کتابی درباره مذاکره مخفیانه ایران و آمریکا قبل از دولت روحانی

مقاله ای از دیوید ایگنیشس در روزنامه واشنگتن پست

صدای آمریکا - مارک لندلر، خبرنگار نیویورک تایمز در کاخ سفید، در کتاب "آلتر ایگوز" به مذاکرات مخفی آمریکا با ایران پیش از قدرت گرفتن دولت روحانی می پردازد که هیلاری کلینتون، کاندیدای دموکرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در آن نقشی حیاتی ایفا کرد.

کتاب برای نخستین بار تصویری کامل از مذاکرات پنهانی اردیبهشت ۱۳۸۸ ارائه می دهد. چهار ماه پس از آغاز ریاست جمهوری باراک اوباما، دنیس راس، مشاور کلینتون، با یک عمانی ۵۱ ساله به نام سالم بن ناصر الاسماعیلی در وزارت خارجه آمریکا ملاقات می کند.

اسماعیلی در آن دیدار ضمن طرح پیشنهاد ایران برای مذاکره با آمریکا به دولت اوباما اطمینان می دهد که می تواند ایرانی ها را در عمان به میز مذاکرات پنهانی بیاورد.

پرزیدنت اوباما پیشتر نامه ای محرمانه برای آیت الله خامنه ای فرستاده بود.

اندکی بعد سرکوب خشونت بار "جنبش سبز" در ایران رخ داد. منتقدان می گفتند تمایل اوباما به گشایش روابط یا ایران باعث شد آمریکا واکنش محکمی به پیروزی متقلبانه محمود احمدی نژاد در انتخابات نشان ندهد.

کتاب "آلتر ایگوز" همچنین به میانجیگری پنهانی عمان توسط اسماعیلی برای آزادی سه کوهنورد آمریکایی زندانی در ایران می پردازد که تیر ماه ۸۸ بازداشت شده بودند.

کلینتون کمی پس از سفر دنیس راس به عمان در آذر ۸۹، گفتگوهای جامعی را با سلطان عمان در دی ماه ۸۹ آغاز می کند. مذاکرات مخفی مفصل تر چند ماه بعد توسط بیل برنز و جیک سالیوان، قائم مقام و مشاور ارشد کلینتون، ادامه پیدا می کند. یک سال بعد با حضور جان کری در مقام وزیر خارجه آمریکا و قدرت گرفتن دولت روحانی قطار مذاکرات سرعت می گیرد.

جان کری در زمان حضورش در سنای آمریکا نقش مهمی در مذاکرات پنهانی ایفا کرد و با ارسال پیامی سرنوشت ساز به ایرانیان از طریق اسماعیلی بر پذیرش غنی سازی از سوی آمریکا تاکید گذاشت. روایت لندلر نشان می دهد که کلینتون و مشاوران اش در وزارت خارجه در آن زمان با وجود احتیاط کاری های اولیه زود درگیر مذاکرات با ایران شدند.

در کمپین انتخاباتی آمریکا که دونالد ترامپ اغلب مدافع رویکردهای پر سر و صدا و بی محتوا است این ماجرا یادآور این است که دستاوردهای مهم عموما از راه های غریب و نامرئی حاصل می شود که در این مورد دولت اوباما گاهی در پی محو کردن آن بود.

جیک سالیوان در ایمیلی توضیح می دهد که هر چند کلینتون ابتدا نسبت به تماس ها از طریق عمان تردید داشت اما در نهایت روشن شد که آن کانال تماس مهم بود.

کتاب لندلر همچنین به کارزار رسانه ای دولت اوباما توسط بن رودز، مشاور ارشد اوباما، می پردازد. رودز تلاش داشت نشان دهد مذاکرات با ایران با دولت میانه رو روحانی انجام گرفته است نه دولت قبلی. حذف بخشی از کنفرانس خبری وزارت خارجه آمریکا در آذر ۹۲ در همین راستا صورت گرفته بود.

توافق هسته ای ایران (برجام) باید بیش از پیش در کارزار انتخاباتی آمریکا مورد توجه قرار بگیرد.

درست است که کری و اوباما برجام را به انجام رساندند ولی کلینتون آن را آغاز کرد. ترامپ باید توضیح دهد که چرا جهان بدون این توافق امن تر خواهد بود و او چگونه با مذاکره توافق بهتری به دست خواهد آورد. دولت اوباما هم باید توضیح دهد چرا بر سر این توافق تاریخی دست به پنهان کاری زد.

-----------------------------------------------------------
* برگردان فارسی این مقاله تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.