تهران- خبرگزاری کار ايران
دکتر حسن سبحانی اعلام کرد: قطعاً طرح تحول اقتصادی دولت دو مرحله تورم را به دنبال خواهد داشت.
حسن سبحانی، نماينده مردم دامغان در مجلس هفتم با حضور در نشست اين هفته جنبش عدالتخواه دانشجويی با موضوع بررسی و نقد طرح تحول اقتصادی با تاکيد بر اينکه نقد به معنای مخالفت نيست، گفت: گاهی اوقات ممکن است نقد القاءکننده اين شائبه باشد که بعضیها با هر اقدام دولت مخالفت میکنند. البته لزوماً نقد به معنای مخالفت نيست ولی ممکن است اين مسأله به ذهن متبادر شود.
وی در ادامه گفت: اقتصاد ما مشکلاتی دارد و ما نيز کشوری هستيم که به دلايل مشخص به نسبت تقاضاهايی که داريم، توليد نداريم و يا کم است و آنچه مسلم است اينکه دو طرف معادله توليد و تقاضا شرايطی را پيدا کرد که به نامعادله تبديل شد و باعث بروز تورمی شد که خود منشاء مشکلات بيشتری میشود.
اين کارشناس اقتصادی افزايش شکاف طبقاتی، فقر و ايجاد انحرافات اجتماعی را از جمله مشکلات بعدی تورم دانست و افزود: در چنين وضعيتی اگر حقوقها نيز افزايش يابد، چون با پشتوانه توليد حرکت نمیکند، در گام بعدی تورم را شعلهورتر میسازد.
وی نظام اداری دولتی را ناکارآمد عنوان کرد و خاطر نشان ساخت: قاعدتاً هر اقدامی که برای حل نامعادله توليد و تقاضا و يا کمک به تراز شدن آن انجام شود، بايد در اين سيستم ناکارآمد انجام گيرد، حال چه اسم آن طرح تحول اقتصادی باشد و يا هر چيز ديگر.
وی با اذعان بر اينکه طرح تحول اقتصادی دولت تنها يک ايده است ادامه داد: نظام بانکی، نظام مالياتی و نظام بهرهوری از مقولههايی نيست که مشکلات آنها جديداً کشف شده باشد، همچنين از اين طرح چيز زيادی گفته نمیشود و مطلب خاصی در اين رابطه منتشر نشده است تا بتوان در خصوص آن صحبت و آن را نقد کرد. صحبتها و اظهارنظرهايی که تا الان در مورد اين طرح گفته شده، مبتنی بر حدسيات است اما به هر حال دولت نمیتواند با اين سيستم اداری کاری را به پيش ببرد و اصلاح آن نيز نسلی و فرهنگی است و نياز به نهادسازی دارد.
سبحانی در مورد يارانهها گفت: يارانهها در همه کشورها وجود دارد، هم به محصول و هم به نهادهای توليد پرداخت میشود. در کشور ما نيز بابت کالاهای اصلی ۶ هزار ميليارد تومان يارانه که بخشی از آن مصرفی و بخشی ديگر توليدی است، پرداخت می شود.
وی ادامه داد: هر دخل و تصرفی در يارانه ها برای بهبود وضعيت حاضر خوب است ولی نمی شود آن را قطع کرد.
وی با بيان اينکه تعريف يارانه مابهالتفاوت قيمت تمام شده از قيمت فروش است، گفت: آنچه که دولت روی آن متمرکز شده است، انرژی است اما محصولات نفتی که در داخل توليد میشوند، به آن معنی يارانه به آنها تخصيص نمیيابد بلکه ارزانفروشی دارند، مثلاً ما بنزين را ارزان میفروشيم که بعضیها اين ارزانفروشی را يارانه میگويند.
سبحانی با بيان اينکه بين يارانه بنزين و نان به لحاظ فنی تفاوت اجرا وجود دارد، گفت: برخلاف بنزين در مورد نان يک بودجه تخصيص داده شده داريم، بنابراين پول داريم ولی در مورد انرژی اين پول وجود ندارد و حتی يک قران در بودجه، پول به عنوان يارانه وجود ندارد و در واقع ارزان فروشی داريم.
