"آگهی مرگ يك مرده "

روزنامه شرق زنده یا مرده‌اش ٦٨‌ساله است، سرکرده مجاهدین همراه اعضای گروهک و اندیشه‌شان سال‌هاست مرده‌اند، «مسعود رجوی» ٣٧ سال پیش، همان زمانی که وارد سالن بزرگ دانشگاه صنعتی شریف می‌شد تا جهان را برای شنوندگانش «تبیین» کند، همان زمان که با پوشه‌ای زیر بغل و در میان صدای تشویق حاضران و فریاد‌های زنده‌باد روی صندلی سخنران می‌نشست، مرده بود. ٣٠ خرداد ٦٠ با اعلام جنگ مسلحانه علیه جمهوری اسلامی و آغاز ترور مسئولان کشور و مردم بی‌گناه، آخرین میخ را به تابوت خود کوبید و چند ماه بعد از ایران فرار كرد و به فرانسه رفت.

چند سال بعد با اخراج از فرانسه همراه تعدادی از اعضاي گروهکش در ١٧ خرداد ١٣٦٥ وارد بغداد شد؛ بعد از استقرار در عراق و کسب حمايت همه‌جانبه از سوي صدام، رسما دوشادوش ارتش متجاوز به وطن خود قرار گرفت. از اين تاريخ به بعد رجوي و گروهش به‌طور كامل در اختيار دستگاه اطلاعاتي عراق قرار گرفتند و با همکاری با دشمنی که در مرزهای غرب و جنوب علیه مردم ایران می‌جنگید، خود را در اعماق ذهن مردم ایران دفن کردند.

اواخر سال ٥٨ و اوایل ٥٩ رجوی ٣١‌ساله به دانشگاه صنعتی شریف می‌رفت تا جهان را از نگاه خود برای هواداران تبیین کند، جهانی که او در این کلاس‌ها ساخت، مختص انسان‌هایی مرده بود؛ انسان‌هایی که فردیت و انسانیت خود را فدای گروهک و حزب و به قول رجوی اجتماع می‌کردند. ایدئولوژی فردستیزانه مجاهدین خلق در گذر سال‌ها، بیش از همه به خود آنها ضربه زد، ایدئولوژی‌ای که انسان‌ها و جان آنها را در راه هدف، هیچ می‌انگاشت، انسان‌ها مهره‌هایی برای پیشبرد ماشین عظیم تاریخی بودند که رهبر حزب برای آینده آن نقشه کشیده بود.

اكنون رئیس سابق سازمان اطلاعات عربستان اطلاعیه مرگ این مردِ مرده را منتشر کرده است. روز شنبه ١٩ تیر، «ترکی فیصل» با حضور در همایش سالانه مجاهدین در پاریس، از مرگ مسعود رجوی سرکرده سابق این گروهک خبر داد. فیصل در گفته‌هایش به زبان عربی، از مسعود رجوی با عنوان «مرحوم» یاد کرد؛ اگر‌چه سخنگوی این سازمان تروريستي، بلافاصله اعلام کرد از گفته‌های روز شنبه ترکی فیصل، شاهزاده سعودی، سوءتعبیر و نتیجه‌گيری نادرست شده است!

مسعود رجوی سال‌هاست که در انظار عمومی ظاهر نشده؛ از فروردین ١٣٨٢ یعنی درست از زمان حمله آمریکا و هم‌پیمانانش به عراق تاکنون، هیچ فیلم یا عکسی از او ثبت نشده است. همین موضوع سبب شد پیش از این نیز بسیاری به این نتیجه برسند که رجوی در حمله جنگنده‌های آمریکایی به اردوگاه اشرف، در خلال حمله علیه صدام، به‌همراه ٢٠ نفر دیگر از اعضای این گروهک مرده است.

