ایندیپندنت فارسی - اقتصاد ایران دچار گره کور بحران‌های تودرتو شده است، بحران نقدینگی و تورم، فقر و نابرابری و بدهی دولت و نبود امنیت چشم‌اندازی تاریک را در شرایط فعلی برابر مردمی قرار داده که هر روز به ناامیدی و نگرانی‌شان افزوده می‌شود. این اقتصاد به معنای واقعی کلمه از بازدهی فعالیت‌های مولد خالی است و در عوض فساد و فعالیت‌های غیرمولد بر آن مسلط است.
اینجا است که به‌جای مدیریت، شعار و به‌جای کنترل دستور و بگیروببند روش زمامداران برای اداره کشور است. انتشار خبر دستگیری دو اخلال‌گر ارزی هم طبق معمول در زمان افزایش قیمت ارز و گرانی‌ها برای شانه خالی‌کردن از زیر بار مسئولیت توسط دولت برنامه‌ای است که تازگی ندارد.
امنیتی کردن بازار و مقصر دانستن فعالان آن و بگیروببند و دستور در دولت رئیسی هم راهکار مدیریت افکار عمومی است، هم روش اداره اقتصاد است. م. ش هم نامی است که نهادهای امنیتی او را عامل رشد بی‌رویه قیمت دلار در روزهای اخیر دانسته‌اند و شاید رئیس‌جمهوری هم او را عامل گره زدن مذاکرات به مسئله اقتصاد در ایران بداند.
روز پنجشنبه ممنوعیت «معامله فردایی» در بازار طلا نیز تلاشی برای کنترل دستوری قیمت‌ها بود که طی روزهای اخیر با رسیدن قیمت سکه به ۱۵ میلیون تومان، نشان از نابسامانی بازار داشت.
از ماه‌ها قبل و با تقویت احتمال شکست برجام چنین روزهایی قابل پیش‌بینی بودند، اما مقام‌های اقتصادی مدام از فروش نفت و وضعیت مطلوب ذخیره ارزی و لزوم مقاومت سخن می‌گفتند.
حالا مشخص شده است که این سخنان بیشتر مصرف داخلی دارد و حقیقت اوضاع چیز دیگری است. همانند اخبار احیای برجام در پی سفر امیر قطر به ایران و سفر ابراهیم رئیسی به عمان که روشن شد بخشی از برنامه فریب جمهوری اسلامی برای اتلاف وقت بوده است.
حالا بسیاری عقیده دارند عبور قیمت دلار از مرز ۳۳ هزار تومان برای زمانی که گفته شده است قیمت دلار ۵۰ هزار تومان را با سرعت پشت سر می‌گذارد روزهای ارزانی است.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر تخلف‌ها و پاسخگو نبودن ایران در قبال برنامه هسته‌ای خود و اقدام نخست‌وزیر اسرائیل به انتشار اسناد سرقت اطلاعاتی ایران از بازرسان این سازمان شانس احیای برجام را به حداقل رسانده و موضوع آزاد شدن دارایی‌های ایران هم در این میان با توجه به واکنش طرف‌های مذاکره‌کننده با این کشور عملا منتفی شده است. به‌این‌ترتیب، مشخص است مسیر اقتصاد و گرانی به کدام سمت می‌رود.
سبد دولت رئیسی در این وضع از همیشه خالی‌تر است و جامعه ملتهب و آسیب‌دیده از سرکوب‌های مداوم هم به‌خوبی می‌داند که بر خلاف گفته رئیس مجلس و ادعای معاون اول رئیس‌جمهوری امیدی به اصلاح اوضاع نیست.
ضمن آنکه انتشار اخباری مبنی بر احتمال محکومیت ایران از طرف کشورهای شورای حکام و رفتن مجدد پرونده جمهوری اسلامی به شورای امنیت هم نشان می‌دهد اوضاع بسیار بدتر از آن چیزی است که به نظر می‌آید. چنین شرایطی تنها یک دورنما را برابر کارشناسان اقتصادی و بازار قرار داده است: ورشکستگی
رهبر جمهوری اسلامی، صداوسیما و ائمه جمعه که مدام از ضرورت مقاومت مردم می‌گویند و وزرایی که وعده فردا را می‌دهند و از مردم می‌خواهند در برابر گرانی‌ها صبوری کنند هم در صف نخست بانینان وضعیتی قرار دارند که در آن فساد اقتصادی و رانت هر روز گوشه‌ای از ایران را درگیر فاجعه می‌کند.
همان‌طور که در ابتدای گزارش اشاره شد دولت رئیسی که امید به مدیریت شعاری و دستوری اقتصاد دارد و فکر می‌کند قیمت‌ها را می‌توان با اجبار ثابت نگه داشت، در همان ابتدای کار عاقبت راهش مشخص است. تصمیم‌های غلط از جنس حذف ارز ترجیحی، گران بستن بودجه در سال ۱۴۰۱ و اعلام غیرواقعی درآمد کشور از محل فروش نفت همه‌وهمه چاله‌هایی‌اند که هر روز اثرشان بیش از دیروز مشخص می‌شود.
