نامه زیباکلام به روحانی در مورد بسته شدن هفته نامه ۹ دی

جناب آقای دکتر حسن روحانی

ریاست جمهوری اسلامی ایران خلدالله ملکه

با سلام و تحیات، دیروز هفته‌نامه «۹ دی» به مدیرمسئولی جناب حجت‌الاسلام حمید رسایی با رأی هیئت نظارت بر مطبوعات بسته شد. ظاهراً بخشی از دلیل این تصمیم (و نه همه آن) مخالفت «۹دی» با توافق هسته‌ای وین می‌بوده و استناد به دستورالعمل جدید شورایعالی امنیت ملی که ماه پیش و در بحبوحه مذاکرات وین خطاب به مطبوعات صادر شده است. بنده در خصوص این دستورالعمل و اساساً نفس مجاز و یا برعکس غیرمجاز دانستن شورای عالی امنیت ملی مبنی بر ورود مطبوعات و رسانه‌های کشور به موضوعات کلان ملی یکی دو نکته را می‌خواستم به عرض برسانم.

یقیناً حضرت‌عالی به‌عنوان ریاست آن شورا دستورالعمل صادره را ملاحظه فرموده‌اند. املاء و انشاء این دستورالعمل آن‌قدر کلی، کش‌دار، مبهم، چندپهلو و قابل تفسیراست که به استناد بندهای مختلف آن، «۹دی» که جای خود دارد حتی روزنامه سخنگوی دولت یعنی «ایران» را هم هیئت نظارت بر مطبوعات و یا «دادسرای فرهنگ و رسانه» می‌تواند تعطیل کند. دستورالعمل مستقیماً نمی‌گوید مطبوعات علیه هسته‌ای یا توافق حق ندارند اظهارنظر کنند؛ اما آن‌قدر مطبوعات را «ملتزم» به رعایت این بند و آن‌یکی؛ رعایت «خطوط کلی نظام »، «وحدت ملی »، «خطوط قرمز»، «امنیت ملی »، «نامید نکردن مردم »، «برهم نریختن وحدت کلمه »، «حفظ روحیه ملی و مقاومت مردم » و...می‌نماید که نویسنده نگون‌بخت به‌جز آنکه در منقبت تصمیمات و سیاست‌های هسته‌ای دولت هر چیز دیگری بنویسد، حداقل یکی از بندهای سیاست‌های مصوبه «شورای عالی امنیت ملی » را نقض کرده و می‌توان به استناد آن روزنامه‌اش را تعطیل کرد یا علیه خودش به اتهام «تشویش اذهان عمومی »، «تبلیغ علیه نظام »، «فعالیت علیه نظام » و یا حتی هولناک‌تر از همه «اقدام علیه امنیت ملی » اعلام‌جرم نمود.

متأسفانه در مملکت ما دیواری هم از دیوار مطبوعات و اهل‌قلم کوتاه‌تر نیست و به اشاره‌ای روزنامه‌ای با ده‌ها ابواب‌جمعی تعطیل می‌شود. همه پُز ما درباره دولت علیه جنابعالی آن بود که شما بر خلف سلفتان‌ که اجازه ابراز هیچ اظهارنظری را که در جهت تأیید و تصدیق سیاست‌های هسته‌ای کشور نمی‌بود را نمی‌داد، جنابعالی بنا ندارید این‌گونه عمل نمایید. گیریم که «۹دی » مطالب کذب یا خلافی را به توافق وین و یا به اعضاء تیم مذاکره‌کننده نسبت داده باشد. مگر صداوسیما آن‌همه بی‌مهری، غرض‌ورزی، جهت‌گیری‌های مغرضانه علیه مذاکرات هسته‌ای ننمود؟ مگر صداوسیما اظهارات مقامات آمریکایی را مستقیم و بدون سانسور و مسئولین خودمان را ناقص، غلط و تحریف‌شده پخش ننمود؟ کاش می‌دیدید در آن اوج التهاب روزهای آخر مذاکرات وین که مردم چقدر به صداوسیمای «ملی» گوش و چشم‌بسته بودند و چقدر به شبکه‌های به‌اصطلاح «بیگانه ». «آنجا که عقاب پر بریزد از پشه لاغری چه خیزد». وقتی اعتبار روایت صداوسیما از هسته‌ای در نزد مردم آن‌قدر پایین آمده، تصورمی کنید چند نفر به «۹دی» توجه و استناد می‌کنند؟ بیش از ده سال صداوسیما شبانه‌روز تبلیغ کرد که هسته‌ای چه هست و چه هست؛ اما شور و اشتیاقی که مردم برای حل مسئله هسته‌ای نشان دادند، آیا غیرازاین حکایت می‌کرد که مردم خیلی هم آن تبلیغات ده‌ساله در خصوص ضرورت و حیاتی بودن هسته‌ای برای کشور را باور نکرده بودند.

