مولوی حمدالله مخلص در حمله داعش کشته شد و قاری صلاحالدین در انزوا در فاریاب زندگی میکند
مختار وفایی - ایندیپندنت فارسی
بعد از ظهر پانزدهم اوت ۲۰۲۱ و ساعتی پس از فرار اشرف غنی از کابل، گروهی از جنگجویان شبکه حقانی، به فرماندهی مولوی حمدالله مخلص و قاری صلاحالدین ایوبی، وارد کاخ ریاست جمهوری شدند و از آنجا در مصاحبه با تلویزیون الجزیره، از تصرف کامل کابل و بازگشت طالبان به قدرت خبر دادند.
دو فرمانده ارشد طالبان، پس از تصرف کاخ ریاست جمهوری افغانستان، به گونه زنده با تلویزیون الجزیره صحبت کردند
***
مولوی حمدالله مخلص، حدود ۵۰ سال داشت و از قوم پشتون بود. او پس از سلطه طالبان بر افغانستان، به عنوان فرمانده ارتش این گروه در کابل گماشته شد. او از افسران عالیرتبه واحد ویژه شبکه حقانی به نام « لشکر بدری» بود. مخلص در ۱۵ اوت، پس از تصرف کاخ ریاست جمهوری، کنترل بخشی از فرودگاه کابل را برعهده گرفت و در سازماندهی جنگجویان شبکه حقانی برای سلطه بر نهادهای امنیتی افغانستان در شهر کابل نقش برجسته داشت.
مهاجمان دولت اسلامی موسوم به داعش، روز سوم نوامبر ۲۰۲۱، بر ساختمان بیمارستان نظامی داوود خان در مرکز شهر کابل حمله کردند. مولوی حمدالله مخلص که فرمانده قرارگاه ارتش طالبان در کابل بود، با افراد تحت امرش برای مهار حمله داعش وارد این بیمارستان شد. او در درگیری رو در رو با افراد داعش، به قتل رسید.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
سخنگویان طالبان هرگز در این مورد صحبت نکردند و رهبری این گروه نیز به صورت علنی به مرگ مخلص واکنش نشان ندادند، اما اعضای طالبان، عکسهایی از جسد او در توییتر منتشر کردند. برخی رسانههای بینالمللی نیز به نقل از منابع در وزارت دفاع طالبان نوشتند که مخلص توسط اعضای داعش کشته شده است. مولوی مخلص که در روز سقوط کابل، از طریق تلویزیون الجزیره به مردم افغانستان گفت، «اشغال افغانستان» یافته و طالبان برای برقراری صلح و ثبات کنترل افغانستان را در دست گرفتهاند، قبل از یکساله شدن حاکمیت این گروه بر کابل، توسط رقیب سرسخت این گروه از میان برداشته شد.
فرمانده دیگر طالبان که در تصرف کاخ ریاست جمهوری افغانستان در پانزدهم اوت ۲۰۲۱ نقش اساسی داشت، قاری صلاحالدین ایوبی، ازبکتبار و اهل فاریاب بود.
قاری صلاحالدین، در سال ۲۰۱۶ از سوی نیروهای امنیت ملی دولت وقت افغانستان بازداشت و زندانی شد، اما در سال ۲۰۱۹، به طور مرموز از زندان آزاد گردید. او پس از آزادی از زندان، روابط خود را با رهبران شبکه حقانی گسترش داد و به عضویت این شبکه درآمد. زمانی که قاری صلاحالدین در ۲۰۱۶ از سوی امنیت ملی افغانستان بازداشت شد، مسند استانداری طالبان در فاریاب را در تشیکلات غیر رسمی طالبان برعهده داشت. وقتی صلاحالدین از زندان امنیت ملی آزاد شد، دیگر به فاریاب برنگشت و بیشتر در استانهای شرق افغانستان که حوزه نفوذ شبکه حقانی است، فعالیت میکرد.
او در ۱۵ اوت، با جمعی از جنگجویان ازبک وارد کاخ ریاست جمهوری افغانستان شد و با تکیه بر کرسی که اشرف غنی بر آن می نشست، با تلویزیون الجزیره مصاحبه کرد. قاری صلاحالدین، پس از تصرف کاخ ریاست جمهوری، به خانه مجلل عبدالرشید دوستم، رهبر ازبکهای افغانستان که یک روز قبل از طریق مزارشریف به ازبکستان فرار کرده بود، رفت و خانه دوستم را تصاحب کرد.
از شمار افراد مسلحی که تحت امر قاری صلاحالدین برای تصرف شهرها جنگید ارقام دقیقی در دست نیست، اما او در روزهای نخست سلطه طالبان بر کابل، در مصاحبه با یک رسانه ترکی گفت، حدود ۳۰ هزار جنگجوی ازبک، در صفوف طالبان حضور دارند.
او به عنوان قدرتمندترین فرمانده ازبکتبار، توقع داشت در مسند مهمی همچون وزیر دفاع یا رئیس ستاد فرماندهی ارتش گمارده شود، اما حدود ۷ ماه منتظر ماند و در نهایت به عنوان معاون سپاه «۲۰۳ تندر» در شرق افغانستان گمارده شد. معاونت سپاه ۲۰۳ تندر، آنهم در شرق افغانستان که حوزه نفوذ قاری صلاحالدین نیست، برای او یک مسند نمایشی بود و به همین دلیل، پس از دو ماه، از آن مسند کنار رفت.
طالبان اینبار او را به عنوان معاون وزارت احیا و انکشاف دهات (توسعه روستاها) گماشت. این وزارت که بودجه آن از سوی سازمانها و دولتهای خارجی پرداخت میشد، با فروپاشی دولت پیشین افغانستان، عملاً فلج گردید. معاونت یک وزارت غیر فعال نیز برای کسی که خودش را رهبر ازبکهای حامی طالبان و « فاتح ارگ» قملداد میکند، مسندی نمایشی بود. قاری صلاحالدین، اوایل ژوئن به زادگاهش فاریاب رفت و در آنجا با یک فرمانده پشتونتبار طالبان درگیر شد. پس از آن خبرهایی مبنی بر صدور فرمان بازداشت صلاحالدین از سوی وزارت دفاع طالبان نشر شد، اما به دلیل نفوذ صلاحالدین در میان جنگجویان ازبک در فاریاب، این کار صورت نگرفت.
در نزدیک به سه ماه گذشته، قاری صلاحالدین در زادگاهش فاریاب به سر میبرد و در این مدت به کابل نرفته است. مخدوم عالم ربانی، فرمانده دیگر ازبکتبار که از متحدان قاری صلاحالدین است نیز در فاریاب به سر میبرد. مخدوم عالم در اواسط ژانویه از سوی طالبان بازداشت و اواسط آوریل آزاد گردید.
در حالی که فرماندهان و جنگجویان طالبان، یکسالگی سلطه شان بر افغانستان را در شهرهای کابل، قندهار، هلمند و چند شهر دیگر افغانستان جشن گرفتند، اما در فاریاب که زادگاه طالبان ازبکتبار است، به این مناسبت هیچ برنامهای برگزار نشد.
هرچند قاری صلاحالدین ایوبی و مخدوم عالم، اظهاراتی در مورد مخالفت شان با عملکرد رهبری طالبان ابزار نکردهاند، اما زندگی مخفی آنان در فاریاب در حالی که از بازداشت شدن توسط همرزمان پشتون شان نگران هستند نشان میدهد که از بازگشت طالبان به قدرت، چیزی جز انزوا سرخوردگی نصیب طالبان غیر پشتون نشده است.
اقدام به خودکشی یک زندانی سیاسی