کلاه‌قرمزی تنها شد

شرق: «فکر می‌کنم عروسک‌گردان‌هایی که مثل من عروسکشان را دوست داشته باشند وجود دارند، اما دوری از «کلاه‌قرمزی» واقعا مرا ناراحت می‌کند و حتی لحظه‌ای که مرا از کلاه‌قرمزی جدا کنند، حالم آن‌قدر بد می‌شود که باید مرا با برانکارد ببرند. می‌دانم که آقای طهماسب و جبلی هم بسیار دوستش دارند، ولی آنها می‌توانند خود را کنترل کنند درحالی‌که من نمی‌توانم». اینها بخشی از صحبت‌های دنیا فنی‌زاده در ماه‌های اوج بیماری‌اش بود؛ زمانی که رسانه‌ها جویای احوالش بودند و صحبت با او همیشه به عروسکی ختم می‌شد که دنیا فنی‌زاده با تمام وجودش از او صحبت می‌کرد. بدون‌شک او مادر کلاه‌قرمزی بود؛ عروسکی که سال‌ها یکه‌تازی کرد و مهارت فنی‌زاده در جان‌بخشیدن به این عروسک سال‌ها او را به یکی از محبوب‌ترین شخصیت‌های عروسکی تبدیل کرد.

دنیا فنی‌زاده به‌واسطه حضور پدرش، پرویز فنی‌زاده، از کودکی با سینما آشنا شد و خیلی زود مسیر هنری‌اش را در دنیای کودکانه عروسک‌ها پیدا کرد. او نخستین‌بار فعالیت هنری‌اش را در سال ١٣٦٤ با عروسک‌گردانی برنامه «چتر» آغاز کرد و در سال ١٣٦٩ با عروسک‌گردانی فیلم سینمایی «گربه آوازه‌خوان» در سینما ادامه داد. او عروسک‌گردانی فیلم‌های سینمایی «کلاه‌قرمزی و پسرخاله»، «کلاه‌قرمزی و سروناز»، «نخودی»، «کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه»، مجموعه‌های تلویزیونی «زاغچه کنجکاو»، «هادی و هدی»، «بزبز قندی»، «اتل‌متل»، «صندوق پست»، «قصه‌های خاله عنکبوت»، «جغجغه و فرفره»، «جینگیل و فینگیل»، «قصه‌های خاله قورباغه»، «روباه و خروس»، «دارا و سارا»، «رفوزه»، «قصه‌های آتقی»، «قصه‌های هاجر»، «موش نمکی»، «خانه گلپرانیا»، «شنگول و منگول»، «عطر و گلاب بپاشید» و «کلاه‌قرمزی» را در کارنامه هنری‌اش دارد.

او در گفت‌وگویی، در پاسخ به این پرسش که اگر کلاه‌قرمزی باشد و شما نباشید، چه می‌شود؟ گفت: «دوجور نبودن هست. اینکه من کلا نباشم که این را فقط خدا می‌داند یا اینکه من دیگر عروسک‌گردانش نباشم. غم‌انگیز است. نه‌اینکه تازه با این مسئله روبه‌رو شده باشم. قبلا هم به آن فکر کرده‌ام. اگر روزی گروهم که با آنها کار می‌کنم صلاح بدانند که کنار کلاه‌قرمزی نباشم، قبول می‌کنم. فقط یک خواهش از آنها دارم: این‌که اجازه دهند در کار باقی بمانم، حتی اگر قرار نباشد عروسک‌گردانی کنم».

دنیا فنی‌زاده صاحب دو فرزند پسر است، اما کلاه‌قرمزی را پسر بزرگ‌تر خود خطاب می‌کرد و امروز سه پسر مادر خویش را از دست داده‌اند و برایش سوگواری می‌کنند. دنیا فنی‌زاده ١٠ سال از بیماری سرطان رنج می‌برد، اما با عشقی که همیشه به کودکان و کارش داشت، سختی بیماری روی کارش تأثیر نگذاشت. او همچنان عروسگ‌گردان کلاه‌قرمزی باقی ماند، اما این اواخر با لمس‌شدن دست راستش به‌ناچار با دست چپ عروسک‌گردانی می‌کرد و اصرار داشت تا زمانی که توان دارد، خودش عروسک‌هایش را حرکت دهد، اما در نهایت پس از ١٠ سال دست‌وپنجه نرم‌کردن با بیماری، دنیا فنی‌زاده روز گذشته، هشت دی‌ماه از دنیا رفت.