٢١ فروردین ١٣٨٨ هفته‌نامه «اکونومیست» چاپ لندن در گزارشی با عنوان «به کجا خواهند رفت - ایرانیانی در عراق که علیه جمهوری اسلامی جنگیدند، با آینده‌ای متزلزل روبه‌رو هستند»، به نقل از یک شهروند غربی آشنا به زبان فارسی که از اردوگاه اشرف، واقع در ٦٥ کیلومتری شمال غرب بغداد دیدن کرده است، می‌نویسد حدود دو دهه پیش، خانواده‌هایی که در این اردوگاه زندگی می‌کردند منحل شدند، زوج‌های متأهل به اجبار از هم طلاق گرفتند و بچه‌های‌شان به خارج فرستاده شدند و بسیاری از آنها درحال‌حاضر با هواداران گروه در کشورهای غربی زندگی می‌کنند که سرگرم پرورش این کودکان براساس عقاید مجاهدین خلق هستند که یک ناظر بی‌طرف از آن به‌عنوان نوعی فرقه یاد کرده است.

اکونومیست می‌نویسد گروه‌های مدافع حقوق بشر، به سازمان مجاهدین خلق، ترویج کیش شخصیت مسعود رجوی و همسرش مریم و اعمال شرایط انضباطی سختگیرانه به شیوه حکومت‌های توتالیر را نسبت داده‌‌اند و به نقل از کسانی که از این گروه جدا شده‌‌اند می‌نویسد اعضای سازمان در معرض بمباران دائم عقیدتی قرار دارند و از آنان خواسته می‌شود بی‌چون و چرا تسلیم اهداف سازمان باشند.

اکونومیست اولین رسانه معتبر جهانی بود که درباره احتمال مرگ مسعود رجوی نوشت از زمان اشغال خاک عراق از سوي نیروهای آمریکایی در سال ٢٠٠٣، از رجوی خبری نیست و کسی نمی‌داند آیا سركرده مجاهدین هنوز زنده است یا نه، هرچند اکثرا معتقدند او مرده است و در مقابل، مریم، همسر مسعود رجوی، به‌عنوان «رئیس‌جمهوری منتخب!» با هدف کسب حمایت افراد و نهادهای خارجی، از جمله بعضی اعضای کنگره آمریکا و پارلمان اروپا و مجلس اعیان پارلمان بریتانیا، به نقاط مختلف جهان سفر می‌کند، درحالی‌که کسی مطمئن نیست درحال‌حاضر، اداره امور اردوگاه اشرف بر عهده چه کسی است.

درباره مرگ رجوی ادعاهای بسیاری در رسانه‌ها منتشر شده است. به گزارش تابناک فردی به نام «منظر. ل» از شهروندان اهوازی که سه سال از ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶ به‌عنوان مترجم «فاطمه اروانی» با اين گروه همکاری می‌کرد و اینک از سازمان جدا شده، بر این باور است که در بمباران ناحیه‌ای در اردوگاه اشرف که محل برگزاری کنسرت‌های موسیقی سازمان بود، مسعود رجوی کشته شد. او این اطلاعات را از اروانی نقل می‌کرد که در آن دوره فرماندهی اشرف را بر عهده داشت. «میلاد آریایی»، از اعضای سابق مجاهدین نیز در جایی با بیان چگونگی مذاکره مجاهدین با نیروهای آمریکایی در جریان حمله سال ٢٠٠٣ به عراق، می‌گوید: در مذاکره با آمریکایی‌ها، شخصی به‌جز مسعود رجوی وارد مذاکره شد؛ بنابراین، این روشن است که اگر مسعود رجوی در صحنه حضور داشت، دلیلی نبود که «مهدی براعی» به‌جای رئيس سازمان وارد مذاکره با آمریکایی‌ها شود.

