دیدار محرمانه یکی از چهره‌های اصلی اصلاح‌طلبان با روحانی

آیا اصلاح‌طلبان برای انتخابات ریاست‌جمهوری آینده با حسن روحانی گفت‌وگو و رایزنی كرده اند؟ رئیس ستاد انتخاباتی روحانی در سال۹۶ چه كسی است؟ جزئیات دیدار اخیر یكی از بزرگان جریان اصلاحات با روحانی در منزل او چیست؟ چرا دیدگاه‌های متنوعی درباره حمایت اصلاح‌طلبان از روحانی در انتخابات آینده در فضای سیاسی كشور مطرح می‌شود؟

برای پاسخ به این سوالات، «آرمان» با دكتر عبدالله ناصری عضو شورای مشورتی اصلاح‌طلبان گفت‌وگو کرده است. دكتر ناصری در این گفت‌وگو از دیدار یكی از بزرگان اصلاحات با آقای روحانی در منزل ایشان پرده برمی‌دارد و جزئیات آخرین تماس‌های اصلاح‌طلبان با آقای روحانی را بازگو می‌كند. در ادامه گفت‌وگوی «آرمان» را با عبدالله ناصری می‌خوانید:

* حمایت اصلاح‌طلبان از آقای روحانی در انتخابات۹۶ به صورت قاطع و همه‌جانبه خواهد بود یا مشروط؟
- دیدگاه‌های متنوعی كه برخی از چهره‌های اصلاح‌طلب در این زمینه مطرح می‌كنند باعث شده كه برخی ابهامات درباره این مساله در بین افكار عمومی به وجود بیاید. به همین دلیل بنده باید چند نكته را روشن كنم. نخست اینكه رئیس دولت اصلاحات به هیچ عنوان سخنگو ندارد و هیچ كس نمی‌تواند ادعا كند از طرف رئیس دولت اصلاحات موضع‌گیری می‌كند. این مساله درباره نزدیكان ایشان نیز صادق است. رئیس دولت اصلاحات با وجود درخواست برخی از اصلاح‌طلبان با به كار‌گیری سخنگو برای اعلام مواضع خود مخالفات كردند و این مساله همچنان نیز پا برجاست و ادامه دارد. نكته دوم اینكه در شرایط كنونی یك اتفاق نظر مثبت در زمینه مدیریت كشور در بین اصلاح‌طلبان وجود دارد و هیچ گونه اختلاف نظر جدی در این زمینه به چشم نمی‌خورد. با این وجود تنوع دیدگاه‌ها و سلایق باعث شده كه نظرات شخصیت‌های اصلاح‌طلب دامنه گسترده‌ای را در بربگیرد و در برخی مواقع با هم همپوشانی نداشته باشد. نكته دیگر اینكه در شرایط كنونی جمع‌بندی كلی اصلاح‌طلبان عبور و گذر از آقای روحانی نیست و چنین رویكردی در دستور كار قرار نگرفته است. با این وجود اصلاح‌طلبان در حال تشكیل سازوكاری هستند كه بتوانند برای انتخابات ریاست‌جمهوری آینده تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی كند. این سازوكار چیزی شبیه شورای عالی ائتلاف در انتخابات مجلس شورای اسلامی است. اصلاح‌طلبان قصد دارند سازو كار گذشته را با اندكی اصلاح به سازو كار جدیدی تبدیل كنند كه بتواند در انتخابات ریاست‌جمهوری تاثیرگذار باشد.

* تركیب اعضای شورای سیاست‌گذاری تغییر می‌كند؟
- بله؛ به احتمال زیاد تركیب این شورا تغییر خواهد كرد. به هر حال برخی از اعضای سابق وارد مجلس شورای اسلامی شده‌اند و فرصت كافی برای حضور در شورای سیاست‌گذاری را نخواهند داشت. به همین دلیل به دنبال این مساله هستیم كه افراد جدیدی را به تركیب شورا اضافه كنیم.