سوگ یاران قدیمی فنی‌زاده

ایرج طهماسب و حمید جبلی، همکاران قدیمی فنی‌زاده، در یادداشتی برای او چنین نوشتند: «روزی که خداوند مهربان انسان نازنینی به نام دنیا فنی‌زاده را سر راه ما قرار داد تا با همکاری او عروسکی دوست‌داشتنی و شیرین خلق شود، فکر نمی‌کردیم به این زودی او را از دست بدهیم، اما از آنجا که مالک اصلی انسان، خداوند مهربان است، اشک‌های خود را پاک می‌کنیم و به این اندوهِ بزرگ تسلیم می‌شویم. دنیا فنی‌زاده روش فرشته‌ها را در پیش گرفت. شریف و نجیب، با مهارتی مثال‌زدنی در حرفه و شغلِ خود و بی‌هیچ چشمداشتی کار کرد. پشت عروسک‌ها خود را پنهان کرد تا به ما آموزش دهد که می‌توان کار خوب انجام داد و دیده نشد.

عشق عجیبی به کودکان و دنیای آنها داشت و همواره لبخند کودکان او را شاداب می‌کرد. شاید هیچ کودکی او را نشناسد، اما تأثیر او بر کودکان تا مدت‌ها باقی خواهد ماند. دنیا فنی‌زاده، فرزند پرویز فنی‌زاده، همچون پدرش، هنرمند، انسان و مهربان بود. هرچه درباره‌اش بگوییم بر میزان اشک‌های خود افزوده‌ایم. روانش شاد و یادش همواره گرامی باد. روح بزرگ و زیبای او قرین رحمت خداوند باشد».

«علیرضا رضاداد»، دبیر سی‌اُمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان، در پیامی، درگذشت «دنیا فنی‌زاده» را تسلیت گفت.

پیام‌های تسلیت برومند و اسدی به درگذشت دنیا فنی‌زاده
خداحافظ دوست مهربان عروسک‌ها

‌دو نفر از مدیران جشنواره تئاتر در پیام‌هایی جداگانه، درگذشت هنرمند ایرانی، ‌دنیا فنی‌زاده، را تسلیت گفتند.

سعید اسدی، ‌دبیر جشنواره بین‌المللی تئا‌تر فجر، در پیامی گفت: «اگر چندین نسل از جوانان امروز در رویای روزانه خود نشانه‌ای برای تداعی روزگار پرنشاط کودکی جست‌وجو کنند بی‌شک یکی از آن تداعی‌گرهای دلپذیر عروسک‌هایی خواهد بود که با جادوی دستان توانای شادروان بانو دنیا فنی‌زاده جان یافته‌اند. اگرچه اکنون با دریغ و افسوس او درگذشته اما در بازیابی رویای ما، در جست‌وجوی زمان ازدست‌رفته، در جست‌وجوی کودکی ناب همواره زنده می‌ماند. جشنواره بین‌المللی تئا‌تر فجر درگذشت بانوی هنرمند دنیای نمایش عروسکی را به خانواده گرامی ایشان و هنرمندان گرانقدر ایران‌زمین تسلیت می‌گوید».

مرضیه برومند، ‌هنرمند و دبیر جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی «مبارک» و همراهان خانه عروسک نیز پیام تسلیت دادند.

متن پیام مرضیه برومند و همراهان خانه عروسک نیز به این شرح است: «در روزگار سرآسیمگی و بی‌حوصلگی، جان‌های مهربانی هستند که مادرانه، به دنیای کودکان می‌اندیشند و نگران آرزوهایی هستند که در دل کودکان شعله می‌کشد. تصور دنیای کودکان بی‌نگاه مهربان و کیمیای بی‌بدیل آنها چه تصور غمگینی است. غیبت غمگین «دنیا فنی‌زاده» را به عروسک‌ها، به کودکان و به دوستان کودکان تسلیت عرض می‌نمایم. او جان مهربان خود را در کالبد عروسک‌هایی باقی می‌گذارد که با آنها زیسته‌ایم و خواهیم زیست. با همه دل و جان به او بگوییم: خداحافظ دوست مهربان عروسک‌ها».

مراسم تشییع زنده‌یاد دنیا فنی‌زاده امروز پنجشنبه، ٩ دی، ساعت ٩:٣٠ صبح از خانه سینما، ساختمان خیابان وصال برگزار می‌شود. برابر هماهنگی انجام‌شده با خانواده محترم زنده‌یاد مهین بزرگی (پیش‌کسوت عرصه گویندگی و دوبله سینما و تلویزیون)، دنیا فنی‌زاده در طبقه فوقانی مزار این هنرمند آرام خواهد گرفت.