تلویزیون اين گروه ترويستي از سال ٨٢ تاکنون هر سال عید پیام‌های کتبی تبریک نوروز رجوی را که از سوي مجری تلویزیون یا مریم رجوی خوانده مي‌شود با پس‌زمینه تصویری قدیمی از او پخش می‌کند. «هادی شمس‌حائری»، عضو سابق شورای مرکزی مجاهدین، درباره این پیام‌های کتبی می‌گوید: جعل «پیام» تنها برای پاسخ به پرسش آزاردهنده «رجوی کجاست؟» است، تا بگویند «رجوی هست»؛ اما رجوی هنوز «نیست»، زیرا اگر بود، باید خود را نشان می‌داد تا نیروهایش او را باور کرده و حضور او بتواند اوضاع نابسامان سازمان را بسامان کند، اما رجوی هنوز غایب است و... غیبت رجوی همچنان... فرقه را آزار می‌دهد و نه‌تنها مسئله‌ای از سازمان حل نکرده است که ابهام را بیشتر هم کرد. اسامه بن‌لادن با همه محدودیت‌هایی که سرویس‌های جاسوسی غرب و به‌ویژه آمریکا برای او پدید آورد هر از گاهی، پیامی شفاهی یا نوار ویدئویی بیرون می‌دهد. مگر او چه محدودیتی بیشتر از بن‌لادن دارد که نمی‌تواند پیام صوتی یا تصویری منتشر کند و در اختیار رسانه‌ها قرار بدهد؟ امکانات مجاهدین که کمتر از القاعده نیست.

اروپای غربی یا خاورمیانه
یک بار هم «جیمز جفری» از مشاورین ارشد وزیر خارجه آمریکا گفت: مسعود رجوی از زمان سقوط صدام حسین در تلویزیون این سازمان ظاهر نشده و صدایش هم در رادیوی این سازمان شنیده نشده و هر تصویر و صدایی که از او پخش می‌شود، از برنامه‌های ضبط‌شده مربوط به پیش از سقوط حکومت صدام حسین است... او در بازداشت ما نیست. تا آنجا که ما می‌دانیم، او هرگز در بازداشت ما نبوده است و تا آنجا که می‌دانم، او در اروپای غربی یا در خاورمیانه است؛ اما در اردوگاه اشرف نیست.

کودتای مریم
برخی نیز از احتمال تصفيه درونی او نوشته‌اند. البته رجوی استاد تصفیه درون‌سازمانی و حذف رقیبانش بود اما روایت‌هایی از تصفیه او در کودتای داخلی با عنوان «کودتای مریم» وجود دارد. درباره سرنوشت مسعود رجوی پس از کودتا اطلاعات ضدونقیضی به دست آمده؛ نخست اینکه گفته می‌شود رجوی در این تصفیه از بین رفته، اما به سبب بسته‌بودن دایره تصفیه‌کنندگان، مرگ او افشا نشده و این‌گونه وانمود شده که رجوی به سبب ملاحظات امنیتی در مکانی نامعلوم پنهان شده است. اخبار دیگری نیز از هیأت رهبری این گروهک درز کرده است که حکایت از حبس مسعود رجوی در مکانی بیرون از عراق دارد، به‌گونه‌ای‌که رجوی جز نیازهای اولیه به هیچ امکان دیگری دسترسی ندارد.

زندگی در اردن یا سوئیس
هشتم ارديبهشت ١٣٩٥ خبرگزاری تسنیم روایت فردی به نام فریده هشترودی، از اعضای جداشده سازمان منافقين را منتشر کرد که در آن می‌گوید در سال ١٣٩٣ در اردن از یکی از مسئولان وزارت خارجه اردن شنیده که رجوی بی‌صدا در اردن است.

فریده هشترودی نوشته است: من در همان سال‌های نخست غیبت مسعود رجوی، از طریق دوستان فلسطینی‌ام دریافتم که او در اردن در یک مقر حفاظت‌شده در نزدیکی فرودگاه امان و تحت مراقبت یک واحد نظامی آمریکایی مستقر در اردن، اقامت دارد و هر از چندی همسرش از فرانسه به دیدارش می‌رود. مطابق شروطی که هنگام انتقال از عراق، بر ایشان تحمیل شد رجوی حق مصاحبه، خروج از مقر، تصویربرداری و سخنرانی تلویزیونی و ملاقات با مسئولان سازمان را ندارد. استفاده از اینترنت هم بسیار محدود است.

