ایران وایر - مسئولان ایرانی و سوری در سال ۲۰۲۰ بارها تاکید کردند که حضور ایران در سوریه در حد مستشاران نظامی و برای پشتیبانی از ارتش این کشور محدود شده است.
این درحالی است که بر اساس پژوهش ایران‌وایر که با استناد به دلایل و اسناد موثق تهیه شده، حضور و فعالیت ایران در سوریه رو به افزایش است. در همین راستا، علاوه بر شرکت عناصر ایران در نبردهای بیابان (شرق) و شمال سوریه، از اواسط سال ۲۰۲۰ تا زمان تهیه این پژوهش، پایگاه‌های نظامی و مقرهای امنیتی بسیار زیادی نیز برای آن‌ها احداث شده است.
ادعای نقش «استشاری» در سوریه
بشار اسد در اکتبر ۲۰۲۰ در یک گفت‌وگوی ویدئویی با خبرگزاری روسی «سیگودنیا»، در پاسخ به این پرسش که آیا امکان دارد از ایرانی‌ها بخواهید که خاک سوریه را ترک کنند، اعلام کرد؛ هیچ نیروی ایرانی در سوریه حضور ندارد و ایران تنها کارشناسان خود برای کمک «استشاری» به کشورمان می‌فرستد.
«سعید خطیب‌زاده»، سخن‌گوی وزارت امور خارجه ایران نیز در تاریخ ۲۲ نوامبر ۲۰۲۰ در یک کنفرانس خبری وجود نیروهای نظامی این کشور در سوریه را تکذیب و ادعا کرد: «ایران نیروهای ویژه را به‌عنوان مستشار نظامی به سوریه می‌فرستد و حضور آن‌ها در این کشور تا زمانی که نیاز باشد، ادامه خواهد یافت. هرکسی مانع حضور استشاری ایران در سوریه شود، با پاسخ کوبنده ما مواجه خواهد شد.»
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
«علی‌اکبر خاجی»، معاون ارشد وزارت امور خارجه ایران هم در تاریخ چهارم فوریه ۲۰۲۱ اظهار داشت؛ حضور ایران در سوریه تنها به صورت «استشاری» است و این نقش تا زمانی که دولت و ملت این کشور خواهان آن باشند، ادامه خواهد یافت.
پراکندگی ایرانی‌ها در سوریه
تهیه‌کنندگان این پژوهش توانستند با همکاری منابع ویژه به مجموعه‌ای از اسناد، فیلم‌ها و تصاویری از مناطق حضور نظامی در سوریه دست یابند. یکی از این ویدئوها مربوط به تجمع عناصر وابسته به سپاه پاسداران ایران همراه تجهیزات و خودروهای نظامی در شهر «دیرالزور» سوریه است. در یکی دیگر از این منابع، صفوف عناصر دارای پاسپورت ایرانی در مقابل یک صرافی برای دریافت دستمزدشان به تصویر کشیده شده است. همچنین ویدئویی از گردش «الحاج حسین»، فرمانده ارشد سپاه پاسداران در خیابان‌های دیرالزور و تجمع عناصر ایرانی در داخل بیمارستان «حی القصور» این شهر نیز تهیه شده است. تصاویری از موشک‌اندازهای متحرک ایرانی در روستای « المعيزيله» از توابع شهرستان «البوکمال»، استان دیرالزور نیز به دست آمده است.
اندیشکده بین‌المللی «شورای آتلانتیک» نیز در تاریخ ۵ نوامبر ۲۰۲۰ گزارشی راجع به مناطق حضور و نفوذ نظامی ایران در سوریه منتشر کرد. براساس این گزارش، ایران از سال ۲۰۱۲ تاکنون اقدام به ایجاد نیروهای دفاعی ویژه خود متشکل از عناصرایرانی و بومی در سوریه کرده و تیپ‌های خاصی از ارتش این کشور را مورد حمایت قرار داده است. ایران همچنین شرکت‌های امنیتی محلی در سوریه تاسیس کرده است تا هم پوششی باشد برای حضورش در این کشور و هم به آسانی توسط اسراییل شناسایی و بمباران نشوند.
موسسه تحقیقاتی «جسور» (پل‌ها) نیز در اواسط سال گذشته، نقشه پراکندگی شبه‌نظامیان ایرانی و همچنین خارجی مورد حمایت این کشور در مناطق مختلف سوریه را منتشر کرد. براساس این نقشه، ایران دارای ۱۲۵ مقر نظامی در ۱۰ استان سوریه، از جمله ۳۷ مورد در «درعا» (جنوب)، ۲۲ مورد در «دمشق» و حومه آن و ۱۵ مورد در «حلب» (شمال) است.
