حاشیه های مراسم تشییع جنازه اکبر هاشمی رفسنجانی

از "من به عشق رهبر به این مراسم نیامده ام" تا دعایی که آیت‌الله خامنه‌ای نخواند، حاشیه های مراسم تشییع جنازه هاشمی

هاشمی رفسنجانی در کنار آیت‌الله خمینی به خاک سپرده شد
پیکر آقای هاشمی در داخل ضریح آیت‌الله خمینی و در حضور فرزندان و نزدیکان او به خاک سپرده شد.

مراسم خاکسپاری آقای هاشمی رفسنجانی به نقطه تلاقی حضور دو گروه تبدیل شد؛ کسانی که خود را پیرو راستین آیت‌الله خامنه‌ای می‌دانند و گروه دیگری که از منتقدان جریان حاکم هستند.

دعایی که آیت‌الله خامنه‌ای نخواند
گفته می‌شود آیت‌الله خامنه‌ای یکی از دعاهای معمول نماز میت را نخوانده و آن را با ذکرهای دیگری جایگزین کرده است.

رهبری جمله معروف در نماز میت که "انا لا نعلم منه الا خیرا" ما جز خیر از او ندیدیم را نخواند

چرا آیت‌الله خامنه‌ای دعای معمول را برای هاشمی نخواند؟
رهبر این جمله را در هنگام خواندن نماز میت برای درگذشتگانی چون عزیزالله خوشوقت، محمدعلی مهدوی کنی و آقامجتبی تهرانی به کار برده بود. یک توجیه برای نگفتن این جمله می‌تواند این باشد که آقای خامنه‌ای خواسته دروغ نگوید.

اما باید توجه داشت که "ما از او جز خوبی ندیدیم" به عنوان یکی از سنت‌های نماز میت، به کرات گفته می‌شود و مفهومش، معمولا این نیست که به معنای واقعی کلمه آیا گویندگان هیچ‌گاه از میت بدی دیده بوده‌اند یا نه؛ بلکه گویی این است که اگر بدی هم دیده باشیم، در این لحظه که برایش طلب آمرزش می‌کنیم، می‌بخشیم. در نتیجه، آیت‌الله خامنه‌ای انگار در نماز میت به سادگی دارد می‌گوید که حتی در هنگام نماز بر جنازه هاشمی رفسنجانی، نمی‌تواند او را ببخشد.

ترجمه: هرگاه اين خط مستقيم بشود، ناگهان همه دوستت خواهند داشت:

یکی از شرکت‌کنندگان: "من به عشق رهبر به این مراسم نیامده ام":

عصر ایران گزارش داد که تشییع پیکر هاشمی؛ بزرگ ترین تشییع رسمی پس از رحلت خمینی است

به گزارش خبرنگاران عصر ایران مستقر در خیابان انقلاب ، این حضور را می توان پس از مراسم تشییع پیکر خمینی بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ایران در خرداد ماه 1368، بزرگ ترین اجتماع مردمی برای تشییع پیکر یکی از مقامات ارشد نظام به شمار آورد.

جمعیت انبوهی از میدان فردوسی تا میدان انقلاب و خیابان های اطراف به منظور ادای احترام به آیت الله هاشمی رفسنجانی تجمع کرده بودند و با سردادن شعارهایی خودروی حامل پیکر آیت الله هاشمی را مشایعت کردند.

جمعیت شرکت کننده در مراسم تشییع حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی بین ۲.۵ تا ۳ میلیون نفر تخمین زده می شود.