دو سال پیش که برای دیدار با رهبر فلسطین، محمود عباس، به اردن رفتم، فرصتی پیش آمد که با یکی از مسئولان وزارت خارجه اردن دیدار کنم؛ ایشان نیز تأکید کرد رجوی بی‌صدا در اردن است. چندی قبل نیز خبر بودنش در اردن تأیید شد اما سه، چهار ماه پیش خبری به دستم رسید که هنوز تأیید دومی برایش به ‌دست نیاورده‌ام. این خبر می‌گفت آقای رجوی، به سوئیس منتقل شده‌‌اند البته با همان شرایط اردن.

فریده هشترودی در پایان می‌نویسد: سؤال بزرگ اما همچنان بی‌جواب است، غیبت کی به پایان می‌رسد؟ مسعود رجوی که استعفا نمی‌دهد بلکه در زمان مناسب با سبلت و موی مثل شبق، کت و شلوار کریستین دیور و شاید چهره‌ای جوان از جراحی پلاستیک همچون دوریان گری، ظاهر خواهد شد...

در سال‌های بعد از سرنگونی صدام حسین، تنها مستندی که برای اثبات زنده‌بودن او ارائه شده پیام‌های صوتی مربوط به عاشورای سال ١٣٨٨ بوده که متشکل از ١٠ پیام در هر شب از شب‌های ماه محرم است. در همان زمان هم کارشناسان در صحت و اصالت این پیام‌ها تردیدهایی داشتند.

بستری در بیمارستان
هفتم مرداد ١٣٩١ افکارنیوز در گزارشی به نقل از رسانه‌های کرد عراقی از بستری‌شدن مسعود رجوی در بخش مراقبت‌های ویژه در اثر بیماری خطرناک خبر داده و اعلام کردند بیمارستانی که مسعود در آن بستری است، تحت تدابیر شدید امنیتی قرار دارد.

پس از آن یک خبرنگار کانادایی مقیم فرانسه هم خبری درباره دیدار مسعود رجوی با مشاور رئیس‌جمهوری آمریکا در لنجی نزدیک منطقه لوند خبر داد. یکم آبان ۱۳۹۱ علي مرادي، سخنگوي مؤسسه راهبردي ديده‌بان، در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران با اشاره به باقي‌ماندن قريب به صد نفر از اعضاي گروهک تروريستي منافقين در پادگان اشرف، گفت: مسعود رجوي، سرکرده گروهک تروريستي منافقين درحال‌حاضر زنده و آخرين‌بار در ٢١ مهر سال جاري از طريق ويدئوکنفرانس با اعضاي باقي‌مانده در پادگان اشرف صحبت کرده است. سال‌هاست که اين سرکرده از همين طريق با اعضاي گروهک تروريستي منافقين در ارتباط بوده و از سال ٢٠٠٣ هم‌زمان با حمله آمريکا به عراق از اين کشور متواري شده و تاکنون هم جرئت خروج نداشته است.

مرگ رجوی در وب‌سایت خزعلی
درحالی‌که خبر مرگ مسعود رجوی برای اولین‌بار در وب‌سایت مهدی خزعلی مطرح شد اما برخی معتقدند که مسعود رجوی در سلولی مجاور با سلول سابق صدام حسین، دیکتاتور سابق عراق، زندانی است و برخی هم بر این باورند که او در خانه‌ای در عراق زندانی شده است. درعین‌حال گزارش‌هايی هم مبنی بر استقرار وی در ناوگان پنجم دریایی نیروهای آمریکا در خلیج‌ فارس منتشر شده است. برخی منابع نیز اعلام کرده‌‌اند او را در ستاد مرکزی نیروه‌های آمریکایی در قطر دیده‌اند.

در هر حال مرده یا زنده در سواحل اردن، سوئیس یا کشوری دیگر در خاورمیانه، مسعود رجوی عملا سال‌هاست که مرده است. ایدئولوژی ضدزندگی او و سازمانش سال‌ها پیش مرگ او و تفکرش را رقم زد.