"زلزله‌ای که ده‌نمکی می‌بیند، سپاه نه"

مرتضی کاظمیان - رادیو زمانه

تنها ده روز پس از اعلام نتایج دو انتخابات مجلس و خبرگان رهبری، سپاه پاسداران از آزمایش موشک‌های بالستیک خبر داد؛ موشک‌هایی با برد ۲۰۰۰ کیلومتر که می‌توانند اسراییل را هدف قرار دهند. به دشواری می‌توان میان رزمایش موشکی تحریک‌آمیز سپاه و آزمایش ماجراجویانه‌ موشک‌های بالستیک، با رویکردهای بین‌المللی و توأم با تعامل دولت روحانی و نیز نتایج دو انتخابات اخیر، پیوندی قائل نشد. گفته‌اند که روی این موشک‌ها به زبان عبری نوشته شده است: «اسراییل باید از صفحه روزگار محو شود»

بخش تندرو و صلح‌ستیز و گفت‌وگو گریز سپاه پاسداران، آشکارا تلاش می‌کند چه در عرصه‌ جهانی و چه در عرصه‌ ملی، جلوه‌گری و پیام متفاوت صادر کند.

جریان سیاسی ـ امنیتی حاکم بر سپاه از یک‌طرف در مقام امتیازگیری از دولت‌های غربی (به‌ویژه آمریکا) و نیز دولت روحانی است؛ و از طرف دیگر به داخل و خارج پیغام می‌فرستد که دولت سایه و پنهان است و راهبردهای ویژه و افق‌های مطلوب خویش را تعقیب می‌کند.

جریان سیاسی ـ امنیتی حاکم بر سپاه در حالی بی‌اعتنا به واقعیت‌های اجتماعی و خواسته‌های اکثریت شهروندان ایران، تحقق چشم‌اندازهای موردنظر و برنامه‌های سیاسی ـ ایدئولوژیک خود را در دستور کار قرار داده که از درون اردوگاه اصول‌گرایان و اقتدارطلبان، صدای اعتراف به واقعیت‌های تلخ بلندتر از پیش به گوش می‌رسد. یکی از این ارزیابی‌های متفاوت و قابل تأمل از آن مسعود ده‌نمکی، عضو سابق انصار حزب‌الله است.

فساد سیستمی؛ ده‌نمکی هم اذعان می‌کند

مسعود ده نمکی، از فعالان مشهور “انصار حزب‌الله” و از مخالفان شاخص اصلاح‌طلبی نیاز به معرفی زیاد ندارد. فعالیت‌های تشکیلاتی و مطبوعاتی و اقدامات خیابانی او و همفکرانش علیه فعالان سیاسی و فرهنگی خارج از حکومت و دگراندیشان در دهه ۷۰ به‌قدر لازم معروف است. از حمله به کتاب‌فروشی و سینما گرفته تا برهم زدن جلسات سخنرانی “غیرخودی”ها در دانشگاه‌ها و حتی خانه‌ها، و نیز حمله به کوی دانشگاه، در کارنامه‌‌ ده‌نمکی ـ مستقیم و غیرمستقیم ـ ثبت و ضبط است.

ده‌نمکی اما از کنش‌ در خیابان به سمت فعالیت در مطبوعات رفت؛ و بعدتر پا به حوزه سینما گذاشت. هرچند نگاه او تفاوت معناداری را بروز ندارد؛ چنان‌که در پاییز ۱۳۸۷ رهبر جمهوری اسلامی خطاب به او گفت: «شما چه آن زمان که نشریه شلمچه را چاپ می‌کردید و یا با موتورسیکلت در خیابان‌ها می‌رفتید، و چه الان که فیلم می‌سازید، برای من هیچ فرقی نکرده‌اید؛ همان مسعود ده‌نمکی انقلابی و متعهد هستید.»

ده‌نمکی با کارنامه‌ای آکنده از مخالفت با اصلاحات، و همدلی با رویکردهای اقتدارگرایانه در حاکمیت، اینک ـ و پس از دو انتخابات اخیر ـ در اظهارنظری قابل تأمل به انتقاد از اصول‌گرایان برخاسته و از جمله گفته است: «حالا که در تهران پیش‌لرزه سیاسی را احساس کرده‌اند دارند توپ را می‌اندازند در زمین تلگرام و باور نمی‌کنند ظهور طبقه جدید با مختصات جدید و مطالبات جدید، معلول تناقضات رفتاری در حکومت‌داری بوده…»

کسی که زمانی به توجیه قتل‌های زنجیره‌ای بر می‌خاست و از مخالفان مشهور تغییرات اجتماعی و اصلاح‌طلبی بود، حالا تصریح می‌کند: «عقلای قوم باید بپذیرند این رأی‌ها واکنشی و معلول چیزهای دیگری است؛ چه اول شدن فائزه هاشمی در تهران در مجلس پنجم، و چه رأی خاتمی در دوم خرداد و چه رأی احمدی‌نژاد و چه امروز.»

