ترانه علیدوستی، بازیگر شناختهشده سینمای ایران و یکی از چهرههای بینالمللی این سینما، با حضور در آثار تحسینشدهای که در جشنوارههایی چون کن و اسکار دیده شدهاند، فراتر از یک هنرمند صرف است. او بهعنوان صدایی مستقل و منتقد در فضای فرهنگی ایران شناخته میشود؛ جایگاهی که در جمهوری اسلامی، هم اعتبار میآورد و هم هزینه
مصاحبه اخیر ترانه علیدوستی با بیبیسی، نه یک گفتوگوی معمولی هنری بود و نه صرفاً روایت تجربهای شخصی. این مصاحبه، سندی زنده از بهای سنگینی است که یک زن، یک هنرمند، و یک شهروند منتقد در جمهوری اسلامی برای «نه گفتن» میپردازد
خانم علیدوستی در این گفتوگو، بدون اغراق و نمایش، از فشارهایی سخن گفت که سالها بر او تحمیل شده است؛ از احضار، بازجویی و تهدید، تا حذف حرفهای و تلاش سیستماتیک برای شکستن صدای مستقل. آنچه این روایت را برجسته میکند، نه صرفاً شدت سرکوب، بلکه عادیسازی آن است؛ همان نقطهای که حکومت میخواهد ترس را به وضعیت طبیعی زندگی بدل کند
او از بازداشت خود پس از حمایت علنی از جنبش «زن، زندگی، آزادی» سخن گفت؛ بازداشتی که نه به دلیل جرم، بلکه به دلیل موضعگیری اخلاقی اتفاق افتاد. در نظامی که وفاداری سیاسی بر استعداد، محبوبیت و حتی افتخارات جهانی ترجیح داده میشود، ترانه علیدوستی بهروشنی نشان داد که هزینه شرافت، واقعی و سنگین است
نکته کلیدی در این مصاحبه، فقدان لحن قربانیمحور بود. علیدوستی خود را نه یک قربانی صرف، بلکه شاهدی آگاه معرفی کرد؛ شاهدی که میداند سرنوشت او از سرنوشت هزاران زن و هنرمند دیگر جدا نیست. این آگاهی، همان چیزی است که حکومتها از آن میترسند: روایتهایی که فردی نیستند، بلکه جمعیاند
شجاعت ترانه علیدوستی، شجاعت در فریاد زدن نیست؛ شجاعت در ایستادن است. در زمانی که بسیاری سکوت را به بقا ترجیح دادهاند، او انتخاب کرد که هزینه را بپردازد، اما روایت را واگذار نکند
این مصاحبه پیامی روشن برای جهان دارد: مسئله ایران فقط سانسور یا محدودیتهای اجتماعی نیست؛ مسئله، یک سیستم سازمانیافته برای شکستن کرامت انسانی است. وقتی یک بازیگر شناختهشده جهانی چنین تحت فشار قرار میگیرد، میتوان تصور کرد که بر سر زنان گمنام، فعالان محلی و معترضان خیابانی چه میآید
ترانه علیدوستی نماد اپوزیسیون سیاسی نیست؛ او نماد وجدان مدنی است. و گاهی، همین وجدان، خطرناکترین دشمن برای حکومتهای اقتدارگراست

ترانه و پگاه! مهدی اصلانی

سه ساز مخالف ناکوک در برابر مستند ترانه، بابک خطی















