مزه‌پرانی در انزوا! بابک داد

جیبوتی کشوری کوچک اما ژئوپلتیک و یک ساحل امن در تنگه باب‌المندب و شاهراه آبی است. جیبوتی و یمن در دو سوی این تنگهٔ استراتژیک آبی قرار گرفته‌اند. در همین جیبوتی کوچک (که به زعم حسین شریعتمداری، دیپلمات‌هایش باید با ذره‌بین کشورشان را روی نقشه پیدا کنند) آمریکا و غرب چند پایگاه نظامی استراتژیک ساخته‌اند تا امنیت دریایی این شاهراه آبی تأمین باشد

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

تحقیرکنندگان جیبوتی به «انزوای کشتیرانی ایران» فکر کرده‌اند؟!

خیلی از مردم عادی، شاید اولین بار نام کشور جیبوتی را چند ماه قبل و در هنگامه جنگ یمن و ممنوعیت پهلوگیری کشتی ایرانی به یمن شنیده باشند. آن زمانی که کشتی‌های جمهوری اسلامی که ادعا می‌شد حامل کمکهای غذایی و دارویی برای مردم یمن هستند، با اخطار ناوهای جنگی کشورهای چندملیتی نتوانستند در ساحل یمن پهلو بگیرند و به آن طرف تنگه باب‌المندب هدایت شدند و در بنادر کشور جیبوتی پهلو گرفتند‌. جیبوتی کشوری کوچک اما ژئوپلتیک و یک ساحل امن در آن تنگه و شاهراه آبی است. جیبوتی و یمن در دو سوی این تنگهٔ استراتژیک آبی قرار گرفته‌اند. در همین جیبوتی کوچک (که به زعم حسین شریعتمداری، دیپلمات‌هایش باید با ذره‌بین کشورشان را روی نقشه پیدا کنند) آمریکا و غرب چند پایگاه نظامی استراتژیک ساخته‌اند تا امنیت دریایی این شاهراه آبی تأمین باشد. زیرا امنیت دریای سرخ و مدیترانه و نهایتا کانال‌سوئز و مصر و آبهای شرق اروپا از همین تنگه مهم آبی تأمین می‌شود.

نفتکش‌ها یا‌ کشتی‌های ایران به مقصد مدیترانه برای عبور از باب‌المندب، به دوستی و حمایت امنیتی پایگاههای دفاعی جیبوتی دلگرم بوده‌اند. بخصوص اینکه پایگاههای دفاعی که اخیراً در آن کشور تجیز شده، بارها توانسته‌اند دزدان دریایی را از این تنگه و اطراف آن دور کنند. اینک در نبود ثبات در یمن و قطع رابطه با جیبوتی، زیان بزرگی به تأمین امنیت کشتیرانی دولتی و بخش غیر‌دولتی ایران وارد خواهد شد.

حال از آقای نوبخت سخنگوی دولت تا کیهان و دیگران که درباره کم‌اهمیتی جیبوتی و فقر مردمانش، از کم‌جمعیتی و مساحت کوچک این کشور مسلمان جوک و طنز می‌سازند و خوشمزگی صادر می‌کنند، باید پرسید آیا نقشه آبی دنیا را هم دیده‌اید؟ و آیا از این واقعیت خبر دارید که ساحل وسیع جیبوتی، تنها «ساحل‌امن» در تنگه باب‌المندب برای تردد کشتیرانی ایران به سوی مدیترانه است؟! در دریانوردی وجود «ساحل‌امن» اهمیت فراوانی دارد و جیبوتی، با داشتن چندین پایگاه نظامی آمریکایی و اروپایی در خاک خود، در سالهای اخیر توانسته به ساحلی‌امن برای دریانوردی جهان در شاهراه آبی باب‌المندب تبدیل شود.

از دیرباز، صادرات و واردات ایران برای برخی از اجناس و کالاهای «سبک و ارزشمند» از همین مسیر، یعنی از طریق باب‌المندب به آبهای مدیترانه‌ای و شرق اروپا انجام می‌شود و همچنین کشتی‌های سبک‌تر، از دریای‌سرخ و کانال سوئز به آن سوی اقیانوس می‌رفتند. اینک بدون روابط دیپلماتیک با جیبوتی و در شرایط ناپایدار یمن، اگرچه شاهراه باب‌المندب برای کشتی‌های ایرانی «مسدود» نمی‌شود، (چون این مغایر قوانین بین‌المللی است) اما قطعاً دریانوردی ایران با ریسک و خطرات بیشتری مواجه خواهد شد. بدون داشتن دوستانی در «سواحل‌امن» کشتیرانی در پهنه دریاها و اقیانوس‌ها، کار دشواری است. این را اهل فن و دریایی‌ها بهتر لمس می‌کنند.

