شبکه بیان - پیمایشی که معاونت فرهنگی شهرداری تهران درباره «وضعیت اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی جامعه ایران» انجام داده است، نشان میدهد حدود 30 درصد مردم ایران تمایل به زندگی در «کشوری به جز ایران» دارند.
به گزارش «شبکه بیان» تمایل به مهاجرت و حتی پناهندگی در بین ایرانیان هرسال افزایش مییابد؛ درست مانند مردم ونزوئلا که به خاطر اوضاع نابسامان وطن خود دستهدسته به کشورهای همسایه کوچ میکنند. ایرانیها با یک بنبست سیاسی-اجتماعی روبرو شدهاند و اوضاع اقتصادیشان هرسال وخیمتر میشود. فساد دولتی، تورم بالا و بیکاری امان مردم را بریده و جوانان احساس میکنند زمینه پیشرفت شخصی برایشان فراهم نیست.
شرایط پیچیده و بحرانی ایران دستکمی از ونزوئلا ندارد. آنچه در این کشور ثروتمند اتفاق میفتد نشاندهنده ضعف عمیق حکومت در اداره کشور و اتلاف منابع هنگفت مالی است. جامعه ایران منهای آن اقلیتی که به انحاء مختلف به حکومت وصل هستند و از رانتهای دولتی بهره میبرند، به ستوه آمده و خواهان زندگی انسانی و شرافتمندانه است.
اما عده زیادی به این نتیجه رسیدهاند که داشتن یک زندگی نسبتاً خوب در شرایط فعلی و با وجود حکومت جمهوری اسلامی ناممکن است.محمدرضا جوادییگانه، معاون فرهنگی شهردار تهران نیز وجود این مسئله اجتماعی را در صفحه توئیتر خود تائید کرده و نوشته است «بر اساس پیمایش وضعیت اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی جامعه ایران (426 شهر مرکز شهرستان، 82000 نمونه، 1395)، 29.8 درصد از مردم، تمایل به زندگی در کشوری به جز ایران دارند.»
جزئیات این پیمایش به تازگی منتشر ولی خود پیمایش در سال 1395 انجام شده است، یعنی زمانی که اوضاع اقتصادی ایران نسبتاً خوب بوده و مردم درگیر تورم 50 درصدی نبودهاند. رسانههای ایران نوشتهاند اگر چنین پیمایشی در شرایط کنونی انجام شود، بیش از نیمی از مردم خواهند گفت که مهاجرت را به ماندن در ایران ترجیح خواهند داد.
مهرداد خدیر، یکی از فعالان رسانهای در واکنش به انتشار نتایج پیمایش شهرداری تهران طی یادداشتی نوشته است «بخشی از مردم از این همه تناقض به ستوه آمدهاند. این همه خانه خالی و دغدغه بخش قابلتوجهی از جامعه تأمین اجاره خانه؟ این همه نقدینگی و کارآفرینان ناچار از گذار از هفت خوان و بعضاً به هر طریقی متوسل شدن برای وام با بهره گرفتن؟ این همه دختر جوان و پسرانی در آرزوی زندگی مشترک؟ این همه ستایش شعور مردم در رسانه رسمی و قلعوقمع نصف کاندیداها در آستانه هر انتخابات و تازه از کار انداختن منتخبان آنان؟»
علاوه بر مسائل اقتصادی که بیتردید یکی از دلایل اصلی تمایل مردم به مهاجرت و زندگی در کشورهای دیگر محسوب میشود، مسائل اجتماعی نیز در این ماجرا دخیل هستند. از منظر آزادیهای اجتماعی ایرانیها در یکی از تاریکترین مقاطع تاریخ کشور قرار دارند و از ابتداییترین حقوق خود محروم هستند.
مثالهای زیادی برای نقض آزادیهای مردان و زنان ایرانی وجود دارد؛ از حجاب اجباری و ممنوعیت دوچرخهسواری زنان گرفته تا مجازات سنگین برای مصرف مشروبات الکلی و اجبار در مسائل دینی. جامعه ایران طی چهل سال گذشته به دلیل رفتارها و عملکرد نامناسب حکومت تحقیر شده و عزتنفس خود را از دست داده است و این تحقیرشدگی بدون تغییرات اساسی در لایههای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی قابلدرمان نیست؛ هرچند مردم با ترانههای ناسیونالیستی و سفارشی سالار عقیلی مو به تنشان سیخ شود.