ده‌نمکی در سخنانش از «بحران‌های اجتماعی و فرهنگی»، «فروپاشی اخلاقیات» و «فساد سیستمی» گفته و به «آمار ۱۰ میلیون معتاد و ۱۴ میلیون پرونده قضایی در سال، و آمار وحشتناک طلاق» اشاره کرده، و پرسیده است: «کدام عقل سلیمی می‌پذیرد همه اینها تقصیر بیگانه است؟»

او از «زلزله‌ در راه» گفته و این‌که «نتیجه انتخابات در تهران یک نشانه است، چون کلان‌شهرها دارند به تهران‌های کوچک تبدیل می‌شوند.»
سپاه؛ موشک بجای مشارکت سیاسی و صلح

صرف‌نظر از این‌که عضو سابق انصار حزب‌الله با چه نقطه‌عزیمت تحلیلی به آسیب‌شناسی و نقد وضع موجود می‌پردازد؛ و مستقل از این‌که وضع مطلوب او چیست و راهبرد و چشم‌انداز مورد نظرش کدام؛ یک وجه مهم سخنان ده‌نمکی، اذعان او به واقعیت‌های اسف‌بار و ریشه‌داری است که گریبان حکومت و ملت ایران ـ هر دو ـ را گرفته است.

در متن این بحران‌ها ـ که یا از سوی اقتدارگرایان مورد انکار قرار می‌گیرد و یا به عامل خارجی (دشمن) حواله می‌شود ـ رفتارهای ماجراجویانه و هزینه‌کردهای نجومی سپاه معنادارتر و اسف‌بارتر می‌شود. آنجا که جانشین فرمانده سپاه از تهیه و انبار صدها هزار موشک در «تونل‌های عظیم زیرزمینی» در دل کوه خبر می‌دهد؛ یا فرمانده هوافضای سپاه تاکید می‌کند که سپاه حتی به قیمت «فقر مردم»، توان موشکی خود را افزایش خواهد داد؛ و فرمانده کل سپاه نیز با اشاره به «سیلو»های موشک در اختیار، «امنیت» را «مهم‌ترین موضوع و اولویت اول در نظام» مبتنی شده بر ولایت مطلقه فقیه، توصیف می‌کند.

جریان امنیتی حاکم بر سپاه بی‌اعتنا به خواست اکثریت مردم ایران، و بدون توجه به فقر و بیکاری و رکود تولید و کاهش بهای نفت و درآمدهای دولت، و نیز بدون ارزیابی پیامدهای بس پرهزینه‌ ماجراجویی‌های موشکی و رزمایش‌های تحریک‌آمیز در صحنه‌ جهانی، بر طبل خودکامگی و اقتدارگرایی و ستیزه‌جویی می‌کوبد، و علیه گفت‌وگو و مصالحه ـ چه در داخل کشور و چه در جهان ـ جهت‌گیری می‌کند و می‌کوشد.

اقتدارگرایان صلح‌گریز حاکم بر سپاه و همسو با رهبر جمهوری اسلامی، بجای تکیه بر مشارکت فعال لایه‌های اجتماعی و تأمین لوازم سیاسی و اقتصادی و اجتماعی آن، به بازدارندگی مبتنی بر تولید موشک آویخته‌اند.

سال ۱۳۸۸ و در جریان مناظره‌های مشهور انتخابات ریاست جمهوری، شیخ مهدی کروبی در مقام نقد گزارش‌های احمدی‌نژاد، تاکید کرد که گرانی و تورم را «ننجون» او نیز فهمیده، اما احمدی‌نژاد تکذیب و تحریف می‌کند. بر همین سیاق شاید بتوان گفت که اوضاع بحرانی اقتصاد ایران و فساد سیستمی و آسیب‌های اجتماعی هولناک را حتی ده‌نمکی نیز دریافته، اما جریان امنیتی ـ نظامی همسو و گرداگرد رهبری و حاکم بر سپاه، هنوز متوجه نشده، یا آن‌که فدای پروژه‌ها و منافع خود کرده است.