علاوه بر این، وزارت دفاع آمریکا «پنتاگون» نیز در تاریخ ۲۳ فوریه ۲۰۲۱ اعلام کرد که برای نخستین‌بار در دوره زمامداری «جو بایدن»، مواضع شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در سوریه را مورد حمله هوایی قرار داده است. بنا به اعلام این وزارتخانه در حمله مذکور، بسیاری از تاسیسات مورد استفاده گروه‌های مسلح وابسته به ایران در شهرستان البوکمال استان دیرالزور در نزدیکی مرز سوریه-عراق نابود شده است.
تلفات سپاه پاسداران ادعاهای ایران را نقض میکند
ایران در حالی تکذیب حضور نظامی خود در سوریه را ادامه می‌دهد که تهیه‌کنندگان این پژوهش از طریق منابع ویژه خود به مشخصات سه تن از عناصر سپاه پاسداران که بر اثر حمله مذکور آمریکا در تاریخ ۲۶ فوریه کشته شده‌اند، دست یافته است. کاربران شبکه‌های اجتماعی تصاویر این افراد را بدون ارائه مشخصات منتشر کردند؛ اما منابع ایران‌وایر موفق شدند اسامی، سن و زادگاه آن‌ها را ثبت کنند که عبارتند از: «یوسف براهنی» و «احمد خورسانی» به ترتیب متولد ۱۹۸۸ و ۱۹۹۲ در اصفهان و «ورسار رضایی»، متولد ۱۹۹۵ از کرمانشاه.
خبرگزاری رسمی «فارس» نیز علی‌رغم اصرار ایران بر تکذیب حضور نظامی خود در سوریه، طی گزارشی یاد شماری از شبه‌نظامیان ایرانی را که طی شش ماه اخیر در سوریه کشته شده‌اند، گرامی داشته است. براساس این گزارش، «مهدی بختیاری» از شهرستان سوادکوه استان مازندران و «مجتبی برسنجی»، ساکن اسلامشهر از توابع تهران که برای «دفاع از اماکن مقدسه» به سوریه رفته بودند، در اواخر سال ۱۳۹۹ شمسی بر اثر انفجار مین در منطقه «البادیه» (بیابان) این کشور کشته شدند. این تاریخ دقیقا مطابق با زمان حمله اخیر آمریکا یعنی فوریه ۲۰۲۱ است.
اکیپ تهیه این پژوهش همچنین با استفاده از تصاویر برسنجی که خبرگزاری فارس هنگام تشییع جنازه وی منتشر کرده بود، توانست به ویدئوهایی از آموزش سلاح توسط او به اعضای گروه «كشافة (منتظران) الإمام المهدی» در استان دیرالزور دست یابد. به گزارش این خبرگزاری، «ابوالفضل سرلک»، عضو سپاه پاسداران که تحت تعقیب قرار دارد، نیز در تاریخ ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۹ مطابق با ۱۱ می ۲۰۲۰ هنگام نبرد با تروریست‌های تکفیری در جاده «اثزیا-خناصر» در منطقه «البادیه» سوریه کشته شده است.
پرونده دخالت نظامی ایران بر روی میز مذاکرات بین‌المللی
پس از اینکه پرونده دخالت نظامی ایران در منطقه بر روی میز نشست‌ها و مذاکرات بین‌المللی قرار گرفت، ایرانی‌ها به تکذیب حضور نظامی خود در سوریه پرداختند. هدف از این مذاکرات اعلام برنامه شفاف و علنی برای اخراج شبه‌نظامیان خارجی از صحنه نبرد در سوریه است. یکی از مهم‌ترین مذاکرات در این زمینه، نشست امنیتی (تاریخ ۲۵ ژوئن ۲۰۱۹) «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر اسراییل با طرف‌های امریکایی و روسی در «تل‌آویو» برای بررسی پرونده حضور ایران در سوریه است.