* اصولگرایان به شكل‌های مختلف به حسن روحانی چراغ سبز نشان می‌دهند. اگر آقای روحانی به سمت اصولگرایان گرایش پیدا كند واكنش اصلاح‌طلبان چه خواهد بود؟
- آقای روحانی چرخش به راست نخواهند كرد. رویكرد كنونی به دلیل فرصت طلبی اصولگرایان و انفعال مقطعی آقای روحانی است و نمی‌توان آن را گرایش آقای روحانی به سمت جناح راست تعبیر كرد. آقای روحانی همچنان كه از بیان برخی مسائل مشكلات به وجود آمده در مسیر حركت دولت پرهیز می‌كند، هنوز تصمیم خود را برای گرایش به سمت راست اعلام نكرده است. با این وجود اگر به فرض آقای روحانی نسبت به جریان اصولگرا تمایل نشان داد شورای عالی سیاست‌گذاری جریان اصلاحات درباره آینده رابطه اصلاح‌طلبان و آقای روحانی تصمیم لازم را اتخاذ خواهد كرد. در شرایط كنونی آقای روحانی در شرایط بسیار سختی قرار گرفته و به همین دلیل نیز تا حدودی دچار انفعال شده‌اند. آقای روحانی علاقه زیادی دارد در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده كاندیدای مورد وفاق هر دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا قرار بگیرد و رای بیشتری نسبت به سال۹۲ به دست بیاورد. نكته مهم در این زمینه اینكه جریان اصلاحات به جز آقای روحانی گزینه دیگری را نیز برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال۹۶ درنظر گرفته و به تمامی جوانب قضیه فكر كرده است. اصلاح‌طلبان با رصد شرایط كشور در آستانه انتخابات برای هر اتفاق احتمالی برنامه خواهند داشت و با دست پر در انتخابات حاضر خواهند شد. نكته دیگر اینكه اصولگرایان نیز علاقه ندارند از آقای روحانی به عنوان عضو باسابقه جریان اصولگرایی عبور كنند. آقای روحانی باید این نكته را در نظر بگیرد كه سازمان رای یك رئیس‌جمهور در ایران رنگارنگ و متنوع است. از سوی دیگر انتخاب برخی از مدیران استانی در مناطق مختلف كشور سبب گلایه‌ها و دلخوری‌هایی از دست آقای روحانی شده و نیروهای بومی اصلاح‌طلب از وضعیت موجود رضایت ندارند. همه این عوامل باعث شده كه سازمان رای آقای روحانی در سال۹۶ به خطر بیفتد. به همین دلیل آقای روحانی بیش از آنكه نگران حمایت اصلاح‌طلبان و اصولگرایان باشد باید نگران از دست دادن سازمان رای خود باشد. این در حالی است كه اصولگرایان با چالش احتمالی حضور محمود احمدی‌نژاد در انتخابات آینده مواجه هستند. در صورتی كه احمدی‌نژاد وارد انتخابات شود با چالش تایید صلاحیت مواجه خواهد بود و به احتمال زیاد توسط شورای نگهبان ردصلاحیت خواهد شد. با این وجود حضور آقای احمدی‌نژاد در انتخابات دارای دو جنبه قابل تامل است؛ از یك سو برخی از نهادها نسبت به حضور احمدی‌نژاد علاقه نشان می‌دهند و قصد دارند احمدی‌نژاد را به یك«لولو» برای ترساندن آقای روحانی تبدیل كنند. از سوی دیگر احمدی‌نژاد بیش از آنكه علاقه به حضور در پاستور داشته باشد تمایل دارد در پهنه تاریخ ایران برای خود نامی دست و پا كند و به یكی از چهره‌های تاثیرگذار تاریخ معاصر ایران تبدیل شود. به همین دلیل فعالیت‌های خود را از سر گرفته و تلاش می‌كند دوباره خود را به قدرت نزدیك كند.

