مانی پارسا - رادیو فردا
مسمومیت‌های مشکوک دنباله‌دار دانش‌آموزان در مدارس ایران که اوایل آذرماه از قم شروع شد و به بسیاری از استان‌ها گسترش یافت، اکنون نزدیک به چهار ماه است که ادامه دارد.
سعید کریمی، معاون وزیر بهداشت جمهوری اسلامی می‌گوید که تاکنون ۱۳ هزار دانش‌آموز به دلیل مسمومیت‌های مشکوک در مدارس عمدتاً دخترانهٔ ایران تحت معالجه قرار گرفته‌اند.
مسئولان مختلف حکومتی پس از دوره‌ای از سکوت اولیه، سخنان گوناگون و متفاوتی در مورد «عوامل» این رویداد بیان کرده‌اند.
ازجمله ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران، روز یکشنبه ۱۴ اسفند با ضرس قاطع مسمومیت زنجیره‌ای دختران دانش‌آموز در مدارس شهرهای مختلف کشور را به «توطئه جدید دشمن» نسبت داد.
او در جلسه هیئت دولت مدعی شد که «مسموم کردن» دانش‌آموزان با هدف «التهاب‌آفرینی» در جامعه و «تشویش اذهان عمومی» از سوی «دشمنان» صورت گرفته است.
اما در روندی عجیب، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی که یک روز بعد از سخنان ابراهیم رئیسی و پس از نزدیک به سه ماه و نیم از آغاز مسمومیت‌های مشکوک، سکوت خود را در این باره می‌شکست، حرفی از «دشمن» نزد.
علی خامنه‌ای روز ۱۵ اسفند در حاشیه مراسم سالانه روز درختکاری در محوطهٔ دفتر خود گفت: «یک اشاره‌ای هم بکنم به مسئله رایج این روزها که گفته می‌شود مسئله مسمومیت دانش‌آموزها».
او در این باره گفت که «اگر کسانی در این موضوع دست دارند، باید عوامل این جنایت به اشد مجازات برسند».
این شاید از معدود مواردی بود که رهبر جمهوری اسلامی برخلاف روال همیشگی خود، رویدادها و اقدامات را به «دشمن» و «استکبار جهانی» منتسب نکرد و از «توطئه بودن» و سازمان‌دهی «پشت پرده» چنین رویدادی سخنی نگفت و تنها گفت: «اگر کسانی در این موضوع دست دارند ... به اشد مجازات برسند.»
«غیرمعاند بودند، ارشاد شدند»
یک روز بعد از این اظهاراتِ رهبر جمهوری اسلامی، دستگاه‌های حکومتی که همواره گفته بودند حتی «سرنخی» در مورد عاملان مسمومیت‌ها ندارند، دست به‌کار شده، بیانیه‌هایی صادر کرده و از «شناسایی برخی افراد» خبر دادند.
مجید میراحمدی، معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور، روز ۱۶ اسفند از دستگیری «برخی افراد» در پنج استان در رابطه با «تهیه مواد تحریک‌کننده و انتشار آن در بین دانش‌آموزان» خبر داد.
او در مورد تعداد افراد دستگیرشده خبری نداد، اما گفت «البته مواردی هم که جنبه غیر معاندانه داشتند نیز ارشاد شدند و با حفظ آرامش ان‌شاءالله این مسئله هم مدیریت خواهد شد.»
معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور توضیحی در مورد مفهوم «غیرمعاندانه بودن» عوامل بازداشت‌شده حملات با «مواد تحریک‌کننده» به مدارس نداد.
«مُعاند» اصطلاحی است که مقام‌های جمهوری اسلامی در مورد مخالفان نظام خود به‌کار می‌برند و از سخنان مجید میراحمدی می‌تواند چنین برآید که در میان عوامل بازداشت‌شده «حملات سمی» به مدارس افرادی از موافقان نظام جمهوری اسلامی بوده‌اند.
مجید میراحمدی اما پس از بالا گرفتن واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی در مورد این سخنان خود، در گفت‌وگویی با تلویزیون دولتی منظور خود از «غیرمعاند» را «دانش‌آموزان ماجراجو» اعلام کرد که «برای شوخی با دوستان» به مدارس ایران حمله سمی کرده‌اند و گفت که تنها به آنها «تذکر» داده شده است.
این معاون امنیتی در مورد این‌که چگونه این دانش‌آموزان «شوخ» موفق شده‌اند بدون باخبر شدن مأموران اطلاعاتی جمهوری اسلامی در سطحی وسیع و در سراسر کشور به «مواد محرک» و سمی دست پیدا کنند و حملاتی هماهنگ را در تعداد زیادی از استان‌های ایران به صدها مدرسه ترتیب داده و این «شوخی‌ها» را ماه‌ها بدون لو رفتن ادامه دهند، توضیحی نداد.
مجید میراحمدی همچنین نگفت که آیا برای یافتن مسیر دستیابی این «دانش‌آموزان شوخ» به این مواد خطرناک و جلوگیری از دستیابی‌های آسان بعدی شهروندان به این مواد اقدامی صورت گرفته است یا نه. از سخنان این معاون امنیتی در تلویزیون دولتی چنین برمی‌آید که چنین بررسی‌ای انجام نشده و افراد «دستگیرشده با مواد محرک» را با یک تذکر ساده رها کرده‌اند.
تأکید این مسئول نظام بر «حفظ آرامش»، «ارشاد» و «مدیریت» افرادی که به گفته او دستگیر شده‌اند در حالی صورت می‌گیرد که رهبر نظام دست داشتن افراد در این اتفاقات را «غیر قابل اغماض» نامیده بود و خواستار «اشد مجازات» برای افراد مرتبط با آن شده بود.
جدا از مسئله افراد «غیرمعاند»، وزارت کشور یک روز پس از سخنان رهبر جمهوری اسلامی در بیانیه‌ای مدعی شد که «برابر اطلاع واصله در مورد یکی از تیم‌های چهار نفره، سه نفر از آنان دارای سوءسابقه ازجمله فعالیت در اغتشاشات اخیر هستند و ارتباط آنان با رسانه‌های معاند خارجی که نقش برجسته‌ای در اغتشاشات و جنگ ترکیبی اخیر داشته‌اند، محرز شده است.»
اکنون از اعلام این خبر یک هفته می‌گذرد اما دیگر گزارشی از مجازات یا محکوم کردن این افرادی که گفته شده بود «ارتباطشان محرز شده» منتشر نشده است.
این در حالی است که علی خامنه‌ای در روز درختکاری گفته بود: «همه بدانند اگر کسانی به‌عنوان عوامل این جنایت شناسایی و محکوم شوند، هیچ عفوی در مورد آنها نخواهد بود زیرا باید به اشد مجازات برسند تا مایه عبرت دیگران شود.»
***
در هر صورت مسمومیت‌های دانش‌آموزان ایرانی در شهرهای مختلف همچنان ادامه دارد و ازجمله روز دوشنبه، ۲۲ اسفند، کانال تلگرامی «اعتراض مدنی بازار» از حمله گازی به دست کم سه مدرسه در بانه و بندر ماهشهر خبر داد.
