واکنش‌های متفاوت در ایران به معرفی جانشین احمد شهید

محمدجواد لاریجانی در واکنش به معرفی گزارشگر جدید سازمان ملل در امور ایران می‌گوید جمهوری اسلامی اساسا این کار را ناموجه می‌داند. دبیر کمیسیون قضائی مجلس خواستار افزایش تعامل ایران با نهادهای حقوق بشری است.

چند روز پیش (پنج‌شنبه اول سپتامبر/ ۱۱ شهریور) احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره وضعیت حقوق بشر در ایران اعلام کرد که دوران مأموریت او در این سمت پائیز امسال به پایان می‌رسد.

مسئولان شورای حقوق بشر سازمان ملل عاصمه جهانگیر، فعال سرشناس حقوق بشر و مدافع پرسابقه حقوق زنان پاکستان را به عنوان جانشین احمد شهید معرفی کرده‌اند.

عاصمه جهانگیر و محمدجوادلاریجانی

او از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۴ گزارشگر ویژه سازمان ملل در امر اعدام‌های فراقضائی بود و پس از آن تا سال ۲۰۱۰ مسئولیت گزارشگری سازمان ملل در امر آزادی عقیده و مذهب را برعهده داشت.

مخالفت اساسی با گزارشگر ویژه

به گزارش خبرگزاری مهر، محمدجواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه دو روز پس از معرفی جانشین احمد شهید اعلام کرد که جمهوری اسلامی اساسا انتصاب گزارشگر ویژه برای ایران را "غیر موجه و مردود" ارزیابی می‌کند.

لاریجانی گفت: «جمهوری اسلامی ایران همواره یک موضع اصولی نسبت به انتصاب گزارشگر ویژه کشوری داشته و آن را ناشی از استانداردهای دوگانه و برخوردهای گزینشی برخی کشورهای خاص در چارچوب شورای حقوق بشر می‌داند.»

احمد شهید، وزیر خارجه پیشین مالدیو، که سال ٢٠١١ توسط شورای حقوق بشر سازمان ملل به عنوان گزارشگر ویژه ایران انتخاب شد، همواره از سوی مسئولان جمهوری اسلامی به تهیه گزارش‌های جانبدارانه متهم شده است.

شهید به رغم تلاش‌ها و تقاضاهای مکرر برای دیدار از ایران و تهیه گزارش‌های میدانی از موارد احتمالی نقض حقوق بشر در این کشور در این کار ناکام ماند و به اجبار گزارش‌های خود را با استناد به اظهارات و اسنادی که قربانیان و وابستگان آنها در اختیارش گذاشته‌اند تهیه کرده است.

جلوگیری از سفر به ایران

محمود صادقی، سخنگوی فراکسیون حقوق بشر مجلس شورای اسلامی، ایراد اصلی کار احمد شهید را استفاده از "منابع جانبدار" عنوان کرده و از جانشین او می‌خواهد برای تهیه گزارش درباره وضعیت حقوق بشر به این منابع اکتفا نکند.

او یک‌شنبه، ۱۴ شهریور به پایگاه اطلاع‌رسانی مجلس گفته که گزارشگر جدید شورای حقوق بشر سازمان ملل باید اطلاعات خود را از "منابع بی‌طرف" دریافت کند.

صادقی در عین حال تاکید کرد: «مراجع مربوط داخلی نیز بایستی به نحو شفاف‌تری با مسئله برخورد کنند و منفعلانه عمل نکنند و با جلب اعتماد سازمان ملل، اطلاعات صحیحی را در اختیار آن‌ها قرار بدهند تا فضا برای القاء اطلاعات غلط از طرف گروه‌های برانداز، مهیا نشود.»

الهیار ملکشاهی، نایب رئیس این فراکسیون نیز روز دوشنبه با طرح این اتهام که احمد شهید "تمامی گزارش‌های خود را به صورت جهت‌دار، یک‌سویه و بدون دلیل تنظیم می‌کرد" ابراز امیدواری کرد که عاصمه جهانگیر "بتواند واقعیت‌های موجود در جمهوری اسلامی" را گزارش کند.

ضرورت توجه به حساسیت‌های جهانی

در همین حال، جلیل رحیمی جهان‌آبادی، رئیس کمیته بین‌الملل و دبیر کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس، نسبت به موضع‌گیری‌های تند علیه گزارشگران ویژه هشدار داد و گفت : «اینکه ما هر اقدامی از طرف نهادهای حقوق بشری را تبدیل به چالش سیاسی کنیم دردی را دوا نمی‌کند.»

به گزارش روز دوشنبه، ۱۵ شهریور پایگاه اطلاع‌رسانی مجلس، رحیمی جهان‌آبادی ضمن انتقاد از موضع‌گیری مسئولان حوزه حقوق بشر جمهوری اسلامی علیه نهادهای جهانی، آنها را متهم کرد که "با فضای بین‌المللی آشنایی ندارند".

او گفته است: «ایران باید تعامل خود را با شورای حقوق بشر افزایش دهد. کسانی که به عنوان نماینده و مدافع ما برای بیان مواضع ایران در مجامع بین‌المللی حضور می‌یابند، اگر با فضای افکار عمومی جهان آشنایی نداشته باشند و از نحوه ارتباط‌گیری با این نهادها مطلع نباشند، کشور را دچار مشکل می‌کنند.»

این نماینده مجلس به طور تلویحی نقض حقوق شهروندان در ایران را تائید کرد و خواستار توجه به "حساسیت‌های ویژه در خصوص حقوق بشر" در فضای عمومی جهان شد.

رحیمی جهان‌آبادی گفته است: «هنگامی که مسائلی در خصوص نقض حقوق بشر در کشور ما مطرح می‌شود، باید به صورت فنی و دقیق بررسی کنیم که چه مشکلاتی مطرح شده است و راه حلی برای رفع این مشکلات پیدا کنیم.»