روايت ماریچه اسخاکه، نماينده زن پارلمان اروپا از سفر به ايران در وبلاگش

دیپلماسی ایرانی ـ سفر دو روزه هيات پارلمانی اروپا به ايران جنجال‌آفرين شد. علت اصلی اين جنجال، پوشش «ماريچه اسخاکه»، نماينده هلندی پارلمان اروپا بود. او روز دوشنبه در وبلاگ خود گزارشی از اين سفر و مسائل حول پوشش خود در روز اول ملاقات را منتشر کرده است. گزيده‌ای از روايت او را در زير می‌خوانيد.

تصميم گيری درباره سفر به ايران هميشه دشوار بوده است. سه بار به ايران سفر کرده ام و هر بار پيش از سفر به نظرات موافق و مخالف گوش کرده ام و همه را به دقت سنجيده ام. با اين حال، بر اين باورم که حتی در شرايط دشوار، همکاری و ارتباط نزديک از منزوی کردن يک کشور موثرتر است. صحبت با همتايان ايرانی در مورد مسائل مورد اختلاف، علی رغم چالش های زياد معمولاً بسيار صادقانه و صريح پيش می رود.

به اعتقاد من، ايران گذرگاه مهمی است. ارتباط آزادانه و بيشتر ميان مردم ايران با جهان برای هر دو طرف، به ويژه مردم اين کشور، سودمند خواهد بود. سفر به ايران به من ديد ارزشمندی داده است که به هيچ طريق ديگری قابل حصول نبود. ما در ماه دسامبر ۲۰۱۳ پس از ۷ سال تلاش ناموفق از سوی پارلمان اروپا برای سفر به ايران، موفق به بازديد از اين کشور شديم.

در ماه ژوئن سال ۲۰۱۴ من بار ديگر موفق به بازديد از ايران شدم. به عنوان يک زن، سفر به کشوری که در آن پوشيدن يک نماد مذهبی اجباری است، کار آسانی نيست.

رهبران سياسی زن کشورهای ديگر نيز در هنگام سفر به ايران به خاطر نوع پوشش خود بدون استثناء مورد انتقاد قرار گرفته اند. اين اتفاق برای وزرای خارجه ايتاليا و استراليا نيز افتاده است.

تا آنجا که من می دانم پوشش من چندان تفاوتی با پوشش وزير خارجه آفريقای جنوبی ندارد. پوشش سر او نيز دقيقاً مشابه پوشش سر من بود، اما قضاوت را به عهده شما می گذارم.

بحث در مورد پوشش مناسب و محترمانه نبايد به سر خانم ها محدود شود. با افزايش ديدارهای سياسی و تجاری و ورود گردشگران بيشتر به جمهوری اسلامی ايران، در ايران راجع به الزام مسافران خارجی به تبعيت از قوانين سفت و سخت مذهبی بحث هايی به راه افتاده است.

تنوع پوشش سر در ميان زنان ايرانی بسيار زياد است. اين واقعيت که بسياری پس از فرود هواپيما در فرودگاه سر خود را می پوشانند، يا حمايت گسترده از جنبش هايی مانند «آزادی های يواشکی»، نشان دهنده اهميت و پويايی اين بحث برای زنان ايرانی است.

امروز صبح، بعد از اينکه به اروپا بازگشتم و تلفن همراه و حساب های شبکه های اجتماعی خود را دوباره راه اندازی کردم، متوجه شدم که محافظه کاران پوشش من را هم توهين آميز و حتی نشانه بی فرهنگی خوانده اند.

با اين حال واکنش های محبت آميزی نيز، به خصوص از جانب زنان ايرانی، دريافت کردم؛ زنانی که آرزو دارند در انتخاب شيوه دينداری و پوشش سر خود آزاد باشند. نبايد بگذاريم که اين به اصطلاح جنجال سفر ما را تحت الشعاع قرار دهد. اما بهتر آن بود که منتقدين به جای اينکه در رسانه ها من را شماتت کنند، مستقيماً، وقتی با هم در يک اتاق بوديم مسئله را به من متذکر می شدند.

در همين جا از آنها دعوت می کنم که با من در مورد موضوعاتی که در گفتگوی رودررو مطرح نشده اند بحث کنند، از فرهنگ و احترام گرفته تا آزادی و امنيت.

برای رسيدن به برابری زن و مرد در ايران راه درازی در پيش است. با آنکه آمار تحصيلات و اشتغال زنان در اين کشور اميدوارکننده است، قوانين خانواده و کار راه را برای تبعيض باز گذاشته اند. حضور سياسی زنان در عرصه های رسمی نيز بسيار پايين است. ما با خانم ابتکار، معاون رئيس جمهور، راه های مورد نظر او برای اصلاح اين وضعيت را بررسی کرديم.

ديدار دو روزه ما از ايران همچنين مجالی بود تا به مسئله مذاکرات هسته ای بپردازيم و علاوه بر آن دغدغه های ديگری همچون وضعيت وخيم سوريه، عراق و يمن، ظهور تروريسم جهادی، انرژی، محيط زيست و حقوق بشر را به بحث و گفتگو بگذاريم. من در طول ملاقات های قبلی اين فرصت را داشتم تا ايران را بيشتر ببينم و با ايرانيان بسياری خارج از اتاق ملاقات [ديپلماتيک] صحبت کنم. کماکان بر اين باورم که اگر بزرگترين سرمايه ايران، يعنی سرمايه انسانی، فرصتی برای خلق آينده دلخواه خودش و ارتباط بيشتر با جهان داشته باشد، اين کشور وارد دوره شکوفايی خواهد شد.

هيات ما اظهار اميدواری کرد که توافق هسته ای فرصت را برای گفتگوی بيشتر با ايران در مورد حقوق بشر و مبارزه با تروريسم فراهم کند. بحران های محيط زيستی که ايران با آنها دست و پنجه نرم می کند، و همين طور مسئله قاچاق و اعتياد به مواد مخدر از ديگر زمينه های همکاری مشترک هستند. واضح است که مسئله آزادی مطبوعات، آزادی بيان و حقوق بشر کماکان دغدغه هايی جدی ما خواهند بود. در ايران، محدوديت ها هنوز کاملاً ملموس است، اگرچه از زمان انتخاب حسن روحانی به رياست جمهوری فضا برای مردم بازتر شده است. در عين حال، آمار اعدام کماکان بالا و نگران کننده است.

اتحاديه اروپا بايد بحث حقوق بشر را کماکان در دستور کار مذاکره با ايران قرار بدهد، به خصوص پس از پايان مهلت مذاکرات هسته ای. تنها با احترام به حقوق شهروندان است که ايران می تواند به صورت کامل به جامعه بين المللی بازگردد.