کانال تلويزيونی کردی زبان در ترکيه، دويچه وله

* اين کانال که تی‌آرتی‌ ۶ نام دارد رقيبی برای فرستنده تلويزيونی روژ تی‌وی خواهد بود که از دانمارک به زبان کردی برنامه پخش می‌کتد

از اول ژانويه ۲۰۰۹، اين فرستنده پخش برنامه‌های مختلف شامل فيلم، سرگرمی، موزيک و اخبار را برای حداقل چهارده ميليون کرد ساکن در اين کشور آغاز کرد.

رجب طيب اردوغان، نخست وزير ترکيه با آرزوی موفقيت و شروعی خوب، شبکه تلويزيونی کردی زبان ترکيه را افتتاح کرد. اين کانال که TRT۶ نام دارد، رقيبی برای فرستنده تلويزيونی کرد زبان Roj-TV خواهد بود. فرستنده‌ای که در حال حاضر از کشور دانمارک برنامه تلويزيونی به زبان کردی پخش می‌کند. تلاش‌های ترکيه برای بستن اين شبکه تلويزيونی ناکام مانده بود.

برنامه افتتاحيه کانال تلويزيونی TRT۶ در ابتدا با پخش سرود ترکيه همراه با نشان دادن پرچم اين کشور و سپس پخش ترانه‌های کردی همراه بود. ابراهيم ساهين، مدير شبکه تلويزيونی کردی زبان ترکيه، محور کار اين کانال را پخش برنامه‌هايی برای خانواده‌ها خواند که وظيفه‌اش اتحاد شهروندان است. اردوغان، نخست وزير ترکيه نيز گفت، TRT۶ سهم مهمی را در ترويج دموکراسی در ترکيه بازی خواهد کرد. او اضافه کرد، اين قدم مهمی برای برداشتن گام‌های بعدی در همين راستاست. روزنامه‌های ترکيه روز جمعه، دوم ژانويه، گزارش دادند، دو دانشگاه در استانبول و آنکارا خود را برای عرضه رشته زبان و ادبيات کردی آماده می‌کنند.

مخالفت‌ها با پخش برنامه به زبان کردی

شروع کار کانال تلويزيونی کرد زبان در ترکيه با مخالفت‌های زيادی روبرو بود. در سال ۲۰۰۴ ميلادی، با تلاش‌های اردوغان، نخست‌وزير حزب محافظه کار اسلامی عدالت و توسعه، پخش برنامه نيم ساعته در روز به زبان کردی آغاز شد. پيش از آن تلويزيون رسمی کشور در اين مورد به بالاترين مرجع قضايی ترکيه شکايت کرد. در شکايت‌نامه قيد شده بود که پخش برنامه به زبان کردی با قانون اساسی ترکيه مغايرت دارد.

خواست آموزش به زبان کردی در مدارس و دانشگاه‌ها در سال ۲۰۰۲ با مخالفت شديد دولت ترکيه روبرو شد. در آوريل ۱۹۹۱ ميلادی مجلس ترکيه ممنوعيت صحبت به زبان کردی را لغو کرد. بعد از اين تاريخ بود که کردها توانستند حق تکلم به زبان مادری را بيابند اما در زندگی سياسی استفاده از اين زبان همچنان ناممکن بود.

لزوم برداشتن گام‌های ديگر

حال برخی از نمايندگان کرد به اقدام دولت در راه‌اندازی کانال تلويزيونی کردی زبان به ديده ترديد می‌نگرند. به نظر آن‌ها شبکه تلويزيونی کرد زبان فقط برای جلب آراء بيشتر در انتخابات محلی ماه مارس برای اردوغان و حزب اوست. ارن کسکين، حقوقدان و مبارز حقوق بشر، که بويژه فعاليت‌های او برای دفاع از حقوق زنان کرد شهرت دارد، معتقد است که با اين فرستنده، دولت ترکيه می‌خواهد تصوير بهتری از خود در اتحاديه اروپا نشان دهد. او خواستار برداشتن گام‌ها و اصلاحات بعدی در اين راستا شد، از جمله اجازه صحبت به زبان کردی در زندان‌ها و يا اجازه انتخاب نام کردی برای کودکان.