سرنوشت عبرت‌آموز روحانی

مجتبی واحدی - دیدگاه نو

حوادث با سرعتی باور نکردنی به زیان جمهوری‌اسلامی به صورت عام و علیه حسن روحانی به صوزت خاص رقم می‌خورد. پس از مدارای چند ساله ، بسیاری از دولت های قدرتمند جهانی در برابر جمهوری اسلامی ایستاده‌اند و کشورهای دیگری که‌گمان می‌رفت حامی جمهوری اسلامی هستند حمایت خود را از نظام ولایت فقیه دریغ می‌کنند. در داخل ، وضع به مراتب بدتر است. اشتهای سوءاستفاده و رانت خواری به حدی رسیده که حتی در واردات دو هزار گوسفند نیز شایعات در خصوص احتمال اختلاس، بلافاصله به باور عمومی تبدیل می‌شود، ناکارآمدی‌ها همه شئون زندگی مردم راتحت تاثیر قرار داده است، بی‌اعتمادی به عناصر سیاسی به حد اعلای خود رسیده و نهادهای سرکوبگر از یک‌سو آزادیخواهان را سرکوب می‌کنند و از سوی دیگر اقتصاد کشور را به گروگان گرفته‌اند، نهادهای وابسته به رهبر هر روز بیشتر از دیروز در اداره کشور دخالت می‌کنند در حالی که رهبر حاضر به پذیرش مسئولیت نیست و نهایتا روحانی و دولت او بی‌اعتنایی به خواسته‌های مردم و وعده‌های انتخاباتی را به اوج رسانده‌اند.‌

اما این همه ماجرا نیست. رهبر جمهوری اسلامی که همه اطرافیان، به کینه‌توزی او اذعان دارند بدون توجه به نابسامانی‌های ویرانگر، به فکر انتقام گیری از برخی جهت گیری‌های انتخاباتی مردم است. نگارنده ، پیش از این بارها موضع خود در خصوص انتخابات سال‌های اخیر و منتخبان آن را اعلام کرده هست. به صورت خاص ، در مورد روحانی بر این باورم که او ، تفاوت زیادی با رهبر ندارد اما روند منتهی به انتخاب و تلقی ایجاد شده از مخالفت رهبر با انتخاب او، موجب عصبانیت و ایجاد کینه در سید علی خامنه ای شده و لذا ، برای روحانی سرنوشتی بسیار غم‌انگیز پیش بینی می کنم. صادقانه بگویم‌ در ماههای اولیه انتخاب روحانی گمان‌می کردم‌ او حداقل به اندازه احمدی نژاد هوشمند است و از ضعف حاکم‌بر رهبر و اردوگاه او برای پیشبرد برخی اهداف استفاده می کند . روحانی در شرایطی به ریاست‌جمهوری رسید که رهبر، به شدت نیازمند همراهی او برای عبور از " گردنه هسته ای " و خلاصی از تحریم ها بود. روحانی بدون آنکه امتیازی به نفع خود یا رای دهندگان به دست بیاورد همه آنچه را که خامنه ای نیاز داشت انجام داد. به نظر می رسد طمعِ خام برای رسیدن به جایگاه رفیع تر در سپهر سیاست جمهوری اسلامی، عقل و هوش از روحانی ربوده بود. همین طمع باعث شد او در کنار انجام نقشی که بر عهده داشت به حفظ روابط با برخی نهادها و افراد تاثیرگذار در روند انتخاب رهبر آینده بیندیشید که نتیجه آن ، مدارا با بسیاری از زیاده خواهیهای رهبر و عوامل او بود. روحانی به امیدی واهی، مباشر اقداماتی شد که گمان می کرد موجب افزایش محبوبیت در میان مردم و تقویت جایگاه او در نظام می شود. تلاش برای به فرجام رساندن برجام در راس این اقدامات بود . در همان زمان در مصاحبه ای به دو نکته اشاره کردم .

یک - خامنه‌ ای بیش از روحانی به برجام نیاز دارد و بیش از روحانی از آن منتفع می شود .پس لازم نیست روحانی به بهانه به نتیجه رساندن برجام ، در مسائل داخلی کوتاه بیاید

دو - خامنه‌ای تنها تازمان آزادی وجوه بلوکه شده، با روحانی همراهی خواهد کرد اما برای استفاده از آن وجوه که می تواند موضع رئیس جمهور را در داخل و خارج کشور تقویت کند با روحانی مدارا نخواهد کرد. تحریم های اجماعی و بلوکه شدن در آمدهای نفتی، مهم ترین بحران در دوره رهبری خامنه ای بود. رهبر جمهوری اسلامی می دانست اگر بتواند آن تحریم‌ها را بشکند اجماع مجدد جهانی برای تحریم کامل جمهوری اسلامی، تقریبا غیرممکن است. او با آگاهی از این واقعیت، کارگزاریِ رفع تحریم ها را به روحانی سپرد و با امضای برجام ، نقش روحانی در تئاتر رهبر به پایان رسید. اما خصلت کینه جویی رهبر، به او اجازه نمی داد حتی تحقیر ظاهری به واسطه انتخاب روحانی را بدون پاسخ بگذارد. ( اگر چه روحانی را در راهبردها و مبانی، همراه و گاه تندروتر از خامنه ای می دانم. اما معتقدم رهبر جمهوری اسلامی برای فریب غربی ها و به ویژه امریکا، به یک نمایش انتخاباتی تن داد که موجب تحقیر او در داخل کشور شد. کسانی که خامنه ای را می شناسند به خوبی می دانند او در اولین فرصت ، انتقام تحقیرِ خود - حتی تحقیر خودخواسته - را می گیرد). نخستین گام برای انتقام گیری ، ممانعت از افزایش محبوبیت روحانی به واسطه ترمیم معضلات اقتصادی یا ایجاد رفاه نسبی اقتصادی بود. اعتراض رهبر به توافق دولت با کمپانی های بزرگ غربی برای نوسازی ناوگان هوایی، اعتراض هدایت شده اصولگرایان به تلاش دولت برای انعقاد قرار دادهای بزرگ‌اقتصادی با اروپایی ها و ایجاد جو وحشت برای جلوگیری از حضور آنها در ایران ، بازداشت برخی دو تابعیتی ها که برای تسهیل بازگشت شرکت های امریکایی ، به ایران سفر کردند ، وتوی برخی موافقت‌نامه‌های امضا شده با مجامع بین المللی - از جمله سند دو هزار و سی یونیسف- و دخالتهای آشکار در بودجه نویسی دولت ، از جمله اقدامات آشکار رهبر و گماشتگان‌او برای جلوگیری از امتیازگیری داخلی و خارجی روحانی بود.