اگر ترامپ برجام را به‌هم‌ بزند چه‌اتفاقی خواهد افتاد‌؟

آفتاب‌نیوز ـ اگر اتحاد میام کشورهای مذاکره‌کننده در جریان حصول برجام از بین برود، تمام ضمانت‌هایی که آژانس درباره توافق هسته‌ای ارائه کرده نیز بی‌اثر خواهند شد. اقدامات ترامپ می‌توانند باعث تقویت تندروها در ایران شوند.

«جفری لوئیس» کارشناس منع گسترش تسلیحات هسته‌ای در میدل بری کالج می‌گوید:«اگر اتحاد میام کشورهای مذاکره‌کننده در جریان حصول برجام از بین برود، تمام ضمانت‌هایی که آژانس درباره توافق هسته‌ای ارائه کرده نیز بی‌اثر خواهند شد.» اقدامات ترامپ می‌توانند باعث تقویت تندروها در ایران شوند.

سایت تحلیلی امریکایی «اسلیت» با انتشار گزارشی از «جوشوا کیتینگ» مقاله‌نویس معروف، این پرسش را مطرح می‌کند که در صورت لغو برجام از سوی ترامپ چه اتفاقی خواهد افتاد؟

او می‌نویسد: «ترامپ در کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود که برهم زدن برجام یکی از اولویت‌های شماره یک او در صورت انتخاب به عنوان رییس‌جمهور خواهد بود. آیا او این کار را انجام خواهد داد؟ خب، شاید. با این حال، مشاوران او سیگنال‌هایی را ارسال کرده‌اند که نشان می‌دهند ترامپ بیشتر مایل به مذاکره مجدد بر سر مفاد برجام برای حصول نتیجه مطلوب‌تر برای امریکا است. رهبران ایران اما در حال حاضر هیچ‌گونه تمایل و اشتیاقی از خود برای مذاکره دوباره و پذیرش شرطی تازه نشان نداده‌اند. از سوی دیگر واقعیت آن است که امریکا دیگر اهرم پیشین خود تحریم‌های چندجانبه علیه ایران را در اختیار ندارد. چین و روسیه نیز بسیار بعید به‌نظر می‌رسد که موافق تحمیل دوباره تحریم‌ها علیه ایران باشند. اتحادیه اروپا نیز این هفته تعهد خود را به تداوم توافق هسته ای اعلام کرد.»

این سایت در ادامه به نقل از «تریتا پارسی» رییس شورای امریکایی – ایرانی (نایاک) که برای بهبود روباط ایران و امریکا لابی‌گری می‌کند می‌نویسد: «هنوز نمی‌توان هیچ تحلیل قطعی و دقیقی را در این‌باره که ترامپ واقعا می‌خواهد با برجام چه کند را ارائه داد. همه‌چیز تنها برپایه پیام‌های توئیتری منتشر شده هستن.»

نویسنده ‌این مطلب اشاره می‌کند که هیچ یک از اعضای تیم انتقالی ترامپ نیز حاضر به پاسخگویی در این‌باره نشده‌اند. کیتینگ در ادامه گزارش اشاره می‌کند که یک گزینه محتمل آن است که کنگره ایالت متحده تحریم‌های مستمری را علیه ایران تصویب کند تا زمانی که برجام عملا بدون کارکرد شود. این سایت در ادامه اشاره می‌کند که یک گزینه احتمالی دیگر می‌تواند آن باشد که ایالات متحده خواستار بهبود سازوکار موجود در این توافق باشد که اجازه دهد هر کشوری که در جریان مذاکرات حضور داشته است ظرف مدت ۳۰ روز بتواند آن را بدون نیاز به رای شورای امنیت سازمان ملل متحد لغو کند؛ آن هم در صورتی که نقض مفاد توافق هسته‌ای از سوی یکی از طرفین صورت گرفته باشد. در این میان، در صورتی که ترامپ قصد تحقق این سناریو را داشته باشد می‌تواند اختلاف میان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران بر سر ذخایر آب سنگین را به عنوان یک دستاویز و بهانه مورد استفاده قرار دهد. البته بعید است که چین‌ و روسیه در این‌باره مقاومتی انجام ندهند. در این صورت ایران می‌تواند همدردی و همدلی بسیار بیشتری را از سوی اعضای جامعه بین‌المللی به سود خود کسب کند.»

«جفری لوئیس» کارشناس منع گسترش تسلیحات هسته‌ای در میدل بری کالج می‌گوید:«اگر اتحاد میام کشورهای مذاکره‌کننده در جریان حصول برجام از بین برود، تمام ضمانت‌هایی که آژانس درباره توافق هسته‌ای ارائه کرده نیز بی‌اثر خواهند شد.»

این سایت در ادامه اشاره می‌کند که فراتر از موضوع برجام، تصمیمات ترامپ در قبال توافق هسته‌ای می‌تواند معادلات سیاسی داخلی در ایران را نیز برهم زند. این سایت می‌افزاید: «ایران تا سال آینده انتخابات ریاست‌جمهوری را برگزار خواهد کرد. اقدامات ترامپ می‌توانند باعث تقویت تندروها در ایران شوند. «کریم سجادپور» تحلیلگر در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی می‌گوید: «اکنون روحانی امنیت توافق هسته‌ای را در معرض خطر می‌بیند. پیروزی ترامپ برای میانه‌روها در ایران یک فاجعه کامل است.»

اسلیت در ادامه اشاره می‌کند که اظهارات ترامپ علیه توافق هسته‌ای و شعارهای اسلام‌هراسانه او می‌تواند به‌نفع منتقدان تندروی دولت حسن روحانی که مخالف تعامل با غرب هستند تمام شود. سجادپور با اشاره به تیتر روزنامه کیهان می‌گوید: «کیهان به مدیر مسئولی شریعتمداری پیروزی ترامپ را شکستی برای لیبرال‌های داخلی در ایران یاد کرد. تصمیم تلویزیون دولتی ایران در پخش مناظره میان نامزدهای ریاست‌جمهوری امریکا نیز بی‌سابقه بود. هم‌چنین اینها خبر بدی برای جامعه مدنی ایران است. تندروها در ایران می‌توانند از این پس فشار را بر جامعه مدنی و فعالان آن افزایش دهند. ممکن است برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران از سر گرفته شود.»

این سایت در ادامه اشاره می‌کند که یکی از دردسرهای بالقوه برای ترامپ تضاد بین دو وعده اصلی اوست و در این‌باره می‌نویسد: «ترامپ از سویی وعده نابودی داعش را داده است. در نتیجه او مجبور خواهد بود با اسد و پوتین همکاری کند در نتیجه آن زمان در جبهه ایران قرار خواهد گرفت و از سوی دیگر خواستار مقابله با برجام است. این کار را برای او دشوار خواهد کرد.»

اسلیت در پایان اشاره می‌کند که نام دو فرد یعنی «جان بولتون» و «نیوت گینگریچ» به عنوان نامزدهای وزارت امور خارجه امریکا که در نشست‌های سازمان مجاهدین حضور و خواستار حمله هوایی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران شده‌اند، یک عامل جدی برای نگرانی است. سجادپور در این‌باره می‌گوید: «در آن صورت احتمال درگیری نظامی میان ایران با امریکا و یا اسرائیل به طور قابل‌توجهی افزایش می‌یاید. اگر این اتفاق بیفتد سناریوهای بسیار خطرناک و دشواری را پیش‌رو خواهیم داشت.»