نوع جدید حملات داعش در اروپا

بی بی سی - سازمان پلیس اتحادیه اروپا - یوروپل - نسبت به تشدید عملیات اسلامگرایان تندرو و به کارگیری شکل‌های جدیدی از حملات تروریستی در کشورهای عضو اتحادیه هشدار داده است.

یوروپل در گزارشی با عنوان "تغییر در شیوه عملیات دولت اسلامی" که روز جمعه، ١٢ آذر (٢ دسامبر) در وبسایت خود منتشر کرد گفته است "در حالیکه موقعیت نظامی گروه موسوم به دولت اسلامی در صحنه جنگ تضعیف می‌شود، انگاره حملات تروریستی اخیر آن در اروپا حاکی از آن است که این گروه تاکتیک‌های جدیدی را برای عملیات در کشورهای غربی انتخاب کرده است."

این گزارش که توسط مرکز مقابله با تروریسم یوروپل تدوین شده، حاوی جدیدترین ارزیابی از اقدامات تروریستی است که کشورهای عضو اتحادیه اروپا را تهدید می‌کند به این منظور که این کشورها بتوانند برای مقابله با این خطرات اقدامات لازم را پیش‌بینی کنند.

در این گزارش آمده است که در حال حاضر، کشورهای اروپایی با "دامنه‌ای از تهدیدات و حملات تروریستی" مواجه هستند که شامل عملیات شبکه‌های سازمانی تا اقدامات انفرادی، حمله‌های تحت هدایت داعش تا حملات تحت تاثیر این گروه، استفاده از مواد انفجاری و اسلحه خودکار تا اسلحه سرد و حتی خودرو، و حملات به دقت طرحریزی شده تا عملیاتی است که به نظر می‌رسد به طور "خودجوش" به اجرا گذاشته شده است.

دولت اسلامی نشان داده است که در الهام بخشیدن به افراد برای تبعیت از خواست‌های خود و برانگیختن آنان به اقدامات خشونت آمیز بسیار کارآمد بوده است.

راب وینرایت، مدیر یوروپل گفته است که طی دو سال اخیر، کشورهای اروپایی شاهد رشته حملات اسلامگرایان افراطی بوده‌اند که در مواردی تلفات سنگینی برجای گذاشته است. وی افزوده است که این حملات باعث همکاری نزدیک بین تشکیلات اطلاعاتی و پلیس کشورهای مختلف عضو اتحادیه و هماهنگی آنها با نهادهای مشابه ملی و بین‌المللی شده است که نتیجه آن، موفقیت در کاهش شمار چنین حملاتی بوده است.

وی درعین حال افزوده است که گزارش اخیر نشان می‌دهد که "خطر حملات تروریستی هنوز بسیار بالاست و شامل اجزایی است که تنها می‌توان از طریق همکاری و هماهنگی بیشتر با آنها مقابله کرد."

ژیل دو کرشوو، هماهنگ کننده عملیات ضد تروریستی اتحادیه اروپا هم هشدار داده است که در صورت تضعیف داعش در منطقه خاورمیانه، اروپائیان طی چند سال پس از آن شاهد بازگشت اتباع خود خواهند بود که در خدمت این گروه بوده و آموزه‌های آن در زمینه‌های عقیدتی و عملیاتی را فرا گرفته‌اند. برای جلوگیری از فعالیت خرابکارانه این افراد به رویکردی جامع و هماهنگ نیاز است.

گزارش اخیر یوروپل شامل بررسی جامع تغییراتی است که در شیوه عملیاتی دولت اسلامی مشاهده شده یا می‌توان در آینده مشاهده کرد. براساس این گزارش، باید انتظار داشت که افراد وابسته یا تحت تاثیر دولت اسلامی به تلاش‌های بیشتری برای اجرای حملات انفرادی و گروهی در کشورهای اروپایی دست بزنند. در حال حاضر، نهادهای اطلاعاتی معتقدند که ده‌ها نفر از پیروان دولت اسلامی با توانایی دست زدن به اقدامات تروریستی در کشورهای اروپایی حضور دارند.