* چرا آقای روحانی در سه سال گذشته از بیان صریح رابطه با اصلاح‌طلبان به عنوان مهم‌ترین جریان حامی خود پرهیز كرده است؟
- مختصات فكری و سیاسی آقای روحانی همین است. ایشان همواره قصد دارد خود را به صورت مستقل از جریان‌های سیاسی نشان دهد. با این وجود همه مردم به این نكته آگاهی دارند كه پایگاه رای آقای روحانی از اصلاح‌طلبان تشكیل شده و قاطبه اصلی این جریان در سال۹۶ حامی آقای روحانی در انتخابات خواهد بود. از سوی دیگر آقای روحانی از نظر هویت تاریخی به جریان اصلاحات تعلق ندارد. همچنان كه از نظر دیدگاه، مشی وتفكر به جریان اصولگرا تعلق ندارد. در نتیجه ایشان حالتی شبیه به آیت‌ا... هاشمی دارند كه به صورت فراجناحی و فراحزبی در فضای سیاسی ایران زیست می‌كنند. پس از انتخابات ریاست جمهوی سال ۹۲ چهار نفر از بزرگان كشور یعنی آیت‌ا... هاشمی، رئیس دولت اصلاحات، آقای ناطق نوری و سید حسن خمینی درباره انتخاب برخی وزرا در جهت توسعه سیاسی جلسه برگزار می‌كنند و قرار می‌شود گزینه‌ای كه این جمع معرفی می‌كند به عنوان وزیر انتخاب شود. با این وجود آقای روحانی به دلیل روحیه مستقلی كه دارند در روز تحلیف شخص دیگری را به جای ایشان معرفی می‌كند. ممكن است حضور مستقل آقای روحانی در فضای سیاسی كشور به ویژه پس از اینكه با حمایت اصلاح‌طلبان به ریاست‌جمهوری رسیده به مذاق برخی از اصلاح‌طلبان خوش نیاید. با این وجود قاطبه اصلی جریان اصلاحات شرایط حساس كشور را در نظر می‌گیرند و براساس آن تصمیم‌گیری می‌كنند.

* در سه سال گذشته اصلاح‌طلبان در بیرون از دولت وظیفه صیانت از دولت در مقابل مخالفان را برعهده داشتند و به نوعی قوه عاقله دولت در افكار عمومی به شمار می‌رفتند. ادامه این رویكرد چه فرصت‌ها و چالش‌هایی را پیش روی حسن روحانی قرار می‌دهد؟
- حمایت اصلاح‌طلبان در دولت اول آقای روحانی بیشتر معطوف به مساله برجام و پرونده هسته‌ای بود. بدون شك توافق هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های جهانی مهم‌ترین دستاورد دولت آقای روحانی بود. توافق هسته‌ای به انزوای هشت ساله ایران در مجامع بین‌المللی پایان داد و اقتصاد ایران را از حالت بحران خارج كرد. اگر آقای روحانی به مناقشه هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی پایان نمی‌داد كشور با مخاطرات بزرگی مواجه می‌شد كه بسیاری از دستاوردهای انقلاب را تحت‌الشعاع قرار می‌داد. با این وجود ناكارآمدی برخی اعضای كابینه و همچنین مدیران استانی برای اصلاح‌طلبان و همچنین خود آقای روحانی مسجل شده است. آقای روحانی به دنبال یك فرصت مناسب است تا برخی اعضای ناكارآمد خود را تغییر بدهد. با این وجود به نظر می‌رسد آقای روحانی قصد دارد هزینه تغییر كابینه را به گردن مجلس بیاندازد. به همین دلیل نیز فراكسیون امید خیلی زود پای خود را از موضوع استیضاح وزیر كار كنار كشید و به طور قطعی این اتفاق درباره وزیر آموزش و پرورش نیز خواهد افتاد. به صورت كلی در شرایط كنونی تصمیم اصلاح‌طلبان این است كه فراكسیون امید در استیضاح هیچ كدام از وزرای كابینه در مجلس مشاركت نداشته باشند. به نظر من آقای روحانی شخصا باید مسئولیت تغییر كابینه را برعهده بگیرد و اجازه ندهد مجلس و اصلاح‌طلبان این هزینه را پرداخت كنند.