طرف‌های حاضر در این نشست علی‌رغم توافق ضمنی برای همکاری سه‌جانبه، به تصمیم واحدی در این زمینه نرسیدند؛ چون «جان بولتون»، مشاور امنیت ملی و نماینده آمریکا در این نشست بر لزوم اخراج ایران از سوریه تاکید کرد؛ اما «نیکولای پاتروشف»، همتای روسی او گفت که «تهران، متحد قوی مسکو» است. این اظهارات، آمریکا را واداشت تا از طریق بمباران مواضع ایرانی‌ها در مناطق مختلف سوریه، به روسیه برای اخراج ایران و گروه‌های وابسته به این کشور از جنوب سوریه فشار بیاورد.
شبه‌نظامیان خارجی و محلی حضور نظامی ایران در سوریه را تقویت می‌کنند
ایران بر تشکیل گروه‌های شبه‌نظامی خارجی و محلی (متشکل از اقلیت شیعه) در سوریه تکیه و تمرکز کرده است و به آن‌ها کمک مالی و نظامی میکند تا به بهانه «حفاظت از اماکن مقدسه» در کنار رژیم سوریه بجنگند. سایت «ایران‌وایر» سال گذشته طی گزارشی، نقشه پراکندگی گروه‌های شبه‌نظامی خارجی، سوری و عربی وابسته به ایران و همچنین مهم‌ترین مراکز و پایگاه‌های نظامی این کشور در سوریه را تهیه و منتشر کرد.
نیروهای نظامی غیرعربی وابسته به ایران در سوریه بر سه دسته تقیسیم میشوند؛ ۱. سپاه پاسداران که در سال ۱۳۵۹ به دستور «خمینی» تاسیس شد. ۲. نیروی قدس که «قاسم سلیمانی» آن را فرماندهی می‌کرد و شمار آن‌ها حدود ۸۰۰۰ نفر است و حومه «دمشق، طرطوس و لاذقیه» حضور دارند ۳. لشکر فاطمیون متشکل از افغان‌های مهاجر در ایران. ۴. تیپ زینبیون پاکستانی‌ها که اکثرا از پشتون‌های این کشورند.
براساس این گزارش «ایران‌وایر»، گروه‌های شبه‌نظامی عربی که تحت فرمان ایران در سوریه می‌جنگند، عبارتند از: «حزب‌الله، جنبش النجباء، عصائب أهل‌الحق، فيلق الوعد الصادق، سرايا طلائع الخراسانی، نیروهای شهيد محمدباقر الصدر، لواء (تیپ) الإمام الحسين و لواء ذوالفقار (همگی از عراق)، حزب‌الله لبنان، لواء (تیپ) صعده از یمن، لواء القدس فلسطينی‌ها و جبهه خلق برای آزادی فلسطین به رهبری احمد جبريل» که مقر اصلی آن در دمشق است.
ایران همچنین از میان پیروان مذاهب مختلف سوریه اقدام به تشکیل گروه‌های شبه‌نظامی داخلی کرده است و از آن‌ها حمایت مالی میکند. در این زمینه می‌توان گروه‌هایی؛ مانند القاطرجی، نیروهای الدفاع الوطنی، نیروهای النمر (ببر) جمعيت (انجمن) البستان، كتيبه (گردان) الفوعة، كتيبه الزهراء، كتيبه العباس، كتيبه شهيدالمحراب و حزب‌الله سوریه را نام برد. علاوه بر این‌ها، بیش از ۱۵ گروه جنگجوی محلی وابسته به ایران نیز در دو استان جنوبی سوریه؛ یعنی درعا و القنیطره حضور دارند.
مهم‌ترین مراکز نظامی ایران در سوریه هم عبارتند از: «فرودگاه بین‌المللی دمشق و سه پایگاه عزان (در جنوب حلب)، امام علی (در شهرستان البوکمال استان دیرالزور) و اللجاه در حومه شمالی درعا.» ایران همچنین در بسیاری از بلندی‌های سوریه مانند «تل (تپه) مرعی، تلول (تپه‌های) فاطمه، تل ایوب، تل قرین، تل الحارة، تل الجابيه، تل جموع، تلول الحمر و تل الزعتر» مستقر است و با لباس نیروهای رژیم این کشور از این مناطق به‌عنوان مراکز دیده‌بانی پیشرفته استفاده میکند.