انتقاد از پخش محدود تصاویر تلویزیونی
بی بی سی - پخش نشدن تصاویر هوایی از جمعیت در تلویزیون دولتی ایران، باعث انتقاد در شبکه‌های اجتماعی شده است. همچنین منتقدان می‌گویند شبکه خبر که تصاویر را به طور زنده پخش می‌کند برای آن‌که صدای شعارها در جمعیت شنیده نشود، موسیقی عزا بر روی صدای جمعیت گذاشته است:

در فیلم‌های اقامه نماز که سایت رهبر ایران هم منتشر کرده، مهدی هاشمی، فرزند آقای هاشمی، پشت سر رهبر ایران ایستاده است. مهدی هاشمی روز یکشنبه از زندان اوین مستقیم به بیمارستان شهدای تجریش برده شد. محسن و یاسر هاشمی هم در ردیف دوم نماز حضور داشتند.

شلختگی حتی در مهمترین برنامه‌ها و مراسم‌های ما همیشه هست
عمامه مرحوم هاشمی با نوارچسب به تابوت چسباند شده بود و تابوت با طناب کلفت به ماشین. pic.twitter.com/DR3wg5goE5

— Sadra Mohaghegh (@SadraMohaqeq) January 10, 2017

اختلال تلفن همراه
خبرگزاری ایلنا می نویسد: با افزایش جمعیت حاضر در خیابان‌های مرکزی تهران و مقابل دانشگاه؛ مشکل دیگری در پایتخت خود را نشان می‌دهد. خطوط تلفن‌های همراه در محدوده انقلاب دچار اختلال شده و این امر؛ ارسال اخبار خبرنگاران را با مشکل مواجه کرده است. ارسال عکس و فیلم‌های مرتبط با مراسم برای شبکه‌های اجتماعی غیررسمی و نیز رسانه‌ها نیز با مشکلات زیادی مواجه شده است.

@KhodNeviss @lemiid

بی بی سی نشون میداد من گفتم الان لابد ملت دارن میگن میر حسین :)))*

— استینسون (@Ernestinson) January 10, 2017

تسلیت‌ قاسم سلیمانی به عفت مرعشی:

📸 تسلیت سردار حاج #قاسم_سلیمانی به عفت مرعشی، همسر ایت الله #هاشمی_رفسنجانی pic.twitter.com/LRr4lnH1Nz

— خبرگزاری تسنیم (@Tasnimnews_Fa) January 10, 2017

'نامساعد شدن' حال حسن صانعی و امامی کاشانی
سایت جماران گزارش داده که حال حسن صانعی و محمد امامی کاشانی هنگام تدفین آقای هاشمی "نامساعد" شده است. این سایت عکس حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت، را در هنگام معاینه آنان منتشر کرده است.

محمد خاتمی رئیس جمهور سابق که از نزدیکان اکبر هاشمی رفسنجانی بود از حضور در مراسم تشییع جنازه او در روز سه شنبه منع شده است

تشییع جنازه هاشمی؛ بازتابی از موقعیتی دوگانه
جمشید برزگر، بی‌بی‌سی: مراسم تشییع جنازه اکبر هاشمی رفسنجانی، آیینه تمام نمایی از موقعیت دوگانه خود او و تصویری فشرده از فضای سیاسی امروز ایران بود. آقای رفسنجانی از یک سو عنصری ثابت و موثر در نظام جمهوری اسلامی و ساختار قدرت بود و از سویی، به تدریج از پس انتخابات سال ۱۳۸۴ در شکافی فزاینده با هسته مرکزی قدرت و نهادهای انتصابی وابسته به آن قرار گرفت. همین وضعیت دوم، مخصوصا بعد از انتخابات سال ۱۳۸۸، موجب شد که تصویری تازه از اکبر هاشمی رفسنجانی در اذهان عمومی شکل بگیرد. او خود از این تحول به خوبی آگاه بود و در تثبیت تصویر جدید بسیار کوشا.

مراسم تشییع جنازه او، با چنین پس زمینه ای، بازتابی بی کم و کاست از همین موقعیت دوگانه بود. از یک سو نظام جمهوری اسلامی کوشید نشان دهد که عضوی مهم از خود را از دست داده و به رغم برخی اختلاف ها، اکبر هاشمی رفسنجانی را همچنان متعلق به خود می داند همان گونه که وفاداری او نیز تا زنده بود به همین نظام بود. در متن چنین تصویری، البته جزییات نیز فراموش نشده بود از شیوه نماز خواندن آیت الله خامنه ای گرفته تا چیدن صف اول حاضران در این نماز.

