بهرام فرخی

چهارشنبه ۱۷ بهمن / ۵ فوریه، خبری مبنی بر عدم دعوت شاهزاده رضا پهلوی به کنفرانس امنیتی مونیخ ۲۰۲۵ منتشر شد که واکنش‌های گسترده‌ای را در محافل سیاسی و رسانه‌ای به همراه داشت. این تصمیم، که گویا وزارت امور خارجه آلمان نیز در آن نقش داشته، با تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌های مختلفی روبه‌رو شده است.

برخی بر این باورند که این اقدام در راستای تغییر رویکرد شاهزاده در یک سال گذشته و نزدیکی مواضع او با احزاب و شخصیت‌های راست‌گرای افراطی در اروپا بوده است. هرچند حضور او در پارلمان‌های فرانسه و هلند و همچنین سخنرانی‌اش در حاشیه نشست حقوق بشر ژنو تا حدی این تصور را تعدیل کرده، اما هنوز هم برخی دولت‌های اروپایی در محاسبات سیاسی خود، از پذیرش او در مجامع رسمی اجتناب می‌کنند.

از سوی دیگر، این تصمیم می‌تواند به تحولات کلان‌تری در عرصه بین‌الملل مرتبط باشد. با توجه به گزارش‌هایی مبنی بر چراغ سبز احتمالی دونالد ترامپ به رژیم جمهوری اسلامی برای احیای نوعی توافق هسته‌ای - که برخی آن را «برجام ۲» می‌نامند - به نظر می‌رسد دولت آلمان نیز در تلاش است تا از هرگونه اقدام شتاب‌زده که منافعش را در خطر بیندازد، اجتناب کند. بسیاری از تحلیلگران، از جمله چهره‌های حامی نظام پادشاهی مشروطه، این تصمیم دولت آلمان را در همین چارچوب ارزیابی کرده‌اند.

با این حال، برگزارکنندگان کنفرانس امنیتی مونیخ اعلام کرده‌اند که هر سال تنها یک نماینده از جامعه مدنی ایران به این نشست دعوت می‌شود و امسال فرد دیگری این جایگاه را به دست آورده است. اما این موضوع نشان می‌دهد که انتخاب مهمانان این نشست، نه لزوماً بر اساس فشارهای سیاسی، بلکه طبق معیارهای خود برگزارکنندگان صورت می‌گیرد.

با وجود این، نباید فراموش کرد که در فضای پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی سیاست بین‌الملل، هر لحظه ممکن است معادلات تغییر کند. هم رژیم جمهوری اسلامی و هم شخص ترامپ به اتخاذ تصمیم‌های غافلگیرکننده معروف هستند و آینده می‌تواند روندی کاملاً متفاوت از آنچه اکنون پیش‌بینی می‌شود، رقم بزند. تنها زمان نشان خواهد داد که این تصمیمات، چه پیامدهایی برای سیاست ایران و اپوزیسیون خواهد داشت.