهده دفاعی رسمی به اعراب خودداری کرد ، همان معاهده ای که برخی از کشورهای عربی منطقه خلیج فارس در پی دست یابی به آن بودند.

او در عوض از اقدامات معتدل تری خبر داد از جمله یکپارچه کردن سامانه دفاع موشکی بالستیک ، افزایش همکاری ها در زمینه امنیت فضای سایبری و دریایی ، فروش تسلیحات نظامی و افزایش برگزاری رزمایش ها مشترک با اعراب.

آمریکا و پنج قدرت دیگر جهان در پی دست یابی به توافق جامع هسته ای با ایران با هدف محدود کردن برنامه هسته ای تهران تا روز 30 ماه ژوئن هستند. کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در بیانیه ای مشترک اعلام کردند که دست یابی به « توافقی جامع و قابل اتکا » با تهران به نفع امنیت آنها نیز خواهد بود.

اما اوباما در سخنان خود به این موضوع اشاره نکرد که کشورهای عرب سنی به حمایت از نتایج مذاکرات با ایران - که رقیب دیرینه شیعه آنها محسوب می شود - متعهد هستند. در حقیقت وزیر امور خارجه عربستان سعودی اعلام کرد دولتش در حال حاضر در این باره قضاوت نمی کند.

اوباما همچنین در پی کاهش نگرانی کشورهای عرب منطقه خلیج فارس در این باره بر آمد که لغو احتمالی تحریم های بین المللی اعمال شده بر تهران سبب افزایش تنش های فرقه ای در منطقه خاورمیانه خواه شد.

اختلاف نظرها بر سر سیاست آمریکا در قبال ایران ، جنگ داخلی سوریه و قیام های بهار عربی بر این نشست سایه افکند ، نشستی که غیبت بیشتر سران کشورهای عربی - که مقامات سطح پایین تر را به این نشست فرستاده بودند - نیز بر آن تأثیر گذاشته بود.

ملک سلمان پادشاه عربستان سعودی از حضور در نشست کمپ دیوید خودداری کرد و شاهزاده محمد بن نایف ولیعهد و شاهزاده محمد بن سلمان معاون او را به جای خود به آمریکا فرستاد، این اقدام پادشاه عربستان سعودی به مثابه ناامیدی کشورهای عربی منطقه خلیج فارس از دولت اوباما تفسیر شد. کاخ سفید تأکید کرد چنین تصمیماتی عمدا اتخاذ نشده بودند.

** اقدامات اوباما در جهت ایجاد توازن **

شورای همکاری خلیج فارس متشکل از عربستان سعودی، کویت، قطر، بحرین، امارات متحده عربی و عمان است. اوباما در کمپ دیوید تلاش کرد بین تلاش برای کاهش نگرانی های کشورهای عربی درباره دیپلماسی اش با ایران و ترغیب کشورهای عربی برای همکاری با یکدیگر در دفاع از خودشان توازن ایجاد کند.

رئیس جمهور آمریکا - در حالی که رهبران کشورهای عربی در کنار او ایستاده بودند - اعلام کرد:« آمریکا از شرکایمان در شورای همکاری خلیج فارس در مقابل هر گونه حمله خارجی دفاع خواهد کرد.»

او سپس در کنفرانسی خبری اعلام کرد : « این یک جاده دو طرفه است » و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس - که خودشان نیز اختلاف نظرهایی با یکدیگر دارند - نیز باید به صورتی بهتر با یکدیگر همکاری کنند. بیانیه مشترک این نشست نشان می دهد کشورها عضو شورای همکاری خلیج فارس به توسعه سامانه دفاع موشکی منطقه ای - با کمک آمریکا - متعهد شده اند، موضوعی که واشنگتن همواره از آن حمایت کرده است.

با این حال، مشخص نیست که آیا اوباما توانسته است نظر مساعد کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را در حمایت از توافق هسته ای نهایی احتمالی ایران جلب کند یا خیر. کاخ سفید امیدوار بود دست کم دست کم بتواند از لحن انتقاد جویانه آنها بکاهد. این موضوع می تواند به متقاعد کردن کنگره مردد آمریکا درباره حمایت گسترده از کشورهای منطقه کمک کند، جایی که اسرائیل به عنوان هم پیمان آمریکا از مهمترین مخالفان تلاش های دیپلماتیک اوباما محسوب می شود.

اسرائیل، که به صورت گسترده ای گفته می شود تنها دولت مسلح به سلاح هسته ای در منطقه خاورمیانه است - تاکنون انتقادی آشکار از پیشنهاد تقویت توان دفاعی کشورهای عربی خلیج فارس ارائه نداده و اعلام کرده است از هر گزینه ای که قدرت ایران در منطقه به چالش می کشد، استقبال می کند.

کشورهای عربی حوزه خلیج فارس - در بیانیه پایانی خود - از تأیید چارچوب توافق هسته ای که ماه گذشته بین ایران و قدرت های جهان حاصل شد ، خودداری کردند، توافقی که بر اساس آن برنامه هسته ای ایران در ازای کاهش نسبی تحریم های اعمال شده علیه تهران محدود می شود. هدف از دست یابی به این توافق جلوگیری ایران از توسعه یک سلاح اتمی است ، هر چند که تهران همواره اعلام کرده است برنامه هسته ای اش کاملا با اهداف صلح آمیز است.

عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان سعودی اعلام کرد کشورش از تلاش ها به منظور مذاکره بر سر بستن راه هایی که به دست یابی ایران به سلاح هسته ای منجر می شود ، حمایت می کند . او در عین حال در گفتگو با خبرنگاران اعلام کرد :« ما مذاکرات را دنبال خواهیم کرد و قبل از قضاوت باید به بررسی آن بپردازیم.»

کاخ سفید اعلام کرد خواهان به راه افتادن رقابت تسلیحات هسته ای در منطقه خاورمیانه نیست. برخی از مقامات عربستان سعودی اعلام کرده اند در صورت دست یابی به توافقی نهایی که سبب خواهد شد ایران بتواند راه هایی برای توسعه یک سلاح در اختیار داشته باشد ، ریاض نیز در پی فن آوری هسته ای بر خواهد آمد. سران کشورهای عربی منطقه خلیج فارس در این باره نگران هستند که لغو تحریم های اعمال شده علیه ایران به تهران اجازه خواهد داد تأمین وجوه برای شبه نظامیان شیعه در کشورهایی پر تنش نظیر سوریه، یمن، عراق و لبنان را افزایش دهد.

سعودی ها و دیگر کشورهای عربی منطقه خلیج فارس نیز به تشدید جنگ های فرقه ای نیابتی در کشورهای همسایه خود متهم هستند.

به نظر می رسد اوباما قصد دارد هر گونه تهدید غیر هسته ای ناشی از ایران را کم اهمیت جلوه دهد . او در عین حال اعلام کرد کشورهای عربی حوزه خلیج فارس باید توانمندی های دفاعی خود را تقویت کنند از جمله این که باید امنیت مهمترین آبراه نفتی جهان را تأمین کنند.

مقامات آمریکایی اعلام کردند کشتی های نیروی دریایی ایران روز پنجشنبه در آبهای بین المللی در خلیج فارس به روی یک کشتی با پرچم سنگاپور تیر هشدار شلیک کردند و سبب شدند این تانکر نفتی به سوی آبهای امارات متحده عربی فرار کند.