از سوی دیگر، پاره های سازمان نیافته‌ای از جمعیت حاضر در مراسم، با دادن شعارهایی، می کوشیدند روایت رسمی از مراسم تشییع جنازه آقای رفسنجانی و طبعا میراث و تصویر به جای مانده از او را انکار و روایت خود از هاشمی رفسنجانی مطلوب خویش را جایگزین آن کنند. متناسب با وضعیت این دو نیروی متقابل در عرصه قدرت و جامعه، در مراسم نیز روایت رسمی با همه جزییاتش در مرکز و روایت معترضان به وضع موجود در حاشیه جای داشتند.
همرسانی در

اقامه نماز آیت‌الله خامنه ای بر پیکر هاشمی:

به گزلرش بی بی سی مراسم اقامه نماز به امامت آیت‌الله علی خامنه‌ای بر پیکر اکبر هاشمی رفسنجانی در دانشگاه تهران آغاز شد.

در عکس‌های از اقامه نماز منتشر شده است، روسای سه قوه کنار آقای خامنه‌ای دیده می‌شوند. پسران آقای هاشمی رفسنجانی در ردیف دوم صف نماز حضور دارند.

بنا بر گزارش رسیده به بی بی سی جو شدید امنیتی مانع شده که برخی خود را به صفوف اول نماز برسانند.

درب ورودي مرقد خميني:

خبرگزاری ایلنا گزارش کرده که جمعیت لحظه لحظه درحال اوج گرفتن است به گونه‌ای که چندین داربست مقابل دانشگاه بر اثر ازدحام جمعیت شکسته شده است.

مراسم گرامیداشت درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی هم اکنون در حسینیه شماره یک جماران آغاز شد:

کوچک‌زاده در مراسم تشییع آیت‌الله هاشمی رفسنجانی:

حضور مردم برای وداع با آیت الله هاشمی:

انتقال پیکر آیت‌الله هاشمی به دانشگاه تهران:

به گزارش خبرآنلاین این عکسی است از آرامگاه ابدی آیت الله هاشمی رفسنجانی:

پاره شدن بنر تسلیت درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در یاسوج:

پوستری که بین مردم پخش می شود:

جمعیت حاضر در مراسم یکپارچه سیاهپوش شده و پرچم‌ و پلاکارد در دست به تدریج شعارهایی را زمزمه می‌کنند:
به گزارش خبرنگار ایلنا، جمعیت حاضر در مراسم یکپارچه سیاهپوش شده و پرچم‌ و پلاکارد در دست به تدریج شعارهایی را زمزمه می‌کنند:

عزا عزاست امروز هاشمی دلاور پیش خداست امروز

حمایت از خاتمی وصیت هاشمی‌ست

هاشمی، هاشمی راهت ادامه دارد

همه با هم در مراسم وداع ﺑﺎ ﺁﯾﺖ ﺍﻟﻠﻪ
ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ / ساعت 8 صبح /دانشگاه تهران
طرح: محسن سعیدی
تایپوگرافی از استاد علی کیانمهر#هاشمی_رفسنجانی pic.twitter.com/UUPT5vpZYv

— Ali Gholizadeh (@aqolizadeh) January 9, 2017

واکنش‌ها به درگذشت هاشمی رفسنجانی:

مهدی هاشمی اجازه نداد رییس صداوسیما زیر تابوت پدرش را بگیرد

مهدی هاشمی اجازه نداد علی عسگری رییس #صداوسیما زیر تابوت پدرش را بگیرد/ منبع مهر pic.twitter.com/CK469YQohf

— روزنامه شهروند (@shahrvand_paper) January 9, 2017

سید عباس صالحی سرپرست سابق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی:

تلویزیون پیاپی تصویر هاشمی #رفسنجانی را نشان می دهد، دختر نه ساله ام می گوید من تا حالا این آقا را در تلویزیون ندیده ام، از پاسخ می مانم.

