راه حل ظریف برای خروج از بحران سوریه

بیروت – ایرنا – محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مقاله‌ای که در روزنامه لبنانی السفیر منتشر شده، راه حلی را برای خروج از بحران سوریه پیشنهاد کرده است.

به گزارش ایرنا، ظریف در این مقاله تصریح کرده است: بحران سوریه بعداز تحولات اخیر و بعداز دو نشست وین (۱و ۲) وارد مسیری جدید شده و برای نخستین بار بارقه‌های امید هرچند ضعیف برای پایان یکی از بزرگ‌ترین فاجعه‌های بشری در دوره معاصر در افق پدیدار شده است.
ادامه مقاله وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر است:

در پیدایش این مسیر جدید، به نظر می‌رسد توجه به نکاتی به عنوان یک چارچوب که جمهوری اسلامی ایران از خلال آن‌ها به بحران سوریه و راه‌های خروج از این بحران می‌نگرد، ضروری است.

۱- سیاست جمهوری اسلامی ایران از ابتدای بحران سوریه بر سه اصل استوار بوده است:

الف) احترام به مطالبات و اراده ملت سوریه در تعیین سرنوشت، مدیریت، تعدیل و اصلاح امور مربوط به خود به دست خود

ب) مخالفت با مداخله خارجی و تحمیل تمایل‌های بازیگران خارجی بر حکومت و ملتی مستقل

ج) مخالفت با استفاده از تروریسم به عنوان ابزاری برای رسیدن به اهداف سیاسی در درگیری‌های داخلی کشور‌ها

۲- بر اساس این اصول سه گانه، ایران همواره تاکید کرده است که بحران سوریه راه حل نظامی ندارد و تنها راه خروج از وضعیت موجود، راه حل سیاسی مورد توافق و مبتنی بر گفت‌و‌گوی سوری – سوری بین دولت و مخالفانی است که ضد تروریسم هستند.

در این زمینه، باید به توهم بازیگرانی در خصوص موفقیت راه حل نظامی از طریق انعقاد معامله‌های نظامی هنگفت پایان داد و آن‌ها باید درک کنند که پرداخت درصد کمی ازهزینه‌های سنگین برای خرید سلاح از شرکت‌های غربی به منظور توسعه اقتصاد کشور‌ها و جوامع اسلامی می‌تواند به خشک شدن یکی از ریشه‌های اصلی تروریسم و خشونت منجر شود.

۳- طولانی شدن بحران سوریه و اوضاع دردناک وغم انگیزی که این کشور اکنون سپری می‌کند در کنار شرایط نامساعد داخلی، محصول مداخله گسترده خارجی و سیاست‌هایی است که به خشونت، افراط گرایی و تروریسم به عنوان ابزارهایی برای تسویه حساب با دولت و مردم سوریه تکیه دارد.

متاسفانه برخی حکومت‌ها همچنان نه تنها داعش و جبهه النصره و دیگر گروه‌های تروریستی تکفیری با اشکال قدیم و جدید را خطری عمومی نمی‌دانند بلکه آن‌ها را عنصری برای پیشبرد آمال و مطالبات منطقه‌ای خود می‌دانند.

ارتباط دادن مبارزه جدی و همه جانبه با تروریسم تکفیری با تعیین سرنوشت سیاسی در سوریه، نشانه و مصداقی برای این راهبرد خطرناک است که در منطقه و جهان پیگیری می‌شود.

این در حالی است که گروه‌های تکفیری بار‌ها وبار‌ها با اجرای نیت‌های شوم خود نشان داده‌اند حتی به همپیمانان گذشته و کنونی خود هم رحم نمی‌کنند و متاسفانه حامیان این گروه‌ها تاکنون این حقیقت را درک نکرده‌اند.

۴- کشورهایی که فاقد ساده‌ترین زیر ساخت‌ها و اصول دموکراسی مانند قانون اساسی و انتخابات آزاد هستند، به بهانه حمایت از مطالبه ملت سوریه برای دستیابی به دموکراسی درصدد تحمیل شروط غیرعملی و غیرقابل پذیرش بر این ملت هستند.

