بی بی سی - ایران قول داده است تا انتقام کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه را که در پی حمله پهباد آمریکا کشته شد، بگیرد. آیت الله خامنهای رهبر ایران گفته "انتقام سختی در انتظار " کسانی است که پشت حمله به قدرتمندترین فرمانده نظامی ایران بودهاند.
اما در باره تواناییهای نظامی ایران چه میدانیم. ارتش ایران چقدر بزرگ و قدرتمند است؟
به گفته موسسه مطالعات استراتژیک بینالمللی مستقر در لندن ایران حدود ۵۲۳ هزار نیروی فعال در نقش های مختلف نظامی دارد که ۳۵۰ هزار نفر آن در ارتش منظم و حداقل ۱۵۰هزار نفر آن در سپاه پاسداران حضور دارند. همچنین ۲۰هزار نیرو در نیروی دریایی سپاه هستند. این نیروها در شماری از قایقهای گشت مسلح در تنگه هرمز فعالیت میکنند.
سپاه با وجودی که نیروهای کمتری از ارتش منظم ایران دارد اما به عنوان نیروی نظامی که از قدرت بیشتری برخوردار است در نظر گرفته میشود.
عملیات نیروهای ایران در خارج از این کشور چگونه است؟
نیروی قدس سپاه که قاسم سلیمانی فرماندهی آن را به عهده داشت، عملیاتهای محرمانه سپاه را در خارج از ایران انجام میدهد و مستقیما به آیتالله خامنهای رهبر ایران گزارش میدهد. گفته میشود که نیروی قدس سپاه ۵ هزار نیرو دارد.
این نیرو در سوریه به نیروهای وفادار به بشار اسد رئیس جمهوری این کشور و همچنین به شبه نظامیان مسلح که همراه با این نیروها میجنگند، مشاوره میدهد.
نیروی قدس در عراق از نیروهایی که عمدتا متشکل از شبه نظامیان شیعه است حمایت میکرد. این نیروها به شکست داعش در عراق کمک کردند.
با وجود این آمریکا میگوید که نیروی قدس نقش بزرگتری دارد و این نقش را از طریق فراهم کردن منابع مالی ،آموزش و تامین تسلیحات و تجهیزات برای سازمانهایی که آمریکا به عنوان گروههای تروریستی در خاورمیانه در نظر میگیرد، انجام میدهد. حزبالله لبنان و جهاد اسلامی فلسطین از جمله این گروهها هستند.
مشکلات اقتصادی و تحریمها به واردات تجهیزات نظامی ایران که از قبل هم نسبت به دیگر کشورهای منطقه کمتر بوده ضربه زده است.
به گفته موسسه تحقیقات بینالمللی صلح استکهلم، ارزش تجهیزات وارداتی ایران بین سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۸ معادل ۳.۵ درصد واردات عربستان سعودی در مدت مشابه است. بیشتر واردات نظامی ایران از روسیه و بقیه آن از چین صورت میگیرد.
اما تواناییهای موشکی ایران چگونه است؟
توانایی موشکی ایران یک بخش کلیدی و عمده از قدرت نظامی ایران است و با توجه به قدرت نسبتا کم هوایی این کشور نسبت به کشورهایی مانند اسراییل و عربستان سعودی، اهمیت این قدرت موشکی بیشتر مشخص میشود.
وزارت دفاع آمریکا در گزارشی توان موشکی ایران را به عنوان بزرگترین نیروی موشکی در خاورمیانه توصیف میکند، توانی که عمدتا متشکل از موشکهای کوتاه برد و میانبرد است.
در این گزارش همچنین گفته شده ایران در حال آزمایش تکنولوژهای فضایی است به طوری که بتواند موشکهای بین قارهای را توسعه دهد و مسافت بیشتری را بپیماید.
موسسه سیاستگذاری نیروهای متحد سلطنتی گفته ایران برنامه موشک های دوربرد خود را در پی چارچوب توافق هستهای با کشورهای پنج به علاوه یک در سال ۲۰۱۵ متوقف کرد. این موسسه گفته با این حال با توجه به بلاتکلیفی در مورد این توافق هسته ای، ایران ممکن است که برنامه موشکی دوربرد خود را از سرگرفته باشد.
در هر حالت بسیاری از هدفها در عربستان سعودی و منطقه خلیج فارس و احتمالا اسرائیل در تیررس موشکهای میان برد و کوتاه بردی خواهد بود که ایران فعلا در اختیار دارد.
در ماه مه سال گذشته میلادی در پی افزایش تنش میان آمریکا و ایران، واشنگتن سیستم دفاع ضد موشکی پاتریوت را در خاورمیانه مستقر کرد. استقرار این سیستم به منظور مقابله با موشک های بالستیک و کروز بود.
با وجود سالها تحریم، ایران قادر بوده تا تواناییهای خود را برای توسعه هواپیماهای بدون سرنشین ادامه دهد.
موسسه سیاستگذاری نیروهای متحد سلطنتی گفته پهبادهای ایران از سال ۲۰۱۶ میلادی در عراق علیه داعش به کار گرفته شدهاند. ایران همچنین با پهبادهای خود از طریق پایگاههایش در سوریه وارد حریم هوایی اسرائیل شده است.
در ماه ژوئن ۲۰۱۹ میلادی ایران یک پهباد تجسسی آمریکا را سرنگون کرد و گفت که این پهباد حریم هوایی ایران را بر فراز تنگه هرمز نقض کرده است.
جاناتان مارکوس خبرنگار امور دفاعی بیبیسی میگوید جنبه دیگر برنامه هواپیماهای بدون سرنشین ایران، تمایل این کشور به فروش یا انتقال تکنولوژی پهبادهایش به متحدانش برای به کار گرفتن آن در جنگ های نیابتی در منطقه است.
در سال ۲۰۱۹ میلادی حمله به دو تاسیسات عمده نفتی عربستان سعودی که بوسیله پهپادها و موشکها صورت گرفت خسارت زیادی به آن وارد کرد. عربستان سعودی و آمریکا، ایران را مرتبط با این حملات میدانند اما ایران هرگونه دخالت در این حملات را رد کرد و به ادعای مسئول بودن شورشیان یمن در این حملات اشاره کرد.
اما آیا ایران توانایی سایبری دارد. در پی حملات عمده سایبری به تاسیسات هستهای ایران در سال ۲۰۱۰، این کشور توانایی فضای سایبری خود را افزایش داد. گفته می شود که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران حیطه سایبری خود را برای فعالیتهای تجاری، جاسوسی و نظامیاش دارد.
آمریکا در سال ۲۰۱۹ در یک گزارش نظامی گفت که ایران در چارچوب عملیات جاسوسی سایبریاش ، شرکت های هوا- فضا ، پیمانکارهای دفاعی، شرکتهای انرژی و منابع طبیعی و همچنین شرکت های ارتباطاتی در سراسر دنیا را هدف قرار داده است.
همچنین در سال ۲۰۱۹ مایکروسافت گفت یک گروه هکر که مرتبط با دولت ایران است یک کمپین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را هدف قرار داده و سعی کرده تا وارد حسابهای مقامهای دولت آمریکا شود.