— Seyyed Abbas Salehi (@S_A_Salehi) January 9, 2017

نصب تصویر هاشمی رفسنجانی در سطح شهر تهران

واکنش احمد توکلی به مرگ آقای هاشمی:

#توكلی:
امروز نباید کسی از بیان خوبی ها و خدمات #هاشمی_رفسنجانی خجالت بکشد/کاش با وی مهربان تر رفتار می کردیم pic.twitter.com/6JVQgQzs3j

— روزنامه‏ اعتماد (@EtemadDaily) January 9, 2017

"آسیب دیده انقلابیم"!

۲۶تیر ۸۸ وقتی #رفسنجانی گفت:«ما همه آسیب دیده این انقلابیم» ما وسط بلوار کشاورز بودیم و مهدی زیر لب گفت:«ولی پول‌ها رو شما برداشتین».

— Farhad Moradi (@FrhdMoradi) January 8, 2017

پیام اینستاگرام خامنه ای:

@khamenei_quote رهبر انقلاب در پيام رحلت مرحوم حجت الاسلام و المسلمين هاشمی رفسنجانی: ‎هوش وافر و صمیمیت کم‌نظیر او در آن سالها، تکیه‌گاه مطمئنی برای اینجانب به شمار می‌آمد. ۹۵/۱۰/۱۹ __ #khamenei #rahbar #khamenei_ir #supremeleader #خامنئي_دات_آي_آر #رهبر #خامنه_ای #آرامش_امت #الخامنئي #رهبری #خامنه_ای_دات_آی_آر #هاشمی_رفسنجانی

A photo posted by Ayatollah Seyed Ali Khamenei (@khamenei_ir) on Jan 9, 2017 at 7:09am PST

قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران امروز در جماران، محل نگهداری پیکر اکبر هاشمی رفسنجانی حاضر شد

عزاداران بغض کرده در جماران.. #هاشمی_رفسنجانی pic.twitter.com/7TB0BZAXPl

— saheb sadeghi (@sahebsadeghi) January 8, 2017

مراسم بزرگداشت هاشمی در بیت رهبر ایران
دفتر آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران در اطلاعیه‌ای اعلام کرده است که مجلس بزرگداشتی از سوی آقای خامنه‌ای روز چهارشنبه ۲۲ دی ۱۳۹۵ از ساعت ۹:۳۰ تا ۱۲ در حسینیه‌ امام خمینی در بیت رهبر برگزار خواهد شد.

مراسم تشییع آقای هاشمی رفسنجانی فردا سه‌شنبه از مقابل دانشگاه تهران برگزار می‌شود وآقای خامنه‌ای بر پیکر او نماز می‌خواند.

هاشمی رفسنجانی در آرامگاه آیت‌الله خمینی 'دفن می‌شود'
با آنکه در خبرهای شب گذشته از خانواده آقای رفسنجانی نقل شده بود که پیکر او در قم به خاک سپرده می‌شود، پایگاه خبری جماران، نزدیک به آقای هاشمی رفسنجانی نوشته است که خانواده او تصمیم گرفته‌اند که در آرامگاه آیت‌الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی دفن شود.

با این حال خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا به نقل از یاسر هاشمی، فرزند آقای هاشمی رفسنجانی نوشته است: "از یک سو، به دلیل علاقه آیت الله هاشمی رفسنجانی به امام خمینی و ازسوی دیگر به دلیل گفته ایشان که علاقه دارند در قم به خاک سپرده شوند، هنوز محل تدفین ایشان قطعی نشده است و تا ساعت 12 ظهر امروز پس از نهایی شدن این تصمیم گیری محل نهایی تدفین را به اطلاع عموم خواهیم رساند."