این روند به طورعملی مانع دستیابی به راه حل سیاسی و ادامه جنگ در طول چهار سال گذشته در سوریه و به توسعه خشونت و تروریسم در منطقه وجهان منجر شده است.

انتظار آن‌ها برای دستیابی به یک پیروزی فوری نظامی تنها موجب گسترش و ادامه بحران در سوریه شده است.

۵- ترسیم مسیربرای پایان دادن به بحران سوریه، نیازمند شناخت ریشه‌های بروز و ظهور این بحران و ادامه آن است.

بر این اساس، معتقدیم که هر شکلی از اشکال حل بحران سوریه باید بر اصول زیر استوار باشد:

الف) حل بحران سوریه تنها از طریق اراده و رای ملت سوریه ممکن است و هیچ یک از بازیگران خارجی حق ندارند به نام این ملت سخن بگویند.
ملت سوریه، ملتی آزاد و مستقل است و به وصی و قیم نیازندارد زیرا زمان قیمومیت بر ملت‌ها گذشته است.

ب) گام نخست در مسیر حل بحران سوریه، برقراری آتش بس فوری و پایان دادن به خونریزی، هماهنگی همه جانبه بین المللی برای مبارزه با تروریسم و افراط گرایی است و این گام شرایط را برای برداشتن گام‌های موازی بعدی هموار می‌کند.

ج) بازیگران خارجی به جای تلاش برای مداخله و تحمیل دیکته‌های خود، باید ضمن رویارویی بدون پیش شرط علیه گروه‌های تروریستی تکفیری شناخته شده، به حکومت و مخالفان سوری کمک کنند تا فرآیند گفت‌و‌گوی سوری – سوری را شروع کنند و گام‌های نخستین را برای توافق سیاسی با هدف تحقق آشتی ملی و حرکت به سوی خروج از بحران کنونی با توسل به آرا و افکارعمومی ملت سوریه بردارند.

د) همه بازیگران و شرکای در فرآیند پایان دادن به بحران سوریه، باید به سیاست‌های عقیم و بی‌تاثیرمبتنی برسوء استفاده از تروریسم، تقسیم تروریسم به خوب و بد پایان دهند و همه انواع تروریسم را منفور بدانند.

بازیگرانی که پول‌هایی هنگفت هزینه و از گروه‌های تروریستی حمایت و با اقدامات و سیاست‌های خود سوریه، منطقه وجهان را وارد مرحله بی‌ثباتی و ناامنی کرده‌اند باید به این سیاست‌های خود در این زمینه پایان دهند.

اولویت کنونی این است که از خرید نفتی که داعش می‌فروشد، خودداری و از نقل و انتقال حواله‌های مالی به این گروه تروریستی جلوگیری کنند و مانع ورود تروریست‌های بیگانه و خارجی به منطقه شوند.
۶- رویارویی یکپارچه و منسجم علیه تروریسم به موازات پیشرفت در فرآیند گفت‌و‌گو و توافق سیاسی سوری – سوری می‌تواند راه خروج از وضعیت بحرانی کنونی و پایان دادن به این تراژدی بزرگ و دردناک را هموار کند.

۷- اگرچه در مبارزه موثر و دراز مدت با تروریسم نمی‌توان از اقدامات ضروری نظامی و امنیتی اجتناب کرد، اما این مبارزه به راهکارهای همه جانبه وعمیق اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نیاز دارد.

اگر این راهکار‌ها نادیده گرفته شوند و مورد اهتمام قرار نگیرند، راه حل‌های نظامی و حتی سیاسی موقتی وغیردایم خواهند بود.

۸ - در این چارچوب، باید جلوی اسلام هراسی و اهانت به مقدسات اسلامی در غرب که زمینه به حاشیه راندن جوامع اسلامی را فراهم می‌کند، گرفته شود.
همزمان باید به ترویج مبانی و اصول فرهنگ و اندیشه تکفیری که برای آن مبالغ هنگفتی پول در سراسر جهان به نام دین اسلام هزینه می‌شود، خاتمه داده شود.

۹- در کوتاه مدت و برای رسیدن به راه حل سیاسی، ضروری است که باید برای تامین نیازهای فوری پناهجویان در خارج و آوارگان در داخل سوریه اقدام کرد و این ضرورتی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.