فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر: پس از ۳ سال، جای فعالان ربوده شده سوری هنوز نامعلوم است

امروز در سالگرد ربایش مدافعان سرشناس حقوق بشر سوری، رزن زیتونه، سمیرا الخلیل، وائل حمادا و ناظم حمادی که سه سال پس از ربایش به دست مردان مسلح هنوز ناپدید هستند، پنجاه و شش سازمان‌ حقوق بشری از جمله فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر اعلام کردند که آنها بایستی بی‌درنگ آزاد شوند.

روز ۹ دسامبر ۲۰۱۳، گروهی از مردان مسلح به داخل دفتر مرکز ثبت نقض حقوق بشر (VDC) در سوریه که گروهی در دوما در خارج از شهر دمشق است، هجوم بردند. آنها زیتونه، رئیس این مرکز، همسرش وائل حمادا، و همکارانش سمیرا الخلیل و ناظم حمادی را ربودند. از آن پس هیچ خبری از آنها به دست نیامده است.

از جمله گروه‌های مسلح که در آن زمان در عمل کنترل دوما را در اختیار داشتند ارتش اسلام ـ بخشی از ائتلاف گروه‌های مسلح به نام جبهه‌ی اسلامی ـ است. این گروه‌ها اگر این چهار مدافع حقوق بشر را هنوز در اختیار دارند بایستی بی‌درنگ آنها را آزاد کنند یا برای تضمین آزادی آنها بدون صدمه و بدون تأخیر فعالیت کنند. کشورهایی که از این گروه‌ها حمایت می‌کنند، رهبران دینی و کسان دیگری که بر آنها نفوذ دارند، بایستی در جهت آزادی بی‌درنگ این چهار فعال و پایان دادن به ربایش غیرنظامیان اقدام کنند.

زیتونه از سال ۲۰۰۱ از زندانیان سیاسی در سوریه دفاع کرده و با فعالیت شجاعانه‌ی خود به‌عنوان وکیل دادگستری، فعال و روزنامه‌نگار نقشی اساسی در ترویج و حمایت از حقوق بشر ایفا کرده است. زیتونه از آغاز بحران در سال ۲۰۱۱ نقشی کلیدی در تلاش برای دفاع از حقوق بشر همگان و حمایت از گروه‌ها و فعالان مستقل در سوریه بازی کرده است. او و شماری از فعالان دیگر مرکز ثبت نقض حقوق بشر را تأسیس کردند که به نظارت بر نقض حقوق بشر می‌پردازد و شمار تلفات در سوریه را ثبت می‌کند.

او همچنین یکی از بنیانگذاران کمیته‌های هماهنگی محلی است که فعالیت کمیته‌های محلی ناظر بر ثبت نقض حقوق بشر را در شهرهای مختلف سوریه هماهنگ می‌کنند. وی دفتر توسعه‌ی محلی و حمایت از طرح‌های کوچک (LDSPS) را تأسیس کرد که به سازمان‌های غیردولتی در غوطه‌ی شرقی زیر محاصره کمک می‌کند. فعالیت او باعث شده بود هم دولت سوریه و هم گروه‌های مسلح مخالفان در دوما ماه‌ها پیش از ربایش او را تهدید کنند.

الخلیل یکی از فعالان سیاسی قدیمی سوریه است. دولت سوریه او را به‌خاطر فعالیت‌هایش از ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۱ زندانی کرده بود. پس از آن، او در یک مؤسسه‌ی انتشاراتی به فعالیت پرداخت و سپس تلاش‌هایش را برای فعالیت با خانواده‌های زندانیان و نوشتن در باره‌ی زندان در سوریه به کار گرفت. وی پیش از ربایش می‌کوشید از طریق راه‌اندازی طرح‌های کوچک درآمدزا به زنان در دوما کمک کند تا سر پای خود بایستند.

حمدا نیز پیش از خیزش سال ۲۰۱۱ در سوریه فعال بود. زمانی که اعتراض‌های صلح‌آمیز در سال ۲۰۱۱ آغاز شد، دولت او را بازداشت و سپس آزاد کرد. او عضو فعال و بنیانگذار کمیته‌های هماهنگی محلی و مرکز ثبت نقض حقوق بشر بود. حمدا پیش از ربایش در جهت تأمین امداد بشردوستانه‌ی بسیار ضروری به باشندگان غوطه‌ی شرقی زیر محاصره فعالیت می‌کرد.

حمادی، وکیل دادگستری و شاعر، یکی از داوطلبان سرشناس مدافع زندانیان سیاسی پیش و پس از خیزش ۲۰۱۱ در سوریه بود. وی در تأسیس کمیته‌های هماهنگی محلی سهم داشت و برای تأمین امداد بشردوستانه به باشندگان غوطه‌ی شرقی فعالیت می‌کرد.

زیتونه و همکارانش گویا به منظور مجازات به‌خاطر فعالیت‌های به‌حق خود به‌عنوان مدافع حقوق بشر ربوده و خودسرانه از آزادی محروم شده‌اند. این گونه اقدام‌ها در حقوق بین‌المللی بشردوستانه ممنوع و برخلاف موازین بین‌المللی حقوق بشر است. گروه‌های مسلح مسلط بر منطقه و دولت‌هایی که از آنها پشتیبانی می‌کنند باید تمام توان خود را برای آزادی زیتونه، حمادا، الخلیل و حمادی به‌کار گیرند.