اندیشکده بین‌المللی «شورای آتلانتیک» نیز در ادامه گزارش خود آورده است: «سپاه پاسداران و حزب‌الله لبنان با آموزش جوانان ایرانی، افغان، پاکستانی و عراقی در پادگان‌های اطراف شهر مشهد در شمال شرق ایران، آن‌ها را به بهانه «دفاع از بارگاه‌های شیعی»، به جبهه‌های نبرد در سوریه اعزام میکند. این شبه‌نظامیان توسط سپاه پاسداران از راه هوا و زمین و از طریق عراق به سوریه منتقل و در دو فرودگاه بین‌المللی دمشق و التیفور (تی.فور)، دو پایگاه ازرع و السیده زینب، پادگان الکسوه و دو اردگاه الزبدانی و القصیر مستقر میشوند.»
این اندیشکده در ادامه اعلام کرده است: «گروه‌های شبه‌نظامی خارجی که با سازماندهی و حمایت مستقیم ایران در سوریه می‌جنگند، اسامی مختلفی دارند که بزرگترین آن‌ها عبارتند از: فاطمیون افغان‌ها، زینبیون پاکستانی‌ها، چندین گروه عراقی و همچنین شبه‌نظامیان لبنانی به فرماندهی حزب‌الله این کشور.»
در این گزارش همچنین آمده است: «ایران برای تقویت نیروهایش و همچنین شبه‌نظامیانش خارجی وابسته به خود در سوریه، اقدام به تشکیل گروه‌های شبه‌نظامی محلی از میان شهروندان شیعی شمال حلب و مناطقی از الرقه نیز کرده است که شمارشان به پنج الی هشت هزار نفر می‌رسد. در این زمینه می‌توان به این گروه‌ها اشاره کرد: «جنود المهدی، جيش المهدی (در نبل و الزهراء)، شاخه دمشق لواء (تیپ) رقيه، شاخه ادلب سپاه الوعد الصادق، و شاخه حمص نیروهای الإمام الرضا، لواء زين العابدين، شاخه ديرالزور لواء ۳۱۳ بصرى‌الشام (در درعا) لواء المختار الثقفي در دو استان لاذقيه و حماه سوریه.»
براساس این گزارش، ایران از گروه بزرگی به نام «قوات الدفاع المحلية» (نیروهای دفاعی داخلی) که دارای چندین زیرمجموعه، از قبیل «كتائب النيرب، فيلق السفيره، لواء الباقر، لواء نبل و الزهراء، و قوات القاطرجی» است و بالغ بر ۵۰ هزار نفر از جوانان استان‌های حلب، دیرالزور، الرقه را استخدام کرده و بخشی از ارتش سوریه محسوب می‌شود، نیز پشتیبانی میکند. باید به گروه شبه‌نظامی «الدفاع الوطنی» (دفاع ملی) هم اشاره کرد. این گروه در سال ۲۰۱۲ با حمایت ایران در شهر «حمص»، سوریه تشکیل شد و دارای ۴۰ هزار جنگجو از پیروان مذاهب سنی، دروز و علوی است. رژیم سوریه در سال ۲۰۱۶ خواهان ادغام گروه مذکور در ارتش این کشور شد. دقیقا مانند پیشنهادی که به حشدالشعبی در عراق شده است.
نقش دخالت نظامی در تقویت تسلط ایدئولوژیک
ایران برای تقویت و افزایش نفوذ نظامی خود در سوریه اقدامات مشابه زیادی را انجام داده است. در این زمینه می‌توان به سازماندهی گروه‌های شبه‌نظامی خارجی و همچنین شبه‌نظامیان محلی اشاره کرد. این گروه‌های داخلی در ادامه طبق برنامه و دستور سپاه پاسداران به تشکیلات نظامی و دستگاهای امنیتی رژیم اسد پیوسته‌اند تا هم به حضور ایران در سوریه مشروعیت ببخشند و هم یک چتر محافظتی برای آن‌ها در مقابل حملات هوایی اسراییل و آمریکا ایجاد کند.
در این زمینه دکتر «نبیل العتوم»، کارشناس مسائل ایران در گفت‌وگوی اختصاصی با سایت ایران‌وایر اظهار داشت: «هدف اصلی (استراتژی کلان) ایران از ورود به جنگ سوریه، تکمیل پروژه «هلال شیعی» است که از ایران آغاز می‌شود و به عراق، سوریه و سپس لبنان می‌رسد. این پروژه بدون بقای حکومت علوی در سوریه تکمیل نمی‌شود.»