امروز همچنین خبر رسید که کشور سومالی هم بعد از سودان و جیبوتی، روابط خود را با جمهوری‌اسلامی قطع کرده است. اکنون دریای سرخ که در دو سو، به خاک عربستان و سودان متصل است به یک گذرگاه «بی‌ساحل» برای کشتی‌های ایرانی تبدیل می‌شود‌. زیرا هر دو کشور در حالت قطع رابطه با ایران، از ارائه هر کمکی به کشتی‌ها و لنج‌های ایرانی خودداری خواهند کرد‌. اینها بخش تازه‌تر و البته بخش کمی از نتیجه حمله سازماندهی‌شدهٔ نیروهای بسیجی به سفارت عربستان است.

اینک برای عبور کشتی‌های سبک و عبور کالاهای کم‌حجم و ارزشمند، چهار کشور عربستان در این‌سو و کشورهای سومالی و جیبوتی و سودان در آن سو با ایران در قطع رابطه‌اند و یمن هم وضع ناپایدار و بی‌ثباتی دارد. «تنهایی» در این مسیر دریایی طولانی و وسیع و پرخطر را ناخداها و کاپیتان کشتی‌ها مثل یک کابوس چند‌هفته‌ای و حتی چندماهه باید سپری کنند. وگرنه باید با ریسک‌پذیری بالا، دور قاره آفریقا را دور بزنند و اگر از گزند دزدان دریایی در امان ماندند، با پرداخت «چندبرابر هزینه» حمل‌و‌نقل دریایی کالاهای مورد نیاز کشورمان را وارد و یا صادر کنیم. این یعنی ریسک و هزینه چند برابری برای کشتیرانی دولتی و خصوصی ایران! و تنها یکی از نتیجه‌های حمله نیروهای خودجوش (!) و بسیجی به سفارت و کنسولگری کشور عربستان است که تا مدتها دامان اقتصاد و صنعت دریایی ایران را رها نخواهد کرد.‌

اما روی این نوشته درباره تمسخر و تحقیر کشور کوچک و امن جیبوتی بود که در کیهان، آن را بخاطر «فقر مردمانش» تحقیر کردند. کیهان در خبری مجعول ادعا کرد: وقتی کشتی کمکهای انسان‌دوستانه(!) ایران برای یمن مجبور شد در جیبوتی پهلو بگیرد، «مردم گرسنه جیبوتی» غذاهای ارسالی را از کشتی ایرانی ربودند و آنها را خوردند! جالب اینکه این روزنامه ارگان بیت رهبری است که ادعا دارد هدف جمهوری ‌اسلامی؛ نجات و عزت همه «مستضعفان عالم» است! و چنین به فقر ملتی می‌خندد.

دنیای امروز، دنیای محاسبات روی نقشه است. دنیای ارتباطات چندجانبه بر مبنای منافع و واقعیت‌هاست، و نه دنیای شعارهای ادعایی و گنده‌گویی‌های پوچ و ساختن جوک‌های مشمئزکننده نژادی. کشورها ممکن است کوچک و یا بزرگ باشند، تصمیمات درست و نادرستی بگیرند، اما تحقیر و کم‌ شمردن نقش آنها در ظواهری مثل مساحت و جمعیت، غیرعاقلانه است و شاید فقط برای مدت ناچیزی التیام‌بخش باشد!

صنعت صادرات دریایی و کشتیرانی ایران، بعد از تحریم‌ها اکنون به «انزوا» و غربت دچار شده و این‌همه، هنر بی‌لیاقتی و سوءمدیریت «مقامات مزه‌پران» کشور ماست!

ــــــــــــــــــ

وبلاگ فرصت نوشتن
http://www.babakdad.blogspot.com

فیس‌بوک بابک‌داد
http://Facebook.com/babakdad.Page