عفت مرعشی، همسر اکبر هاشمی رفسنجانی:

گزارش خبرنگار یورونیوز از مسجد جماران:

وداع با پیکر آیت الله هاشمی_رفسنجانی در حسینیه جماران pic.twitter.com/3RHGYb6b4q

— KhatamiMedia (@Khatamimedia) January 8, 2017

دختران موسوی و رهنورد: از سوی پدر و مادرمان تسلیت می‌گوییم
وبسایت کلمه که اخبار مربوط به میرحسین موسوی و زهرا رهنورد را منتشر می‌کند، به نقل از فرزندان آنها اطلاعیه ای منتشر کرده است که در آن آمده:

"در این سال‌های سخت که گذشت و در مصیبت‌های مکرر که وارد شد، وفات آیت‌الله هاشمی به‌واقع سخت و بهت‌آور است. نام و یاد ایشان از انقلاب اسلامی جدا شدنی نیست و اگرچه ایشان با قلبی زخم‌خورده ناشی از هجوم بی‌رحمانه اتهام‌ها، هتاکی‌ها و جفای بسیار که به دلیل همدلی با مردم تحمل کرد دار فانی را وداع گفت، اما این همدلی‌ها، بنا بر وعده الهی مأجور در نزد حضرت حق و در کنار مجاهدت‌های فراموش‌نشدنی در سال‌های قبل و پس از انقلاب چه در نقش انقلابی جان‌برکف یا در جایگاه مسئولیت‌های مختلف در نظام محکم و روشن و مؤثر باقی خواهد ماند.

ما دختران مهندس موسوی و دکتر رهنورد، از سوی والدین محصور و خودمان رحلت ایشان را به خانواده رنجدیده و دردمند هاشمی و مردم قدرشناس تسلیت می‌گوییم برای ایشان علو درجات و صبر برای شما از خداوند متعال خواستاریم."

واکنش خانواده کروبی: 'هاشمی ماندن در کنار مردم را بر قدرت حاکم ترجیح داد'

وبسایت سحام نیوز که اخبار نزدیک به مهدی کروبی را منتشر می‌کند اطلاعیه خانواده او را منتشر کرده است:

وبسایت سحام نیوز که اخبار نزدیک به مهدی کروبی را منتشر می‌کند اطلاعیه خانواده او را در واکنش به درگذشت اکبر هاشمی رفسنجنانی منتشر کرده است.

در این اطلاعایه آمده: "نام و سابقه هاشمی در انقلاب اسلامی ماندگار و انکار ناپذیر است. نقش او در سال های پیش از انقلاب و در دوران مبارزه در کنار دیگر مبارزان راه آزادی از جمله عزیز در حصرمان، فراموش ناشدنی است. آقای هاشمی پس از انقلاب مسئولیت های مهمی بر عهده داشت، اما نقطه عطف او پس از انقلاب را می توان در حوادث پس از سرکوب خشن ۸۸ دید. جایی که او ماندن در کنار مردم را بر قدرت حاکم ترجیح داد".

وزیر بهداشت: ظاهرا تیم پزشکی همراه ایشان نبوده:
حسن قاضی‌زاده، وزیر بهداشت ایران درباره نحوه درگذشت آیت‌الله هاشمی گفت که او دچار عارضه قلبی و تنفسی شده و تلاش‌ها برای احیای او بی‌نتیجه مانده است.

به گزارش ایسنا آقای قاضی‌زاده گفت: "آن طور که به من گزارش شده ظاهرا تیم پزشکی همراه ایشان نبوده، درحالی که همراه شخصیت‌ها باید تیم پزشکی حاضر باشد. تیم پزشکی زمانی هم که متوجه شدند، فرصت از دست رفته بود و شاید اگر بودند هم نمیتوانستند کاری کنند. اما اگر این گزارشی که به من داده شده درست باشد کوتاهی کردند".