* آیا درماه‌های اخیر جریان اصلاحات با آقای روحانی در زمینه انتخابات ریاست‌جمهوری سال۹۶ گفت‌وگو و رایزنی كرده است؟
- برخی جلسات بین اصلاح‌طلبان با نزدیكان آقای روحانی در دولت صورت گرفته و از سوی دیگر برخی از بزرگان جریان اصلاحات به صورت مستقیم با آقای روحانی صحبت كرده‌اند. از گوشه و كنار خبر می‌رسد كه آقای روحانی قصد دارد آقای محمدعلی نجفی كه یك چهره اصیل اصلاح‌طلب است را به عنوان رئیس ستاد انتخاباتی خود معرفی كند. به نظر من این یك انتخاب صحیح و حساب شده است كه می‌تواند رابطه جریان اصلاحات با آقای روحانی و جریان حامی ایشان را تعمیق و گسترش دهد. از سوی دیگر برخی از بزرگان جریان اصلاحات در دیدارهای مستقیم با آقای روحانی هشدارها و نگرانی‌های خود را نسبت به انتخابات ریاست‌جمهوری سال۹۶ به آقای روحانی اعلام كرده‌اند. به عنوان نمونه یكی از بزرگان جریان اصلاحات به صراحت به آقای روحانی عنوان كرده كه اگر همین مسیر خود را در آینده نیز ادامه بدهد ممكن است پایگاه رای خود را از دست بدهد و سال۹۶ در پاستور نباشد. این چهره برجسته جریان اصلاحات همچنین به آقای روحانی ضرورت تغییر در برخی نگرش‌ها و مدیریت‌های دولت را گوشزد كرده است. پس از تشكیل مجلس دهم برخی از نزدیكان آقای روحانی به ایشان فشار آورده بودند كه زمینه انحلال فراكسیون امید را فراهم كنند تا یك فراكسیون بزرگ‌تر و فراگیر‌تر بین اصلاح‌طلبان و حامیان آقای روحانی شكل بگیرد. هنگامی كه این خبر به جریان اصلاحات رسیده بود یكی از بزرگان جریان اصلاحات در جلسه رودررو با آقای روحانی ایشان را به‌شدت از این اقدام پرهیز داده و خطر و پیامدهای چنین كاری را با ایشان مطرح كرده بود. از سوی دیگر برخی از حامیان آقای روحانی تلاش می‌كنند به ایشان القا كنند كه دارای سازمان رای مستقلی جدا از اصلاح‌طلبان است. این مساله نیز در جلسه آقای روحانی با یكی از بزرگان جریان اصلاحات مطرح شده است. در این جلسه كه در منزل آقای روحانی برگزار شده به آقای روحانی در این زمینه هشدار‌های لازم داده شده كه ایشان دارای سازمان رای مستقل نیست و نباید با طناب پوسیده برخی افراد به چاه برود. بدون شك سازمان رای آقای روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده جریان اصلاحات خواهد بود و كسی نمی‌تواند این مساله را كتمان كند. اگر كسی دچار توهم شده و احساس می‌كند آقای روحانی جدا از آرای اصلاح‌طلبان می‌تواند رئیس‌جمهور شود سخت در اشتباه است و این اشتباه ممكن است به قیمت بسیار گزافی تمام شود.

* آیا جریان اصلاحات آنتی‌تزی برای استراتژی‌های تدوین شده اصولگرایان در انتخابات آینده تدوین كرده است؟به نظر شما مهم‌ترین رقیب آقای روحانی چه كسی است؟
- بله؛ جریان اصلاحات در حال بررسی شرایط انتخابات آینده است و برای هر اقدام اصولگرایان برنامه و استراتژی خواهد داشت. ما حتی برای بعید‌ترین وضعیت نیز برنامه‌ریزی كرده‌ایم و به تمامی جوانب قضیه فكر كرده‌ایم. با این وجود به نظر من مهم‌ترین رقیب آقای روحانی در انتخابات آینده آقای لاریجانی است كه از پتانسیل همراهی قاطبه اصولگرایی و برخی از اصلاح‌طلبان برخوردار است. از سوی دیگر حضور آقای احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست‌جمهوری محتمل به نظر می‌رسد. این در حالی است كه به احتمال زیاد ایشان با مانع جدی شورای نگهبان مواجه خواهد شد و اجازه پیدا نخواهد كرد در رقابت‌های انتخاباتی حضور یابد.