”ديگر زمان نشستن در خانه و شعار دادن گذشته است“
اكبر گنجى نويسنده و روزنامهنگار معترض و دگرانديش، تمام ايرانيان در داخل و خارج از كشور را فراخوانده است تا در صورت آزاد نشدن فورى زندانيان سياسى و عقيدتى، بخصوص منصور اسانلو، رامين جهانبگلو و علىاكبر موسوى خويينى، از روز ۲۳ تا ۲۵ تيرماه (۱۴ تا ۱۶ جولاى) در اقدامى جمعى، براى آزادى آنان دست به اعتصاب غذايى سراسرى بزنند.
تعدادى از گروهها و شخصيتها اعلام كردهاند كه بزودى موضع رسمى خود را عنوان خواهند كرد. دكتر محمد ملكى نخستين رييس دانشگاه تهران پس از انقلاب ۵۷ و از فعالان سياسى جزو اولين شخصيتهايىست كه از اين فراخوان استقبال كرده و در همين ارتباط، به پرسشهاى صداى آلمان پاسخ گفته است.
مصاحبهگر: بهنام باوندپور
دكتر ملكى همانطور كه مطلع هستيد، آقاى گنجى تمام ايرانيان داخل و خارج از كشور را فراخوانده تا در صورت آزاد نشدن زندانيان سياسى در ايران، بخصوص آقايان اسانلو، جهانبگلو و موسوى خويينى، از تاريخ ۲۳ تا ۲۵ تيرماه در سراسر جهان دست به اعتصاب غذا بزنند. آيا در صورتى كه تا آن تاريخ اين زندانيان سياسى آزاد نشوند، شما هم به اين اقدام اعتراضى خواهيد پيوست؟
محمد ملكى: من صددرصد به اين كار اقدام خواهم كرد. حتا اگر شنيده باشيد در جلسهاى كه در دفتر تحكيم وحدت بود، من تنها كسى بودم كه گفتم كار عملى بكنيد. اين صحبت كردنها و نامه نوشتنها و اينها، ما را به هيچ جايى نمىرساند. عدهاى، ۵۰ نفر ۶۰ نفر برويد در يك جايى كه خود تحكيم وحدت تعيين مىكند بنشينيد و اعتراض بكنيد و بگوييد تا موقعى كه زندانيان سياسى آزاد نشوند از جايمان تكان نمىخوريم. مطمئن باشيد، من تجربه دانشگاه را دارم در اين زمينه كه اگر مردم بفهمند چنين جريانى هست، به شما مىپيوندند و مىبينيد بعد از ۲۴ ساعت، جمعيت كلانى استقبال خواهد كرد. بنابراين به شرط آنكه آن كسانى كه مىخواهند آنجا بنشينند اهلاش باشند، يعنى اگر هم آمدند باتوم هم توى سرشان زدند، پا نشوند و در بروند. و مطمئن باشند پليس هيچ عملى نمىتواند انجام بدهد، در مقابل حتا يك جمعيت ۳۰ يا ۴۰ نفرى. بنابراين من صددرصد با اين عمل موافقم و تنها راه را هم همين مىدانم. يعنى متحصن بشويم، اعتصاب غذا بكنيم، كارى كنيم كه دستگاه را در وضعى قرار بدهيم كه نتواند مثل آقاى خويينى كسى را بگيرد و بيندازد توى ماشين و ببرد به زندان.
سخنگوى «ادوار تحكيم وحدت» آقاى مومنى، آمادگى دانشجويان نزديك به اين نهاد مدنى براى دادن پاسخ مثبت به فراخوان آقاى گنجى را اعلام كرد. خانم سيمين بهبهانى هم جزو نخستين كسانىست كه به اين فراخوان پيوسته است. آيا اطلاع داريد كه شخصيتها و يا جريانهاى ديگر هم در ايران مثل نهادهاى مدنى كارگرى يا زنان از اين فراخوان استقبال كرده باشند؟
محمد ملكى: من اطلاعى ندارم، ولى مطمئن باشيد، شما با هر كدام تماس بگيريد، مثل آقاى رييسدانا و دوستانشان مثل عليرضا جبارى و اينها، مسلما از اين كار استقبال خواهند كرد.