یکی از تصاویری که در شبکه‌های اجتماعی می‌چرخد، عکسی است از اکبر هاشمی رفسنجانی که در حالت رکوع، سایه‌اش روی آیت‌الله خامنه‌ای افتاده است. حالا این سایه با مرگ آقای هاشمی، کنار رفته است:

کانال تلگرام پایگاه اطلاع‌رسانیآیت‌الله خامنه‌ای بخش‌هایی از پیام تسلیت او را منتشر کرد:
" انا لله و انّا الیه راجعونبا دریغ و تأسف خبر درگذشت ناگهانی رفیق دیرین، و همسنگر و همگام دوران مبارزات نهضت اسلامی، و همکار نزدیک سال‌های متمادی در عهد جمهوری اسلامی جناب حجت‌الاسلام والمسلمین آقای شیخ اکبر هاشمی رفسنجانی را دریافت کردم. فقدان همرزم و همگامی که سابقه‌ی همکاری و آغاز همدلی و همکاری با وی به پنجاه و نه سال تمام میرسد، سخت و جانکاه است.

هوش وافر و صمیمیت کم‌نظیر او در آن سالها، تکیه‌گاه مطمئنی برای همه کسانی که با وی همکار بودند به ویژه برای اینجانب به شمار می‌آید.

اختلاف نظرها و اجتهادهای متفاوت در برهه‌هایی از این دوران طولانی هرگز نتوانست پیوند رفاقتی را که سرآغاز آن در بین‌الحرمین کربلای معلی بود به کلی بگسلد و وسوسه‌ی خناسانی که در سال های اخیر باشدت و جدیت در پی بهره‌برداری از این تفاوت‌های نظری بودند، نتوانست در محبت شخصی عمیق او نسبت به این حقیر خلل وارد آورد."

مهدی هاشمی فرزند اکبر هاشمی رفسنحانی که دوران حبس خود را می‌گذراند ساعاتی پیش از اوین به بیمارستان شهدای تجریش منتقل شد:

واکنش‌ها به درگذشت هاشمی #رفسنجانی در شبکه‌های اجتماعی pic.twitter.com/VbjblvOM3T

— BBC Persian (@bbcpersian) January 8, 2017

سه روز عزای عمومی در ایران
خبرگزاری ایلنا گزارش داده است که در پی درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی سه روز عزای عمومی در ایران اعلام شده است. دانشگاه‌ها و ادارات ایران در این سه روز تعطیل خواهند بود.

برگزاری مراسم خاکسپاری در روز سه‌شنبه
به گفته حسین مرعشی، پیکر آقای هاشمی به جماران، محل زندگی او، منتقل شده و مراسم تشییع و خاکسپاری روز سه‌شنبه برگزار خواهد شد.

نوار مشکی در تلویزیون ایران
شبکه‎‌های مختلف تلویزیون ایران خبر درگذشت آقای هاشمی رفسنجانی را اعلام کرده و به نشانه عزاداری نوار مشکی در گوشه تصاویر برنامه‌ها گذاشته‌اند.

خبرگزاری ایسنا گزارش داده که با انتشار خبر مرگ آقای هاشمی، عده‌ای بیرون بیمارستان شهدای تجریش جمع شده‌اند:

حال و هوای بیمارستان شهدای تجریش پس از درگذشت آیت‌الله #هاشمی_رفسنجانیhttps://t.co/MrLSsrWfAk

— خبرگزاری ایسنا (@isna_farsi) January 8, 2017

آیا جانشینی برای هاشمی رفسنجانی وجود دارد؟ گفتگو با محسن سازگارا

جانشینی برای هاشمی #رفسنجانی وجود دارد؟
گفتگو با محسن سازگارا - فعال سیاسی و از بنیانگذاران سپاه پاسداران pic.twitter.com/qi3eZDLljq

— BBC Persian (@bbcpersian) January 8, 2017

تصویری که از تابوت اکبر هاسمی رفسنجانی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده:

گزارش صدا و سیما:

عزاداری مردم در مقابل بیمارستان:

علی اکبرصالحی: از درگذشت آیت الله رفسنجانی شوکه شدیم: