علی رغم موفقیتهای چشمگیر کشورهای دنیا و همسایه ایران در واکسیناسیون سراسری و مبارزه با کرونا و بازگشت تدریجی شرایط عادی به این کشورها خبرها در ایران نسبت به این بیماری نگران کننده است. واکسیناسیون کرونا در کشور با کندی پیش میرود و تاکنون یک درصد جمعیت کشور واکسینه شدهاند. اتفاقات زیادی درخصوص واکسیناسیون کرونا در کشور بنا بود اتفاق افتد اما براساس آخرین اخبار دریافتی متاسفانه انستیتو رازی و پاستور با مشکلات مالی و تامین ارز و مواد اولیه برای ساخت واکسن کرونا مواجه شدهاند و از طرفی در زمینه تأمین و خرید واکسن خارجی نیز محدودیت هایی از نظر تحریمهای داخلی و خارجی پدید آمده است. در حال حاضر بابت همین واکسن رایگانی هم که در برخی مراکز بهداشتی و درمانی به مردم تزریق میشود مبالغی به نام شیرینی و دستمزد کادر تزریقات از مردم دریافت میکنند و حتی شنیده شده است که در برخی از بیمارستانها نیز واکسنهای وارداتی مؤثر و کارآمد تزریق میشود و از مردم برای این واکسنها از ۳ میلیون تومان تا ۶۰ میلیون پول دریافت میکنند.
تخلفات ستاد ملی مبارزه با کرونا از بدو ورود ویروس به کشور تا ایجاد موج جدید این بیماری در کشور محرز شده است و از این تخلفات گزارشی توسط نمایندگان مجلس و کارشناسان مستقل و غیر دولتی در ساختار سلامت کشور تهیه شده است و به مجلس و قوه قضائیه ارسال شده است و این گزارش بنا شده است هفته آینده توسط کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ارائه گردد و شنیده شده است قوه قضائیه پس از انتشار چنین گزارشی به تخلفات ستاد ملی مبارزه با کرونا رسیدگی میکند.
و اما سردرگمی درخصوص ممنوعیتها و جریمههای سفرها در تعطیلات عید فطر این روزها نقل محافل خبری در داخل و خارج کشور شده است. درخصوص محدودیتهای اعیاد پیش رو شاهد تصمیمات یک بام و صد هوای ستاد ملی مبارزه با کرونا هستیم چون از یک طرف جریمه یک میلیون تومانی برای سفر در عید فطر در سراسر کشور و محدودیت تردد اعلام شده است و از طرف دیگر دستور برگزاری نماز عید فطر در سراسر کشور صادر شده است و مردم به دید و بازدید و میهمانی میروند. این اظهارات حکایت از تناقضات آشکار و هرج و مرج و آشفتگی در تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا میکند چون از یک طرف ممنوعیت سفر خارج از استانی اعلام میشود و سفر داخل استانی آزاد گذاشته میشود و از طرف دیگر سفر با وسایل شخصی که امنیت بیشتری دارد را ممنوع اعلام میکنند و مسافرت با وسایل حمل و نقل عمومی که یکی از حلقههای اصلی و مهم زنجیره انتقال عفونت کرونا میباشد را آزاد میگذارند و تازه وزیر راه و شهرسازی هم اعلام میکند که بلیط فروشی برای مسافرین وجود ندارد اما شاهد تبلیغات برگزاری تورهای سفر برای این ایام هستیم.
بازگشایی مدارس و برگزاری امتحانات حضوری در پایههای نهم و دوازدهم نیز از دیگر نگرانیهای جامعه ایران درباره بیماری کرونا است. روزی ۴۰۰ نفر در کشور فوت میکنند و تغییری در روشها و رویکردهای دولتی و حکومتی درخصوص بیماری کرونا صورت نمیگیرد. به نظر میرسد آمار درخصوص بیماری کرونا دستکاری میشود و معلوم نیست چگونه در اوج پیک چهارم کرونا و با وجود جان باختن روزانه حدود ۴۰۰ نفر از مردم کشورمان تصمیم به برگزاری امتحانات نهایی مدارس در پایههای نهم و دوازدهم گرفته شده است؟ مسئولان ستاد ملی کرونا و وزارت آموزش و پرورش پاسخ دهند آیا تمهیدات لازم برای پیشگیری از ابتلا و قطع زنجیره انتقال ویروس در این تجمع سراسری کادر اجرایی مدارس، معلمان و دانش آموزان و خانواده آنان فراهم شده است؟ در تحول بعدی سخنگوی ستاد ملی مبارزه با کرونا خبر از واکسیناسیون سراسری اساتید دانشگاه و معلمان مدارس و بازگشایی مدارس و دانشگاهها از مهرماه سال جاری داده است. اما اگر بازگشایی صورت گیرد مدارس و دانشگاهها با هرج و مرج در سلامت دانشجویان و دانش آموزان رو به رو خواهند شد و چون دانش آموزان و دانشجویان واکسینه نشدهاند آنان و خانواده ایشان از لحاظ ابتلا به بیماری کرونا و گونههای جهش یافته که در کشور وجود دارد و ابتلای کودکان و نوجوانان و جوانان در معرض خطر خواهند بود. نحوه برگزاری امتحانات دانش آموزان پایههای نهم و دوازدهم هم قابل تامل است. ذکر خبر تصمیم نهایی ستاد ملی مبارزه با کرونا درخصوص امتحانات بسیار جای شگفتی و تعجب است زیرا که وقتی دروس غیرحضوری آموزش داده شده است چگونه میتوان انتظار داشت امتحانات حضوری برگزار شود؟! اگر آموزش غیر حضوری بوده است بنابراین امتحانات نیز باید غیر حضوری باشد و اما اگر آموزش حضوری بوده باید امتحانات حضوری برگزار شود. آنچه مسلم است ستاد کرونا مشغول بازی با اعصاب و روان دانش آموزان و خانواده آنان است و اعتراضات در کشور همچنان ادامه دارد و این تصمیم ستاد منجر به نگرانی فزاینده در جامعه شده است. براساس آماری که ستاد ملی کرونا اعلام میکند روزانه حداقل ۴۰۰ فوتی در کشور وجود دارد پس چگونه میشود که امتحانات را حضوری برگزار کنند و خانوادهها را نگران سازند و از طرفی کسی هم فریاد رس این خانوادهها نیست؟ علاوه بر آن با محدودیتهای نیم بندی که جان مردم را نشانه رفته است چگونه میتوان کنار آمد؟ دادههای آماری بیماری کرونا نشان داده است که محدودیتهای موجود میتواند وضعیت را بدتر سازد و بحران کرونا در ایران را با تداوم سیاستگذاریهای موجود همیشگی کند.
در تحولی دیگر؛ رئیس جمهوری آقای روحانی و سخنگوی ستاد کرونا تاریخهای متفاوتی مانند تیر و مرداد و مهرماه برای آغاز واکسیناسیون در کشور اعلام میکنند در حالی که این دولت در حال انتقال است و مردم نباید به وعدههای این دو مقام دلخوش باشند چون در مهرماه این دولت بر سر کار نیست و به دلیل وجود ویروسهای جهش یافته جدید، رعایت جدی پروتکلهای بهداشتی به منظور پیشگیری از افزایش مجدد روند بیماری ضروری است.
تناقصات کرونایی در کشور ادامه دارد. اصناف بعد از تهدیدی که کرده بودند سرانجام از شنبه گذشته بازگشایی شدند و البته این بازگشاییها دو هفتهای و موقت و آزمایشی است و به محض اینکه وضعیت سنجیده شد درباره تعطیلی یا بازبودن اصناف برنامه ریزی میشود. آنچه مسلم است؛ دستاورد و پیامد تداوم سیاستهای فعلی و مدیریت بیماری کرونا در سطح کشور تنها به تشدید فقر و محرومیت اقشار مختلف مردم تا حد سرقت تجهیزات و امکانات و اموال عمومی در شهرها و همچنین افزایش بیماریهای روحی و اعصاب و روان در جامعه منجر شده است. هزینههای تشخیص و درمان کرونا کمرشکن است و مردم نگران آینده خود و این بیماری هستند و کاسه چه کنم چه کنم در دست گرفتهاند. حمایت از کسب و کارهای آسیب دیده دوران کرونا نیز در حد حرف باقی مانده است و مثل دیگر حرفهای کرونایی ضمانت اجرایی نخواهد گرفت. تاکنون محدودیتهای کرونایی بیشتر به شوخی و رفع تکلیف شبیه بوده است تا حفظ جان مردم. بر همین اساس پیشنهاد میشود همزمان با انتشار گزارش تخلفات ستاد ملی کرونا در مجلس شورای اسلامی این ستاد منحل و مدیریت بیماری کرونا در چهارچوب جلسات سران سه قوه و همچنین ورود نیروی نظامی به موضوع مبارزه با بیماری امکان پذیر گردد. نباید این موضوع را از ذهن دور داشت که وزارت بهداشت و درمان ایران در شرایطی که چندگانگی در تصمیم گیریها و سیاستگذاریهای ستاد ملی کرونا و مجموعه دولت مشهود و واضح بوده است دیگر قادر به مدیریت همه گیری کرونا نیست و بیش از یک سالی که از ورود ویروس کرونا به کشور میگذرد وزارت بهداشت نقش اساسی را در کنترل و مدیریت کرونا نداشته است. در سایر کشورها نیز زمانی بیماری کرونا تحت کنترل قرار گرفت که نیروهای نظامی و تمام قوا و توان و امکانات خود را بر سر بیماریابی و قرنطینه سطح بالا بسیج کردند و حتی تعاملات جهانی کشورها با یکدیگر بر سر کنترل بیماری کرونا از طریق واکسیناسیون سراسری افزایش پیدا کرد.
محمدرضا محبوب فر، کارشناس و پژوهشگر حوزه سلامت