وی افزود: «شمار جنگجویان وابسته به ایران در سوریه به ۸۰ هزار نفر می‌رسد؛ ۳ الی ۴ هزار تن از آن‌ها عضو رسمی سپاه پاسداران و بقیه نیز شبه‌نظامیان افغان، عراقی و لبنانی هستند. بسیاری از شبه نظامیان محلی نیز با حمایت ایران و تحت عناوین مختلف سازماندهی و تشکیل شده‌اند. سردار «یحیی رحیم صفوی»، مشاور نظامی رهبر ایران نیز اعلام کرده که نیروی قدس به فرماندهی قاسم سلیمانی، ۶۰ گروه شبه‌نظامی وابسته به این کشور را در سوریه تشکیل داده است.»
العتوم در ادامه گفت: «استراتژی کلان ایران مبتنی بر تحکیم حضور نظامی خود در سوریه، تلاش برای ایجاد زیرساخت‌هایی مانند مراکز فرماندهی، هنگ و باند ویژه هواپیماهای بدون سرنشین، زاغه نگهداری سلاح‌های سنگین و موشک، اتاق عملیات، یگان‌های شناسایی و تدوین اطلاعات و تهیه امکانات لجستیکی بوده است. حال این زیرساخت‌ها با مانع سخت و بزرگی به نام حملات تقریبا روزانه اسراییل مواجه شده است. به‌ویژه اینکه سیاست اسراییل مبنی بر تعامل با نیروهای مازاد در سوریه، به محدود ساختن نفوذ نظامی ایران در سوریه تغییر شیفت داده است.»
او همچنین تصریح کرد: «ایران برای ساخت موشک‌های پیشرفته، نگهداری و همچنین تبدیل آن‌ها به موشک‌های دوربرد و بسیار دقیق تلاش میکند که خطری برای امنیت ملی اسراییل محسوب می‌شود. ایران استراتژی خود را با احداث تاسیسات زمینی و هوایی برای انتقال نیرو و سلاح‌های سنگین به سوریه، ساخت پایگاه‌های لجستیکی، کنترل گذرگاه البوکمال در مرز عراق-سوریه و ارسال اسلحه‌های پیشرفته برای حزب‌الله لبنان پیگیری میکند. این اقدامات، اسراییل را به سمت جنگ با حضور نظامی ایران در سوریه سوق خواهد داد.»
این کارشناس مسائل ایران در پایان اظهار داشت: «تل آویو به رژیم سوریه ابلاغ کرده است که ایران نباید از خطوط قرمز اسراییل عبور کند؛ اما مسئولین ایرانی این تهدید را جدی نگرفته و طرح روسیه مبنی بر لزوم عقب‌نشینی نیروهای ایرانی از ۸۵ کیلومتری مرز جولان را اجرا نکرده‌اند. علاوه بر این، ایران احداث مراکزی برای خود در حومه دمشق و همچنین مناطق جنوبی سوریه در نزدیکی جولان را نیز ادامه داده است.»
ایران از زمان ورود به سوریه برای ترویج مذهب تشیع در میان مردم سوریه و تحکیم حضور خود در سطوح مختلف این کشور اقدامات جدی انجام داده است. در همین راستا، ایران اقدام به راه‌اندازی شعبه‌هایی برای گروه «پیشاهنگان مهدی» (وابسته به حزب‌الله لبنان) در سوریه کرده است و از این طریق به کودکان سوری، به‌ویژه در دیرالزور آموزش زبان فارسی می‌دهد و برنامه‌های مذهبی شیعه را برگزار و در پایان، مدرک برای آن‌ها صادر میکند. به گفته برخی از اعضای «پیشاهنگان مهدی»، این گروه در چارچوب کلاس‌های سوادآموزی، به آن‌ها آموزش کاربرد سلاح‌های سبک را هم داده است تا بتوانند به شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در سوریه بپیوندند.
مجله آمریکایی «فارین پالیسی» هم در تحلیلی نوشته است: «ایران برای تبدیل سوریه به کشوری مذهبی می‌کوشد و از مذهب برای حفظ نفوذ خود در این کشور استفاده میکند؛ دقیقا مانند کاری که از طریق حزب‌الله در لبنان انجام داده است.»
در همین راستا، ایران هویت مذهبی و همچنین قبرهای امامزاده‌ها در سوریه را باسازی کرده و به ساخت مزارهای جدیدی نیز پرداخته است. تمام این اقدامات به‌منظور تبدیل سوریه به کشوری با اکثریت شیعه و اقلیتی از مذاهب و ادیان دیگر صورت می‌گیرد. رویکرد ایران در سوریه با استراتژی تعاملی رژیم اسد در قبال روسیه تفاوت دارد. هدف تهران، تربیت نسل جدیدی از جوانان سوری به منظور اطاعت از ایران است و در مراحل بعدی خواهان پست‌های مهمی برای آن‌ها در حکومت سوریه خواهد شد. سال گذشته نیز ویدئوهایی از تجمع و راهپیمایی عاشورا در محلات قدیمی دمشق، حرم زینب و بازار تاریخی الحمیدیه در وسط پایتخت سوریه منتشر شد.