آخرین نکته‌ای که پیرامون امکان (یا عدم امکان) اظهارنظر درخصوص فعالیت‌های هسته‌ای کشور در کل و توافق هسته‌ای در جزء خواستم به محضر شریفتان برسانم در باب درستی یا نادرستی این امکان می‌باشد. جناب آقای رئیس‌جمهور، تجربه ۳۶ ساله بعد از انقلاب حکایت از آن دارد که هرگاه اجازه اظهارنظر از مردم و نخبگان کشور سلب شده و نظام صرفاً اراده و خواست خودش را اعمال نموده، حاصل کار چندان مشعشع و تابناک درنیامده. اشغال سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۵۸، گروگان‌گیری دیپلمات‌های آمریکایی به مدت ۴۴۴ روز و یا ۸ سال جنگ با عراق ازجمله مواردی بودند که همچون پرونده هسته‌ای از ۸۲ تا ۹۲، به‌جز نظر رسمی اجازه هیچ اظهارنظر دیگری داده نشد. امروز اما در خصوص آن‌ها به‌تدریج پرسش‌هایی به وجود آمده‌اند که با صرف بی‌اعتنایی مسئولین محو نمی‌شوند. اینکه بعد از ۲۷ سال تازه اماواگرهایی پیرامون درستی پذیرش ۵۹۸ مطرح‌ شده‌اند و برخی از فرماندهان نظامی مسئولین غیرنظامی را متهم می‌کنند که نمی‌بایستی شتاب در پایان دادن به جنگ می‌کردند و متقابلاً مسئولین دیگر ریشه این پرسش‌ها را تسویه‌حساب‌های سیاسی می‌دانند تا دغدغه‌هایی از روی صداقت و حرف‌وحدیث‌های دیگری که منظما هم در حال افزایش‌اند حکایت از این می‌کند که اگر در دوران جنگ اجازه داده می‌شد که به‌جز نظر رسمی نظرات دیگری هم در خصوص ابعاد مختلف جنگ مطرح می‌شد امروز شاهد چنین حدس و گمانه‌زنی‌هایی نمی‌شدیم. ایضاً در مورد درستی اشغال سفارت آمریکا و به گروگان گرفتن کارکنان آن‌ که منجر ‌به وجود آمدن پدیده «آمریکاستیزی » شد که تا به امروز از محل منافع ملی‌مان برای آن هزینه کرده‌ایم. شاید اگر در تمامی این موارد و موارد دیگر مسئولین اجازه می‌دادند که در کنار نظر رسمی، دیگران هم می‌توانستند اظهارنظر بنمایند کشور و منافع ملی‌مان هزینه کمتری متحمل می‌شدند.

جناب آقای رئیس‌جمهور، امروز هم اگر پاسخی به پرسش‌های متعددی که در خصوص هسته‌ای مطرح‌شده‌اند، ازجمله این پرسش مبنایی پیرامون «هزینه – فایده » آن، اینکه در مقابل هزینه‌های مستقیم و چندین برابر آن هزینه‌های غیرمستقیمی که ظرف ۱۲ سال گذشته برای فعالیت‌های هسته‌ای‌مان متحمل شده‌ایم دستاورد آن برای کشور کدام بوده، پاسخ‌هایی فراهم نشود، نه این سؤالات و ابهامات محو می‌شوند و نه فراموش؛ و نه صدور مصوبه شورای عالی امنیت ملی باعث می‌شود تا این پرسش‌ها را کان‌لم‌یکن بسازد. اجازه ندهید رویکرد اشتباه دولت گذشته مجدداً حاکم شود و هسته‌ای باز به‌صورت یک بت بزرگ درآید که به‌جز تقدیس و پرستش امر دیگری در مورد آن جایز تلقی نشود. حضورتیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا در سنا و کنگره آن کشور و ساعت‌ها بحث و گفتگوی جدی، صریح و علنی با مخالفان توافق به‌صورت زنده در برابر دیدگان میلیون‌ها نفر در اطراف‌واکناف دنیا، کدام لطمه را بر منافع ملی آن کشور وارد نمود؟ کدام اسرار نظامی، اطلاعاتی و امنیتی آمریکا را در اختیار دشمنان آن کشور قرارداد؟

ایام به کام باد

صادق زیباکلام