اسد طرح روسیه را پذیرفت طرح ایران را نه

منبع: الشرق الاوسط / تحریریه سایت دیپلماسی ایرانی، تهران

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه روز جمعه صحبت از آمادگی بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه برای انجام انتخابات پارلمانی زودهنگام در سوریه و تقسیم قدرت با «مخالفان سازنده» زد. در عین حال خیلی ساده باید گفت بشار اسد طرح اصلاح شده ایران را رسما رد کرده است، به این ترتیب به نظر می رسد بحران سوریه می رود به خانه اول خود، از لحاظ دیپلماتیک، باز گردد، یعنی عقب گردی روشن.

پیشنهاد تقسیم قدرت از ابتدای آغاز ناآرامی های سوریه مطرح بوده است، اسد و متحدانش به اشکال مختلف آن را مطرح کردند اما بدون این که اراده ای برای برگزاری آن وجود داشته باشد و در این رابطه مصداقی را مطرح کنند. هر بار هم مشخص بود سنگ اندازی ای در این راه می شود تا این که بحران به وضعیت خرابی و ویرانی فعلی رسید، فجایع انسانی یکی پس از دیگری رخ دادند، حادثه کودک غرق شده سوری اولین در نوع خود نبود که تصویر آن دنیا را تکان داد و قطعا آخرین آن هم نخواهد بود، مادامی که فجایع سوریه همچنان ادامه یابند و بحران پایان نگیرد، باز هم از این دست تصاویر خواهیم دید.

بسیاری معتقدند که موافقت اسد با پیشنهاد برگزاری انتخابات زودهنگام مجلس و تقسیم قدرت با مخالفان چندان جدی نیست، منتقدان می گویند اسد بازی تازه ای را برای حفظ قدرت آغاز کرده و در این راه بر امیدهای پیچیده ای که تا کنون به روس ها داشته حساب کرده است. قطعا این بار ایران مقصر نخواهد بود، چرا که این بار بشار اسد رسما می گوید موافق تقسیم قدرت مطابق با معادله روس ها است و چندان توجهی به اراده و خواسته ایرانی ها که روشن است می خواهند اقدامی جدی برای پایان دادن به بحران سوریه انجام دهند، ندارد. بشار اسد تلاش دارد بیش از ایران روس ها را راضی کند، به ویژه شخص پوتین، مبادا که حمایت خود را از او متوقف کنند.

آن چه در این جا مهم و بلکه مهم تر از همه است، این است که اسد طرح ایرانی ها را رد کرد در حالی که با طرح روس ها موافقت کرد برای این که راه حل پیشنهادی آنها به حفظ او در قدرت بیش از پیشنهاد ایرانی ها کمک می کند. به این ترتیب اسد گمان می کند به پشتوانه روس ها می تواند جهان عرب و جامعه جهانی را راضی کند که باید در قدرت بماند و پایه های قدرت خود را بازسازی کند.

شاید یکی از دلایلی که بشار اسد بیش از ایران متوجه روسیه شده و روی حمایت آنها حساب کرده، پرونده های بسیاری است که ایران با آنها درگیر است، بحران لبنان، بحران سیاسی در عراق، و تحولات یمن به اندازه کافی سر ایران را شلوغ کرده است. اگر چه ایران درگیر سوریه نیز بوده و بیشترین انرژی و سرمایه گذاری خود را در این کشور صرف کرده است. ایرانی ها در میان متحدان بشار اسد بیشترین حمایت را از او کردند و بیش از همه تلاش کردند او در قدرت حفظ شود.

برای همین اسد تلاش می کند، از لحاظ سیاسی، روس ها را در کنار خود حفظ کند. در حالی که بشار اسد آخرین مصاحبه طولانی اخیرش را انجام می داد، اردوغان، این دوست و رفیق سابق اسد دست دوستی به سوی اسرائیل دراز کرد و قصه مذاکراتش با این رژیم را از سر گرفت!

روشن است که اسد اکنون با تقسیم قدرت با مخالفان بر اساس بازی روس ها موافقت کرده چرا که روس ها پذیرفته اند باید او در قدرت بماند، برای این که فکر می کنند اوست که می تواند اهداف بزرگ تر آنها را تحقق بخشد. شاید بتوان گفت اسد آن قدر مقاومت کرد و از تسلیم قدرت کوتاه نیامد تا روس ها مجبور شدند خود کوتاه بیایند. اسد وارد بازی تقسیم قدرت نخواهد شد، این روس ها هستند که باید با اسد کنار بیایند و به او امتیاز بدهند. اسد در قدرت می ماند، صحبت از تقسیم قدرت هم مانور سیاسی ای بیش نیست، حتی اگر فردا مسکو صحبت از جایگاه تشریفاتی بزند.