سبحانی افزود: تصور ما از قيمت واقعی محصولات نفتی اين است که اگر به فرض ما پول نفتی که به پالايشگاه دادهايم، میگرفتيم، بايد هنگام خريد محصول آن را گرانتر میخريديم که در خصوص واردات بنزين هم همينطور است، يعنی ما نفت را به پالايشگاههای خارج از کشور میدهيم و به جای آن محصول میگيريم.
وی با اشاره به اينکه برنامه دولت برای هدفمند کردن يارانهها نقدی کردن آن است، گفت: دولت میخواهد يارانهها را به صورت نقدی برای مردم واريز کند که گفته میشود يارانه سه ماه اول را ابتدا واريز میکند، ولی ما میبينيم که در خصوص انرژی که دولت بر آن متمرکز است، چنين بودجه و پولی وجود ندارد.
وی ادامه داد: دولت در اين شرايط مجبور میشود تا قيمتها را افزايش دهد تا مبلغی را که در نظر دارد به مردم بپردازد را تامين کند که بايد مردم قيمتها را قبول کنند تا دولت اين پولها را جمع کرده و بعد بين آنان تقسيم کند.
وی افزود: بنابراين واريز اوليه عملی نخواهد بود و حتماً جامعه قبل از واريز پول به حساب مردم تورم را حس میکند.
سبحانی در ادامه گفت: اگر از اين قسمت گذشتيم به اين مرحله میرسيم که حال اين پول را به چه کسانی بپردازيم که مشکلات اجرايی زيادی پيش میآيد و اگر فرض کنيم که به يک شيوهای اين پول به عدهای پرداخت شود، حال کسانی که درآمدشان کم است پولی را میگيرند و میبرند تقاضا میکنند که موجب افزايش تقاضا میشود ولی عرضه متناسب با اين تقاضا وجود ندارد، بنابراين فاز دوم گرانیها را آغاز میکند.
استاد دانشگاه تهران با بيان اينکه قطعاً با اجرای طرح تحول اقتصادی دو مرحله تورم ايجاد خواهد شد، خاطر نشان کرد: آثار اقتصادی اين تورم، سنگين کردن هزينههای سرمايهگذاری، شکاف طبقاتی، عقب افتادن اجرای طرحهای ملی، کاهش ارزش پول ملی و... است و البته فوايدی هم دارد که ممکن است وضعيت مالی عدهای بهتر شود.
وی با تاکيد بر اينکه اين نحوه پرداخت يارانه و ارزانفروشی به صورت يک سياست يک باره نابسمانیهای اقتصادی در توليد و مصرف ايجاد میکند، افزود: اين شيوه يک توقع در جامعه ايجاد میکند که از همه آسيبزنندهتر است و آن اين است که افراد بيکار میچرخند، چون میدانند هر ماه يک پولی به آنها پرداخت میشود.
وی گفت: ما فکر میکنيم سياست غير قيمتی، صرفهجويی در حمل و نقل شهری و آزاد شدن تدريجی قيمتها بهتر از اين سياست تحولی و يکباره است، زيرا وارد کردن شوک به ضرر توليد است.
سبحانی در پاسخ به سؤالی که هدف قانونگذار را از هدفمند کردن يارانهها را پرسيد، گفت: قانونگذار از نقدی کردن صحبت نکرد بلکه از هدفمندکردن يارانهها گفت. البته در ماده ۳ برنامه توسعه چهارم اين قضيه مطرح بود که در مجس هفتم حذف شد. بنابراين حکم قانونی برای هدفمندکردن يارانهها نداريم.
وی ادامه داد: البته شايد بخشی از هدفمندکردن يارانهها نياز به قانون ندارد ولی تعيين قيمت نياز به قانون دارد.
وی در مورد رای اعتماد به وزير اقتصاد معرفی شده به مجلس گفت: اگر من در مجلس بودم به ايشان رای نمی دادم، زيرا وزير اقتصاد بايد حتماً تجارب مديريتی بيشتری داشته باشد.
وی در ادامه با انتقاد از دولت راجع به مشخص نکردن جزئيات طرح تحول اقتصادی گفت: يک طرحی تهيه شده است و يا در حال تهيه شدن است که ديدگاهها حول آن مطرح میشود و طرح راه خود را طی میکند، در حالی که بايد طرح به صورت کامل و مشخص مطرح میشد.