محمد تقی بهار متولد ۱۲۶۵ خورشیدی در مشهد بود و علاوه بر درخشش در عرصه شعر و ادبیات، از مهم‌ترین نویسندگان، روزنامه‌نگاران و سیاستمداران اواخر دوره قاجار و دوران پهلوی به حساب می‌آمد.

«آن شمع دل‌افروز از خانه من رفت، پروای گلم نیست که پروانه من رفت.»- عکس از وبسایت ستاره

***

ملک‌الشعرا در قصیده‌ای به نام «خانواده» از فرزندانش گفته است: «دادم دو پسر خدای و سه دختر، هر پنج بزاده از یکی مادر/ هوشنگی و ماهی و ملک‌دختی، چارم پروانه، مهرداد آخر»، که البته این شعر پیش از تولد ملک چهرزاد سروده شده است.

در سال‌های آخر عمر ملک‌الشعرا، او به‌دلیل ابتلا به بیماری سل برای معالجه به لزن در سوییس رفت و قصیده «به یاد وطن» را که به «لزنیه» معروف شد همان‌جا سرود. بزرگ‌ترین ادیب ایران آن روزها، که دو سال پیش‌تر نماینده مجلس و مدتی وزیر فرهنگ در کابینه قوام السلطنه بود، چنان در تنگنای مالی بود که ناچار شد معالجه را رها کند و به ایران بازگردد. در دوران یک سال واندی اقامت بهار در سوییس، این پروانه ۲۱ ساله بود که مونس و همراه پدر بود.

پروانه بهار خاطرات زندگی‌اش و از جمله خاطرات آن روزها را در کتابی به نام «مرغ سحر: خاطرات پروانه بهار» نگاشته است که اولین بار در سال ۱۳۸۲ منتشر شد. اخیرا چاپ جدیدی از این کتاب به همت دکتر فاطمه کشاورز، استاد دانشگاه مریلند، منتشر شده است.

پروانه بهار در سال‌های طولانی زندگی در آمریکا در زمینه‌های گوناگون سیاسی و اجتماعی فعال بود و در چند انجمن مربوط به فعالیت‌های زنان و ضدنژادپرستی عضویت داشت. کتاب «مرغ سحر» مهر تاییدی است که پروانه بهار نویسنده‌ای مستعد نیز بود.