يعنى حدس شما اين است كه نهادهاى مدنى، مثل نهادى كارگرى يا زنان و يا نويسندگان هم به اين حركت خواهند پيوست؟
محمد ملكى: حتما ! وقتى ببينند شما براى نمايندهشان كه هنوز در زندان است مىخواهيد اين كار را بكنيد، استقبال مىكنند ديگر، چرا نكنند!
آقاى گنجى گفتهاند، اگر اعتصاب غذا كارساز نباشد «ما گامهاى ديگرى بر خواهيم داشت». آيا شما هم خود را جزو همين «ما» مىدانيد؟ و اگر پاسخ مثبت است، در صورت آزاد نشدن زندانيان سياسى و عقيدتى ديگر چه اقداماتى خواهيد كرد؟
محمد ملكى: من شخصا براى رسيدن به آزادى و دمكراسى در ايران، و در مرحله اول آزادى تمامى زندانيان سياسى نه تنها اين كارى كه آقاى اكبر گنجى پيشنهاد كردهاند را با كمال ميل استقبال مىكنم، بلكه تا هر مرحلهاى، تا دستگير شدن، تا زندان رفتن، تا زير شكنجه قرار گرفتن، و حتا تا دم مرگ حاضرم ادامه بدهم.
آقاى گنجى مصمم است كه هر چه زودتر به ايران بازگردد. تمام نيروهاى دگرانديش ايرانى، فعالان حقوق بشرى چه در ايران و چه در خارج از كشور و بسيارى از روشنفكران نگران برخورد حكومت با ايشان به هنگام بازگشت به ايران هستند. حتا يورگن هابرماس فيلسوف سرشناس آلمانى هم اين نگرانى را بر زبان آورده است. با موقعيتى كه آقاى گنجى امروز دارد و تمام رسانههاى جهانى، مدافعان حقوق بشر و حتا روشنفكران و نخبگان جهان ايشان را زير ذرهبين دارند، حركات ايشان را دنبال مىكنند و نگران سرنوشت ايشان هستند، به نظر شما حكومت ايران پس از بازگشت آقاى گنجى، با ايشان چگونه برخورد مىكند؟ آيا با احتياط عمل خواهد كرد؟
محمد ملكى: من معتقدم حكومت ايران در شرايطىست كه هيچ عمل تندى را نمىتواند انجام بدهد. و بعد هم تازه انجام بدهد، ما اگر مىخواهيم مبارزه كنيم براى نجات يك ملت بايد ابايى نداشته باشيم. حتا خود آقاى گنجى در يكى از مصاحبههايش اخيرا گفته، گفته من برمىگردم به ايران، نگرانى هم ندارم دومرتبه بروم به زندان. باز مىروم زندان و باز هم اعتصاب غذا مىكنم. بنابراين ما يك مقدارى بايد كار را جدى بگيريم و اصولا حاضر به پرداخت هزينه باشيم. ديگر زمان نشستن در خانه و شعار دادن گذشته است. اين نسل بخصوص نسل دانشجويى كه ما به آن تماس داريم، نسلىست كه حاضر به همه نوع فداكارى هست. حاضر به همه نوع عمل هست. و در خارج هم هستند كسانى كه كار مىكنند، عمل مىكنند، اقدام مىكنند و مبارزه مىكنند. بنابراين من هيچ نگران بازگشت آقاى گنجى نيستم و اينكه ايشان را بگيرند نيستم، براى اينكه اگر دوستان واقعا پشت اين جريان را بگيرند، دستگاه جرات نمىكند دومرتبه آقاى گنجى را بگيرد، چون اگر مىخواست مىتوانست پرونده برايش بسازد، حتا راجع به آن نوشتههايش و آقاى گنجى را مجددا بگيرد و آزاد نكند. من اين را در اين شرايط بخصوص اين روزها كه جلسه (شوراى) حقوق بشر سازمان ملل هم داير هست و شرايطى كه در ايران و در دنيا وجود دارد، به هيچ وجه در وضعى نمىبينم كه بتوانند مجددا آقاى گنجى را بگيرند. تازه همانگونه كه خود او هم گفته، بگيرند، من را بگيرند، ايشان را بگيرند، بايد در اين مملكت هزينه پرداخت، آزادى هزينه مىخواهد.