مزایای اقتصادی دخالت نظامی در سوریه برای ایران:
-ایران پس از ورود و دخالت نظامی در سوریه فرصت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری بسیاری را در این کشور به دست آورده است. طی این مدت، صادرات ایران به سوریه پیوسته افزایش یافته و این کشور تبدیل به بازار مصرف کالاهای ایرانی شده است. می‌توان گفت ایران شریک اول تجاری سوریه است.
-طرح «خط تامین اعتبار مالی» یکی از مهم‌ترین پروژه‌های اقتصادی ایران در سوریه است که بر سه بخش تقسیم می‌شود: حمایت مالی، نفت و هزینه تامین سلاح، تجهیزات و شبه‌نظامیان. گردش مالی این سه بخش به ۳۰ الی ۴۰ میلیارد دلار می‌رسد. ایران در ازای هزینه‌ای که برای خط اعتباری میکند، مجموعه‌ای از پروژه‌های سرمایه‌گذاری در سوریه را به خود اختصاص داده است. ایران پروژه‌های دیگری در سوریه را نیز متوقف کرده است تا در زمان و فرصت مناسب از آن‌ها استفاده کند.
-پروژه‌های استراتژیک و حساس سوریه، از قبیل ثروت‌های زیرزمینی مانند نفت، گاز، فسفات و آب و همچنین طرح‌های درجه دوم مثل کشاورزی، تامین غذا، بسته‌بندی و ساخت‌وساز به ایران داده شده است.
-ایران در سال ۲۰۱۷ طی پنج توافق‌نامه و یادداشت تفاهم که در سفر «عماد خمیس»، نخست‌وزیر سابق سوریه به تهران بین طرفین امضا شد، به امتیاز استخراج فسفات در این کشور، به‌ویژه از معادن شرقی دست یافت.
-حق سرمایه‌گذاری و استخراج نفت از بلوک شماره ۱۲ سوریه به مساحت ۶۷۰۲ کیلومترمربع در استان دیرالزور که اکثر مناطق آن تحت کنترل ایران است، به این کشور واگذار شده است. به گزارش مجلس سوریه، اداره امور اقتصادی و انرژی این کشور، طرح مذکور را بررسی کرده است.
وزیر نفت سوریه نیز هدف از امضای این قرارداد را بازپرداخت بدهی ناشی از خط اعتبار مالی بین این کشور و لبنان دانسته است. همچنین به گفته رییس پردیس پایین‌دستی پژوهشگاه صنعت نفت ایران، این کشور امتیاز تاسیس پالایشگاه جدیدی در نزدیکی شهر حمص سوریه برای تصفیه روزانه ۱۴۰ بشکه نفت را گرفته است.
- «ایرج رهبر»، نایب‌رییس انجمن صنفی انبوه‌سازان استان تهران در فوریه ۲۰۲۰ به خبرگزاری «فارس» گفت که ایران قصد دارد ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در تمام استان‌های سوریه بسازد. یک سال پیش از آن تاریخ، نیز روزنامه «الوطن» وابسته به رژیم اسد از طرح ایران برای ساخت ۳۰ هزار واحد مسکونی در سوریه خبر داده بود.
-ایران و روسیه چندین قرارداد برای بازسازی یا احداث شبکه و خطوط برق و ترانسفورماتور در سه استان حلب، لاذقیه و دیرالزور امضا کرده‌اند. به گزارش خبرگزاری رسمی سوریه «سانا»، قرادادهایی طولانی‌مدت در بخش بانکی و ساختمان این کشور نیز توسط طرفین به امضا رسیده است. از دیگر توافق‌های ایران و سوریه می‌توان به طرح احیای زمین‌های کشاورزی در مناطق ساحلی و پروژه پرورش گاو در استان طرطوس این کشور اشاره کرد.
گفتنی است این تحقیق و گزارش با همکاری موسسه «أضواء» انجام و تهیه شده است.
ریشه و منشأ این فاجعه کجاست؟