همچنین، علاوه بر فرانسه و بلژیک، تمامی کشورهای دیگر عضو اتحادیه اروپا عضو ائتلاف به رهبری آمریکا علیه داعش هستند و به این ترتیب، همه آنها می‌توانند از نظر داعش و هواداران آن، هدف‌های "مشروع" برای عملیات خرابکاری محسوب شوند.

در حال حاضر، محتمل‌ترین وضعیت در این کشورها، توسل افراد یا گروه‌های وابسته به داعش به شیوه‌هایی است که قبلا به کار برده شده است اما در صورت تضعیف یا شکست نظامی این گروه در عراق و سوریه با مشارکت و کمک نیروهای ائتلاف و بازگشت اتباع اروپایی عضو این گروه و خانواده‌های آنها، خطر بیشتری متوجه کشورهای عضو اتحادیه خواهد بود. در حال حاضر، نظر نهادهای اطلاعاتی این است که حملات آتی داعش در لیبی طراحی و عاملان این حملات از همان کشور به اروپا اعزام خواهند شد.

همزمان، این احتمال وجود دارد که در آینده، کشورهای اروپایی شاهد آن نوع حملات تروریستی باشند که در سوریه و عراق به کار رفته اما تا کنون در اروپا مشاهده نشده است. به عنوان مثال، انفجار خودروهای بمب‌گذاری شده و گروگان‌گیری و اخاذی از جمله اقداماتی است که ممکن است عوامل داعش به آنها روی آورند. نکته دیگری که در گزارش یوروپل مورد تاکید قرار گرفته این است که تا کنون برخی مراکز حساس اروپایی از نظر عوامل داعش هدف‌های مناسبی نبوده‌اند اما ممکن است این وضعیت در آینده تغییر یابد. به عنوان مثال، حمله به تاسیسات زیربنایی مانند شبکه‌های توزبع برق یا حتی نیروگاه‌های هسته‌ای که تاکنون برای داعش اولویت نداشته ممکن است به الویت این گروه تبدیل شود.

خطر دیگری که وجود دارد، "آسیب‌پذیری" پناهجویان سوری ساکن اروپا در برابر تبلیغات گروه‌های افراطی از جمله داعش است. با توجه به اینکه تشدید احساسات ضد مهاجران و ایجاد تفرقه قومی و نژادی به نفع داعش تمام می‌شود، لازم است مسئولان اردوگاه‌های پناهجویان و جوامع مهاجران در برابر تبلیغات مختلف حساس باشند و آنها را از نزدیک زیر نظر بگیرند.

یکی دیگر از نکات مهم گزارش اخیر، امکان ارتباط و همکاری بین گروه‌های تروریستی و سازمان‌های جنایی است که احتمال دارد برای اهداف مشخص مانند تدارکات اقدامات تروریستی یا جابجایی عاملان آ نها صورت گیرد. به نظر می‌رسد که این ارتباط و همکاری به تدریج رو به افزایش بوده است.

این گزارش در عین حال هشدار می‌دهد که "دولت اسلامی تنها سازمان تروریستی با نیت و توانایی فعالیت سازمان یافته علیه غرب و الهام بخشیدن به افراد برای دست زدن به چنین عملیاتی نیست بلکه گروه‌های دیگری مانند القاعده و جبهه نصرت نیز از موقعیت و امکانات مشابهی برخوردارند."

یوروپل سازمانی برای همکاری و هماهنگی کشورهای عضو اتحادیه اروپاست که نیروهای پلیس تمامی بیست و هشت کشور عضو اتحادیه در آن عضویت دارند. این سازمان همچنین با نهادهای مشابه بین‌المللی و نیروهای پلیس برخی از کشورها نیز همکاری دارد و به خصوص با افزایش خطر حملات تروریستی این همکاری افزایش یافته است.