همین‌طور، اخبار سرگردان بودن نفتکش‌های ایران در آب‌های بین‌المللی و جایگزین شدن نفت روسیه در بازارهای چین آخرین راه نجات باقیمانده برای حکومت را بسته است و الگوی نوشیدن جام زهر برای پذیرش شروط آمریکا و دیگر متحدان غربی هم دیگر راه‌گشای حل مشکل بی‌اعتمادی به جمهوری اسلامی نیست، شاید باید در این وضع بیشتر منتظر اجرای الگوی کره شمالی، یعنی جیره‌بندی شدن همه چیز در ایران بود تا حل شدن مشکلات.
اختیارات ویژه سران قوا به بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز
ایندیپندنت فارسی - در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا که چهارشنبه شب با حضور ابراهیم رئیسی، محمد باقر قالیباف و غلامحسین محسنی اژه‌ای، روسای قوای سه گانه در جمهوری اسلامی برگزار شد، اختیارات جدید و ویژه‌ای به بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز داده شد.
به گزارش فارس، براساس مصوبه این جلسه همچنین معاملات فردایی طلا همانند معاملات فردایی ارز، ممنوع و غیرقانونی شناخته شد و فعالان این بازار به جرم اخلال اقتصادی، تحت پیگرد قرار خواهند گرفت.
پیش از این معاملات فردایی ارز در هفته آخر فروردین ممنوع و غیرقانونی اعلام شده بود. معاملات فردایی همان‌گونه که از نامش مشخص است، به معامله‌هایی گفته می‌شود که در همان روز معامله می‌شود، اما روز بعد تحویل داده می‌شود.
علی صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی، روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیئت دولت گفته بود به‌زودی اختیارات ویژه‌ای برای مدیریت بازار ارز به بانک مرکزی داده خواهد شد.
بورس ۲۴ نیز در این رابطه گزارش داده بود که سران قوا به بانک مرکزی مجوز داده‌اند که «به‌طور نامحدود» بتواند در بازار ارز دخالت کند و صرافی‌های منتخب چهارشنبه‌شب طی جلسه‌ای در بانک مرکزی، برای اجرای برنامه جدید صالح آبادی توجیه شدند.
رئیس کل کانون صرافان ایران اعلام کرد که در راستای مصوبه ممنوعیت معاملات فردایی طلا، «معامله‌گران در بازار فردایی طلا به جرم اخلال در نظام اقتصادی، تحت پیگرد قرار می‌گیرند.»
هم‌زمان با این ممنوعیت نیز صبح پنجشنبه دو نفر از دلال‌های بزرگ طلا و ارز که نام اختصاری یکی از آن‌ها «م. ش» است به اتهام معاملات غیرقانونی و گسترده طلا و ارز بازداشت شدند.
این در حالی است که در سه روز گذشته دلار با شکستن سد ۳۰ هزار تومانی روندی افزایشی به خود گرفته است. دلار در بازار امروز در دقایقی تا قیمت ۳۱۸۵۰ تومان نیز معامله شد و تا مرز ۳۲ هزار تومان رفت. بر اساس گزارش وب‌سایت‌ها و کانال‌های تلگرامی که ارزهای خارجی در ایران را خرید و فروش می‌کنند، قیمت یورو در لحظه تنظیم خبر در روز پنجشنبه به ۳۴۲۰۰ تومان رسیده است.
نرخ دلار از زمانی که دولت رئیسی کار خود را آغاز کرد، بیش از ۲۵ درصد افزایش داشت. بیشترین افزایش مربوط به آغاز سال ۱۴۰۱ است، به‌طوری که نرخ دلار در روندی افزایشی از حدود ۲۶ هزار تومان به بالای ۳۱ هزار تومان رسید.
توافق برجام یکی از عواملی است که می‌تواند نرخ دلار را کاهش دهد یا حداقل روند افزایشی آن را کندتر کند، اتفاقی که گویا جمهوری اسلامی برای آن هیچ عجله‌ای ندارد. از سوی دیگر، آمریکا هم دیگر به این توافق امیدوار نیست. برایان هوک، نماینده سابق آمریکا در امور ایران، جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، را خطاب قرار داد و گفت که او باید مرگ مذاکرات هسته‌ای را اعلام کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز گفت: «مکث در مذاکرات احیای برجام به‌دلیل بی‌پاسخ گذاشتن ابتکارهای ایران و اروپا از سوی آمریکا است. باید ببینیم واشنگتن چه زمانی می‌خواهد تصمیم خود را اعلام کند.»
دیاکو حسینی کارشناس سیاست خارجی در گفت‌وگو با خبرآنلاین در مورد اقدام ایران به احیای برجام نیز خوش‌بین نیست و معتقد است جمهوری اسلامی امکان احیای آبرومندانه برجام را از دست داده‌است.
حسینی گفت: «حتی اگر برجام تحت این شرایط سیاسی موجود احیا شود، توافقی خواهد بود که برای ایران و همچنین برای امریکا ضعیف‌تر از توافق برجام در سال ۲۰۱۵ خواهد بود و عمر کوتاهی خواهد داشت. اگر توافق صورت نگیرد ممکن است در گزارشی که دبیرکل آژانس به دبیر شورای حکام در پایان ماه ژوئن خواهد داد، وضعیت بدتر شود. این گزارش اگر منفی باشد می‌تواند مقدمه‌ای برای ارجاع پرنده ایران به شورای امنیت باشد.»
